عیدی بازنشستگان معادل پول دو کیلو اجیل!/ سفره‌های خالی در استانه نوروز و رمضان
در حالی که کمتر از یک ماه تا نوروز باقی مانده و ماه رمضان نیز همزمان از راه می‌رسد، سفره‌های مردم کوچک‌تر از همیشه شده است. عیدی بازنشستگان فقط ۲ میلیون تومان است؛ مبلغی که حتی هزینه خرید چند کیلو میوه شب عید را هم پوشش نمی‌دهد. کارگران و کارمندان هم با عیدی‌هایی که در برابر قیمت‌های سرسام‌آور ناچیز است، ناچارند میان خرید لباس، آجیل، شیرینی یا اقلام ضروری ماه رمضان یکی را انتخاب کنند. از سوی دیگر، قیمت برنج، حبوبات، شکر و میوه‌ها سر به فلک کشیده و رکود در بازار، فروشندگان را هم مستأصل کرده است.
به گزارش شبکه شرق، در حالی که کمتر از یک ماه تا آغاز سال ۱۴۰۴ باقی مانده و ماه رمضان نیز تقریباً همزمان با نوروز از راه می‌رسد، اقشار مختلف جامعه با چالش‌های سنگینی در تأمین نیازهای معیشتی خود مواجه‌اند. کاهش قدرت خرید، افزایش هزینه‌های ضروری و رشد بی‌وقفه قیمت کالاهای اساسی، وضعیت را برای بسیاری از خانواده‌ها دشوار کرده است. در این میان، میزان افزایش حقوق‌ها، عیدی و مستمری بازنشستگان به‌هیچ‌وجه متناسب با رشد تورم نیست و همین موضوع نگرانی‌ها را برای سال آینده دوچندان کرده است.
عیدی ناچیز؛ حتی برای خرید میوه شب عید کافی نیست
یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های این روزهای مردم، پایین بودن مبلغ عیدی‌های پرداختی است. برای مثال سازمان تأمین اجتماعی اعلام کرده که عیدی بازنشستگان این سازمان حدود ۲ میلیون تومان خواهد بود؛ رقمی که به گفته بسیاری از بازنشستگان، حتی کفاف خرید پوشاک و مایحتاج شب عید را هم نمی‌دهد. این در حالی است که تورم نقطه‌ای در بسیاری از کالاهای اساسی از ۵۰ درصد هم فراتر رفته و هزینه‌های اولیه زندگی در سال ۱۴۰۳ با افزایش چشمگیری روبه‌رو بوده است.
البته عیدی سایر اقشار نیز شرایط بهتری ندارد. عیدی کارگران حداقل‌بگیر حدود ۱۱ میلیون تومان و کارمندان دولت بین ۱۸ تا ۲۲ میلیون تومان تعیین شده است. اما این مبالغ در برابر هزینه‌های شب عید و ماه رمضان، عددی ناچیز به نظر می‌رسد. برای مقایسه، کافی است نگاهی به قیمت میوه‌ها در بازار بیندازیم.
طبق اعلام اتحادیه فروشندگان میوه و تره‌بار، قیمت پرتقال شمال به بیش از ۵۰ هزار تومان، سیب به ۸۰ هزار تومان و موز به ۹۰ هزار تومان رسیده است. اگر یک خانواده بخواهد فقط چند کیلو از هرکدام از این میوه‌ها برای شب عید تهیه کند، بخش قابل‌توجهی از عیدی‌شان تمام خواهد شد، چه برسد به خرید پوشاک، آجیل و دیگر مایحتاج.
افزایش قیمت اقلام ماه رمضان؛ گرانی برنج، حبوبات و شکر
همزمان با آغاز خریدهای ماه رمضان، افزایش قیمت مواد غذایی اساسی نگرانی‌ها را بیشتر کرده است. برنج، حبوبات، گوشت، قند و شکر که از اقلام پرمصرف این ماه محسوب می‌شوند، در هفته‌های اخیر با افزایش قیمت چشمگیری مواجه شده‌اند.
طبق اعلام اتحادیه بنکداران مواد غذایی، قیمت هر کیلوگرم برنج ایرانی درجه‌یک به بیش از ۱۸۰ هزار تومان رسیده و برنج خارجی نیز در محدوده ۷۰ تا ۱۰۰ هزار تومان عرضه می‌شود.
همچنین، قیمت انواع حبوبات نسبت به سال گذشته بین ۳۰ تا ۵۰ درصد افزایش داشته است. عدس که یکی از پرمصرف‌ترین اقلام در سفره‌های ماه رمضان است، اکنون بیش از ۱۰۰ هزار تومان قیمت دارد. نخود، لوبیا و لپه نیز افزایش مشابهی را تجربه کرده‌اند. از سوی دیگر، قیمت شکر که برای پخت شیرینی‌های سنتی و مصرف روزانه استفاده می‌شود، در هفته‌های اخیر مجدداً روندی صعودی گرفته و اکنون هر کیلوگرم آن بیش از ۴۵ هزار تومان به فروش می‌رسد.
ناصر ریاحی، رئیس اتحادیه بنکداران مواد غذایی، در این باره می‌گوید: «قیمت بسیاری از کالاهای اساسی در ماه‌های اخیر افزایش چشمگیری داشته و این روند همچنان ادامه دارد. از سوی دیگر، قدرت خرید مردم کاهش یافته و بسیاری از خانوارها فقط به خرید ضروری‌ترین کالاها اکتفا می‌کنند.»
گلایه کسبه از نبود مشتری شب عید
با وجود نزدیک شدن به ایام نوروز، همچنان خبری از شور و هیجان خریدهای شب عید در بازار نیست. بسیاری از کسبه می‌گویند که فروش نسبت به سال گذشته کاهش محسوسی داشته و مردم ترجیح می‌دهند به خریدهای کاملاً ضروری بسنده کنند.
یکی ازاصنافی که بیشترین ضربه را از این وضعیت خورده، صنعت پوشاک است. مجید افتخاری، عضو هیئت‌مدیره اتحادیه تولید و صادرات نساجی و پوشاک ایران، در این باره می‌گوید: «رشد هزینه‌های تولید، کاهش قدرت خرید مردم و رکود اقتصادی، باعث شده که بسیاری از تولیدکنندگان با زیان مواجه شوند. مردم توان خرید لباس‌های جدید را ندارند و فروشندگان از افت شدید فروش خبر می‌دهند. بازار پوشاک شب عید، که همیشه یکی از پررونق‌ترین بخش‌های بازار بود، امسال به‌شدت کساد است.»
در بازار شیرینی و آجیل نیز وضعیت مشابهی دیده می‌شود.
علی بهره‌مند، رئیس اتحادیه قنادان تهران، با انتقاد از گرانی مواد اولیه و کاهش تقاضا می‌گوید: «قیمت شیرینی امسال افزایش ۴۰ درصدی داشته و بسیاری از مردم دیگر توان خرید شیرینی‌های سنتی را ندارند. برخی از قنادی‌ها کاهش فروش بیش از ۵۰ درصدی را تجربه می‌کنند.»
در بازار آجیل نیز افزایش قیمت‌ها باعث شده که برخی اقلام کاملاً از سبد خرید خانوارها حذف شوند. مصطفی احمدی، رئیس اتحادیه آجیل و خشکبار، در این باره می‌گوید: «قیمت پسته و بادام هندی نسبت به سال گذشته بیش از ۶۰ درصد افزایش داشته و بسیاری از خانواده‌ها توان خرید آجیل را ندارند. امسال بیشتر مردم به خرید تخمه و کشمش اکتفا می‌کنند.»
افزایش حقوق‌ها کفاف زندگی را نخواهد داد
یکی دیگر از نگرانی‌های بزرگ مردم، میزان افزایش حقوق‌ها در سال آینده است. در حالی که نرخ تورم همچنان روندی صعودی دارد، پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که حتی افزایش حقوق سال ۱۴۰۴ نیز نمی‌تواند هزینه‌های زندگی را پوشش دهد.
فرامرز توفیقی، رئیس کمیته دستمزد کانون شوراهای اسلامی کار، در این باره هشدار داده و می‌گوید: «حداقل حقوق کارگران در سال آینده، حتی اگر با افزایش ۳۰ تا ۴۰ درصدی همراه باشد، باز هم فاصله زیادی با هزینه‌های واقعی زندگی خواهد داشت. هزینه سبد معیشت کارگران اکنون بیش از ۲۱ میلیون تومان است، اما افزایش دستمزدها هیچ‌گاه متناسب با این رقم نبوده است.»
این در حالی است که بسیاری از کارشناسان اقتصادی نیز معتقدند که سیاست‌های فعلی در تعیین دستمزدها، تنها باعث افزایش فاصله طبقاتی و کوچک‌تر شدن سفره مردم خواهد شد.
در چنین شرایطی، اقشار کم‌درآمد، بازنشستگان، کارگران و کارمندان در حالی به استقبال سال جدید و ماه رمضان می‌روند که امید چندانی به بهبود شرایط اقتصادی ندارند. افزایش قیمت‌ها در بازار شب عید و گرانی کالاهای اساسی تنها یک روی سکه است؛ روی دیگر آن، کاهش تقاضا، افت فروش کسبه و رکود اقتصادی است که چشم‌انداز روشنی برای سال ۱۴۰۴ ترسیم نمی‌کند.
با ادامه این روند، سفره بسیاری از خانوارهای ایرانی کوچک‌تر خواهد شد، بازارها از رونق خواهند افتاد و فشار اقتصادی بیش از پیش بر دوش مردم سنگینی خواهد کرد.
