«خانه‌های تولید»؛ ضرورت صنعت سینمای ایران
«خانه‌های تولید» که برگرفته از ترجمه ترکیب پروداکشن‌هاوس (Producing house) است، دهه‌هاست مورد استفاده در ادبیات تولیدات تصویری جهان است و این ساختارها که به عنوان خانه‌های تولید محتوا و ایده‌پردازی، با هدف تسریع و ارتقای فرایندهای تولید آثار سینمایی و تلویزیونی طراحی شده‌اند، امروزه با فراگیرشدن تماشای تولیدات سینما و سرگرمی در اقصی‌نقاط جهان، جایگاه ویژه‌ای در صنعت سینمای بین‌الملل پیدا کرده است.
محمدمهدی شاهچراغی
«خانه‌های تولید» که برگرفته از ترجمه ترکیب پروداکشن‌هاوس (Producing house) است، دهه‌هاست مورد استفاده در ادبیات تولیدات تصویری جهان است و این ساختارها که به عنوان خانه‌های تولید محتوا و ایده‌پردازی، با هدف تسریع و ارتقای فرایندهای تولید آثار سینمایی و تلویزیونی طراحی شده‌اند، امروزه با فراگیرشدن تماشای تولیدات سینما و سرگرمی در اقصی‌نقاط جهان، جایگاه ویژه‌ای در صنعت سینمای بین‌الملل پیدا کرده است. اولین پروداکشن‌هاوس‌ها به مفهوم مدرن خود، در ایالات متحده و به‌ویژه در هالیوود شکل گرفتند. این ساختارها در دهه‌های ۱۹۳۰ و ۱۹۴۰، زمانی که استودیوهای بزرگ هالیوودی مانند MGM، وارنر برادرز و یونیورسال سلطه خود را بر صنعت سینما تثبیت کردند، ظهور کردند.
استودیوهای هالیوودی در آن دوره به عنوان پروداکشن‌هاوس‌های اولیه عمل می‌کردند؛ چراکه تمام مراحل تولید، از ایده‌پردازی و نوشتن فیلم‌نامه گرفته تا فیلم‌برداری، تدوین و توزیع، زیر یک سقف مدیریت می‌شد. این استودیوها تیم‌های نویسندگان، کارگردانان و سایر متخصصان را در اختیار داشتند که به تولید انبوه فیلم‌ها کمک می‌کرد. توسعه مفهوم مدرن خانه‌های تولید در دهه‌های بعد، به‌ویژه با ظهور شرکت‌هایی مانند پیکسار (Pixar) و لوکاس‌فیلم (Lucasfilm)، مفهوم مدرن‌تر و تخصصی‌تری به خود گرفت. این شرکت‌ها نه‌تنها بر تولید محتوا تمرکز داشتند، بلکه به طور خاص روی توسعه فناوری‌های نوین، داستان‌گویی خلاقانه و ایجاد مدل‌های جدید برای مدیریت تولید نیز کار کردند.
پس از ایالات متحده، کشورهای دیگری مانند بریتانیا، فرانسه و ژاپن نیز خانه‌های تولید خود را ایجاد کردند، اما هالیوود به عنوان زادگاه این پدیده، همچنان به عنوان مرکز اصلی آن باقی ماند و اکنون نیز در طول سال تعداد بیشماری تولیدات تصویری و رسانه‌ای در قالب‌های مختلف فیلم، سریال، شو، مسابقات و آثار موسیقی در آن ساخته و توسط سازوکارهای رسانه‌ای و تبلیغاتی در جهان به فروش می‌رسد. البته در سال‌های اخیر، استودیوهای کوچک‌تر و مستقل در سراسر جهان نیز از این مدل برای تسهیل تولید محتوا استفاده کرده و توانسته‌اند نسبت به تولید بازاری رقابتی در عرصه تولیدات سینمایی گام بردارند و شانه به شانه تولیدات پرسروصدای هالیوود بزنند. امروزه مفهوم خانه‌های تولید تطور پیدا کرده و به مراکزی بدل شده که در آنها ایده‌های خام سینمایی به محتوای تولیدشده تبدیل می‌شوند. این فضاها معمولا شامل تیم‌های خلاق از نویسندگان، کارگردانان، تهیه‌کنندگان و متخصصان فنی هستند که در کنار هم برای توسعه و تولید پروژه‌های سینمایی و تلویزیونی کار می‌کنند. ویژگی مهم این مراکز، تمرکز بر ایده‌پردازی، تحقیق و طراحی استراتژیک پیش از تولید است که به کاهش هزینه‌ها و افزایش کیفیت آثار منجر می‌شود. در واقع خانه‌های تولید در عصر حاضر نقشی کلیدی در فرایند تولید فیلم ایفا می‌کنند. از ایده‌پردازی و توسعه محتوا تا تأمین منابع و مدیریت پروژه و در نهایت آموزش و پرورش استعدادها. در سینمای ایران اما جای پروداکشن‌هاوس‌ها سال‌هاست که خالی است. با وجود پتانسیل‌های بالای سینمای ایران در زمینه روایتگری و خلاقیت، فقدان برنامه‌ریزی و ساختارهای منسجم همواره یکی از چالش‌های بزرگ بوده که موجب شده عرصه هنرهای تصویری و موسیقایی ایران علی‌رغم فرصت‌های مناسب منطقه‌ای و جهانی، نتواند به محصولی درخور برای بازارهای جهانی برسد. البته این فاصله معنادار با صنعت روز دنیا با شکل‌دهی و توسعه خانه‌های تولید قابل جبران است.
در این مسیر، پروداکشن‌هاوس‌ها می‌توانند به بهبود کیفیت آثار و جذب سرمایه‌گذاری داخلی و بین‌المللی کمک زیادی کنند و به فیلم‌سازان مستقل که از حمایت‌های مالی و شبکه‌های توزیع بزرگ بی‌بهره‌اند، کمک کنند تا ایده‌های خود را به مرحله تولید برسانند. در نهایت باید گفت خانه‌های تولید، پلی هستند میان خلاقیت و صنعت سینما و شبکه‌های خانگی؛ جایی که ایده‌ها به آثار ماندگار تبدیل می‌شوند و امکان رقابت منطقه‌ای و جهانی را برای اهالی فرهنگ و هنر ایران پدید می‌آورند و دور از ذهن نیست که با گسترش این زیرساخت‌ها در ایران، می‌توان به آینده‌ای روشن‌تر برای صنعت سینما و سرگرمی کشورمان امیدوار بود.
