چرا بلندی‌های جولان اهمیت دارد؟

به گزارش شرق، بلندی‌های جولان در سال 1967 و در جریان جنگ شش روزه میان اسرائیل با مصر، اردن و سوریه، به تصرف اسرائیل درآمد. این جنگ به دنبال تنش‌های طولانی‌مدت در منطقه و حملات مکرر از سوی کشورهای عربی به اسرائیل آغاز شد. در حالی که اسرائیل اولین حمله غافلگیرانه را در این جنگ انجام داد، اما دولت‌های اسرائیل از آن زمان تاکنون همیشه استدلال می‌کنند که این جنگ یک اقدام تجاوزکارانه نبود، بلکه یک کارزار نظامی پیشگیرانه بود که هدف آن تامین امنیت اسرائیل در سال‌های اولیه تشکیل این کشور بود.

 پس از جنگ، بلندی‌های جولان به عنوان بخشی از خاک اسرائیل اعلام شد، اما این موضوع هرگز از سوی جامعه بین‌المللی به رسمیت شناخته نشد و در سالهای 1967، 1973 و 1981 سه قطعنامه در رد حاکمیت اسرائیل بر این منطقه در شورای امنیت سازمان ملل تصویب شده است. 

در سال 1973، جنگ یوم کیپور (جنگ اکتبر) دوباره تنش‌ها را در این منطقه افزایش داد. سوریه تلاش کرد تا کنترل بلندی‌ها را دوباره به دست آورد، اما این تلاش‌ها ناکام ماند. پس از این جنگ، مذاکرات صلح بین اسرائیل و سوریه آغاز شد، اما به نتیجه‌ای نرسید و در نهایت به توافقی در سال 1974 منجر شد. تا قبل از سقوط رژیم بشار اسد، اسرائیل حدود دو سوم این منطقه از جمله مناطق استراتژیک آن را در اختیار خود داشت اما اکنون می‌خواهد با تسلط بر تمام منطقه بلندی‌های جولان، منطقه‌ای امن برای تامین امنیت خود ایجاد کند.

در طول دهه‌های اخیر، بلندی‌های جولان همچنان محل درگیری‌های نظامی و تنش‌های سیاسی بوده است. در سال 2011 با آغاز جنگ داخلی سوریه، وضعیت در این منطقه پیچیده‌تر شد. گروه‌های مختلفی از جمله داعش و دیگر گروه‌های شورشی در این منطقه فعال شدند، که موجب نگرانی‌های امنیتی برای اسرائیل شد. اسرائیل به دلیل تهدیدات امنیتی ناشی از جنگ داخلی سوریه و فعالیت‌های گروه‌های نظامی مختلف، اقدام به تقویت حضور نظامی خود در بلندی‌های جولان کرد. این امر باعث افزایش تنش‌ها میان اسرائیل و سوریه شد و نگرانی‌های جامعه بین‌المللی را به دنبال داشت.

اهمیت بلندی‌های جولان

موقعیت جغرافیایی: بلندی‌های جولان در مرز شمالی اسرائیل و سوریه قرار دارد و به دلیل وجود ارتفاعات متعدد ، امکان نظارت بر تحرکات نظامی و فعالیت‌های دشمنان را فراهم می‌کند. این ارتفاعات به اسرائیل اجازه می‌دهد تا بر مناطقی مانند دره حولا و مناطق اطراف آن تسلط داشته باشد. کنترل این منطقه به عنوان یک نقطه مهم برای شناسایی و پیشگیری از تهدیدات نظامی از سوی سوریه و دیگر گروه‌های مسلح عمل می‌کند.

کشاورزی و منابع آب: بلندی‌های جولان منبع مهمی از آب برای منطقه است. رودخانه‌های این منطقه، به ویژه رودخانه یرموک، برای کشاورزی و تأمین آب شرب بسیار حیاتی هستند. با توجه به کمبود آب در خاورمیانه، کنترل منابع آب در بلندی‌های جولان برای امنیت غذایی و اقتصادی اسرائیل بسیار حیاتی است. بلندی‌های جولان همچنین به دلیل خاک حاصلخیز و شرایط آب و هوایی مناسب، منطقه‌ای ایده‌آل برای کشاورزی است. اسرائیل در این منطقه به تولید محصولات کشاورزی و توسعه صنایع غذایی پرداخته است.

امنیت ملی: برای اسرائیل، کنترل بلندی‌های جولان به معنای افزایش امنیت در مرزهای شمالی خود است. این منطقه به عنوان یک سپر دفاعی در برابر تهدیدات خارجی عمل می‌کند. با توجه به تاریخچه درگیری‌ها و جنگ‌ها، کنترل این منطقه به اسرائیل این امکان را می‌دهد که از حملات احتمالی از سوی سوریه و دیگر کشورهای عربی جلوگیری کند. این منطقه به عنوان یک خط دفاعی در برابر حملات زمینی و هوایی محسوب می‌شود و به اسرائیل کمک می‌کند تا امنیت مرزهای خود را تقویت کند.اکنون و پس از سقوط رژیم اسد و چشم انداز مبهم سوریه، اسرائیل می‌خواهد با استفاده از وضعیت موجود منطقه‌ای امن برای خود ایجاد کند.

مسائل سیاسی داخلی و خارجی: بلندی‌های جولان همچنین به عنوان یک موضوع کلیدی در مذاکرات صلح بین اسرائیل و سوریه مطرح است. بازگشت این منطقه به سوریه یکی از خواسته‌های اصلی دمشق در مذاکرات است اما اسرائیل هیچ وقت در برابر این خواسته دمشق کوتاه نیامده است. کنترل بلندی‌های جولان به عنوان یک موضوع کلیدی در سیاست‌های داخلی اسرائیل مطرح است. این منطقه به عنوان نماد قدرت و امنیت ملی برای اسرائیل تلقی می‌شود و هرگونه تلاش برای بازگرداندن آن به سوریه، با مخالفت شدید جامعه اسرائیلی مواجه می‌شود. همچنین، این موضوع به عنوان یک ابزار در مذاکرات بین‌المللی و دیپلماتیک استفاده می‌شود. کنترل این منطقه می‌تواند به اسرائیل کمک کند تا در مذاکرات صلح و تعاملات با کشورهای عربی، قدرت بیشتری داشته باشد. این امر به ویژه در زمینه عادی‌سازی روابط با کشورهای عربی و بهبود وضعیت امنیتی در منطقه اهمیت دارد.