پژمان جوزی، رئیس انجمن صنعت ساختمان، رانت و فساد را مانع اصلی شهرسازی علمی و کارشناسی دانست
۱۷ امضای طلایی پروانه ساختمانی
«برای صدور پروانه ساختمانی ۱۷ امضای طلایی وجود دارد که بستر رانت، فساد و انحراف شهرسازی کشور از اصول و معیارهای علمی را رقم زده است». این نکته‌ای است که پژمان جوزی، رئیس انجمن صنعت ساختمان، در یک برنامه تلویزیونی به آن اشاره کرده و می‌گوید که اظهارنظرهای غیرکارشناسی درباره صنعت ساختمان به وفور انجام می‌شود و در حالی که در سایر کشورهای جهان صنعت ساختمان به سمت سقف استانداردها حرکت می‌کند، در ایران معیار کف استانداردها شده است.
شرق: «برای صدور پروانه ساختمانی ۱۷ امضای طلایی وجود دارد که بستر رانت، فساد و انحراف شهرسازی کشور از اصول و معیارهای علمی را رقم زده است». این نکته‌ای است که پژمان جوزی، رئیس انجمن صنعت ساختمان، در یک برنامه تلویزیونی به آن اشاره کرده و می‌گوید که اظهارنظرهای غیرکارشناسی درباره صنعت ساختمان به وفور انجام می‌شود و در حالی که در سایر کشورهای جهان صنعت ساختمان به سمت سقف استانداردها حرکت می‌کند، در ایران معیار کف استانداردها شده است.
در این نشست تلویزیونی، علیرضا کاظمیان، معاون معماری و شهرسازی وزارت راه و شهرسازی نیز راهکار نجات شهرسازی کشور را سپردن فضا به دست بخش خصوصی و توسعه‌گرهای متخصص دانست و تأکید کرد که وظیفه دولت و نهادهای ناظر باید به تنظیم‌گری تقلیل داده شود.
آشفته‌بازار نظام مهندسی ساختمان
غلامرضا کاظمیان، معاون شهرسازی و معماری وزارت راه و شهرسازی، در میزگردی که در شبکه تهران با حضور او و پژمان جوزی، رئیس انجمن صنعت ساختمان تشکیل شده بود، به سیاست‌های دولت درباره موضوع بلندمرتبه‌سازی و شهرسازی اشاره کرد و گفت: «مجموعه وزارت راه و شهرسازی بر اساس تکالیف قانونی که بر عهده دارد، به دنبال تأمین زمین مسکن و فضاهای معیشت و فضاهای خدمات و در مجموع شهر مناسب برای همه مردم است. در بحث تأمین زمین هم وزارتخانه به دنبال آن است که زمین را به حد نیاز و با الگوی مناسب تأمین کند تا بتواند مسکن و فضاهای شهری را در جای مناسب و برای همه گروه‌های هدف به‌ویژه گروه‌های کم‌درآمد و متوسط تأمین کند تا بتوانند صاحبخانه شوند و صاحبخانه بمانند. در‌واقع ما بنا داریم نوعی سکونت پایدار را در شهرها فراهم کنیم. در بحث بلندمرتبه‌سازی باید گفت که ذات شهر پدیده‌ای متنوع و پویاست و باید بر اساس اقتضا و مصلحت و نظرات کارشناسی به بلندمرتبه‌سازی توجه شود». در ادامه این بحث پژمان جوزی، رئیس انجمن صنعت ساختمان توضیح داد: «صنعت ساختمان به واسطه رابطه مستقیمی که با متغیرهای کلان اقتصادی دارد و ارتباط با حلقه‌های متعدد پیشین و پسین مشاغل و صنایع، اهمیت زیادی در اقتصاد کشور دارد و حدود ۱۵۰ شغل به صنعت ساختمان وابسته است که محرک رشد اقتصادی کشور است. همچنین صنعت ساختمان سهم ۳۰درصدی در تشکیل سرمایه ثابت ناخالص کشور و سهم ۱۲درصدی در اشتغال مستقیم داشته و بزرگ‌ترین زنجیره ارزش را در اقتصاد کشور دارد. بنابراین نجات صنعت ساختمان به معنی نجات اقتصاد کشور است».
او در ادامه تأکید کرد: «مهم‌ترین نقشی که وزارت راه و شهرسازی می‌تواند برای نجات بازار مسکن و صنعت ساختمان ایفا کند، سروسامان‌دادن به دستگاه مرتبط با صنعت ساختمان مثل نظام مهندسی ساختمان است. متأسفانه باید گفت نظام مهندسی ساختمان کشور عارضه‌های فراوانی دارد و قوانین و آیین‌نامه‌های این صنف باید به صورت ریشه‌ای اصلاح شود. نظام مهندسی ساختمان در ایران از اهداف اولیه منحرف شده و نقش تنظیم‌گری خود را از دست داده است و وزارت راه و شهرسازی باید حدود وظایف و اختیارات این نهادها را یادآوری کند».
رئیس انجمن صنعت ساختمان همچنین گفت: «وقتی از انحراف نظام مهندسی ساختمان حرف می‌زنیم، یعنی اینکه هیئت‌‌مدیره این صنف صرفا توسط اعضای این صنف انتخاب می‌شوند و بدیهی است که نامزدها برای انتخاب‌شدن توسط اعضا باید بیشترین خدمات را به اعضای خود بدهند که این مسئله بستر شکل‌گیری فساد می‌شود. این در حالی است که باید سایر صنوف درگیر با این صنف مانند فعالان صنعت ساختمان هم در این سازمان حق انتخاب داشته باشند. یا مورد دیگر اینکه پیمانکار ساختمانی نمی‌تواند مهندس ناظر مدنظر خود را انتخاب کند. این مسئله دقیقا شبیه وضعیتی است که یک سازمان برای شما تعیین کند چه پزشکی شما را ویزیت کند و خودتان حق انتخاب پزشک مدنظرتان را نداشته باشید».
بلندمرتبه‌سازی لوکس‌سازی نیست
جوزی توضیح داد: «در بحث بلندمرتبه‌سازی هم باید بگویم بسیاری تصور می‌کنند بلندمرتبه‌سازی یعنی لوکس‌سازی و خودنمایی. این در حالی است که بلندمرتبه‌سازی ریشه در تاریخ معماری این آب و خاک دارد و ما بناهای عظیمی مانند تخت جمشید را داریم و در مناطقی که ذخیره زمین مناسبی ندارد یا بافت تاریخی نیست، بلندمرتبه‌سازی کمک مهمی به افزایش عرضه مسکن به بازار است. البته باید تأکید کرد که در بحث بلندمرتبه‌سازی باید خردمندانه و کارشناسانه پیش رفت».
او در ادامه گفت: «موضوع دیگری که در صنعت ساختمان اهمیت دارد، این است که سال‌هاست توسعه‌گر حلقه مفقوده مناسبات و تعاملات دولت و بخش خصوصی بوده و توسعه‌گر متخصص صاحب اهلیت است که می‌تواند خلق ثروت کند و دولت‌ها و حاکمیت را در درآمد پایدار شریک کند.
توسعه‌گر می‌تواند زیرساخت‌ها را ایجاد کند و قدرت و تاب‌آوری مقابل ریسک را دارد و من فکر می‌کنم اهمیت توسعه‌گر در اقتصاد کشور باید شناخته شود».
علیرضا کاظمیان، معاون شهرسازی و معماری وزارت راه و شهرسازی نیز درباره ضوابط بلندمرتبه‌سازی توضیح داد: «بر اساس مصوبه شورای عالی شهرسازی و معماری ایران، در کلان‌شهرها و شهرهای با جمعیت بالای ۲۰۰ هزار نفر ساختمان‌های بیشتر از هشت‌طبقه را ساختمان بلندمرتبه می‌نامند. در تهران ساختمان‌های ۱۲طبقه و بیشتر را با احتساب پیلوت بلندمرتبه خطاب می‌کنند».
او در ادامه گفت: «سابقه بلندمرتبه‌سازی در ایران به دهه‌های ۴۰ و به‌خصوص ۵۰ برمی‌گردد و هم در آن زمان و هم زمان فعلی بررسی‌های متعددی درباره ملاحظات کارشناسی بلندمرتبه‌سازی انجام شده است. به صورت مشخص بعد از انقلاب اسلامی ما در سال ۱۳۶۹ اولین بار به بحث ضابطه‌مندکردن بلندمرتبه‌سازی ورود کردیم و در سال‌های بعد بازنگری‌هایی انجام شد و در آخرین اقدامی که انجام شده در سال ۹۷ ما مصوبه‌ای در شورای عالی شهرسازی و معماری کشور داریم تحت عنوان ضوابط عام بلندمرتبه‌سازی. در‌واقع در سال‌های گذشته تلاش شده است یک نظم و نسقی به بلندمرتبه‌سازی داده شود و هم بلندمرتبه تعریف مشخصی پیدا کند و هم آسیب‌های احتمالی مهار شود».
پژمان جوزی، رئیس انجمن صنعت ساختمان در ادامه این بحث گفت: «متأسفانه اظهارنظرهای غیرعلمی و غیرکارشناسی زیادی درباره صنعت ساختمان وجود دارد. به عنوان مثال بحث بلندمرتبه‌سازی روی گسل زلزله مطرح می‌شود؛ در حالی که در ژاپن یا در آمریکا ساختمان‌های بلندی در نزدیکی گسل زلزله احداث شده‌اند و علم مهندسی این امکان را ایجاد کرده است. یا چند وقت پیش بحثی مطرح شد که برای صرفه‌جویی در مصرف آب، ساخت استخر در ساختمان‌های بلندمرتبه قدغن شد؛ در صورتی که در جهان امروز ساختاری با عنوان بازچرخانی آب وجود دارد که با آن می‌توان مصرف آب در ساختمان را بهینه کرد».
کاظمیان، معاون شهرسازی و معماری وزارت راه و شهرسازی در ادامه توضیح داد: «همان‌گونه که آقای مهندس جوزی گفتند، ما باید برای مهار مشکلات شهرسازی خود به فناوری و ظرفیت‌های تخصصی و علمی رجوع کنیم و نباید گرفتار مباحث غیرکارشناسی و افراط و تفریط شویم».
جوزی، رئیس انجمن صنعت ساختمان تأکید کرد: «مهم‌ترین راهکار برای رسیدن به این هدف، همان بحث شناخت توسعه‌گر است که عرض کردم. متأسفانه در حالی که در کشورهای توسعه‌یافته و حتی کشورهای منطقه با میدان‌دادن به توسعه‌گرها دنبال سقف استانداردها هستند، در ایران ما دنبال کف استانداردها هستیم».
کاظمیان، معاون معماری و شهرسازی وزارت راه و شهرسازی در ادامه گفت: «متأسفانه ما با وجود توانایی فنی و تکنیکی بالایی که در بدنه مهندسی کشور سراغ داریم، شاهد هستیم که ضعف نظارت حوادثی مانند متروپل را رقم می‌زند و من با حرف آقای مهندس جوزی موافقم که باید عرصه را به دست تسهیلگران و توسعه‌دهندگان سپرد تا چالش‌های شهرسازی را رفع کنند».
جوزی، رئیس انجمن صنعت ساختمان در انتهای این میزگرد گفت: «برای اصلاح وضعیت، دولت باید جلوی قوانین خلق‌الساعه و جزیره‌ای را بگیرد. همین امروز ما ۱۷ امضای طلایی برای صدور پروانه ساختمانی داریم و همین امضاهای طلایی و بسترهای فساد سبب می‌شوند نظرات کارشناسی و علمی دور زده شود و در اجرا علم کمکی به توسعه اقتصاد نکند. من فکر می‌کنم دولت باید به صورت جدی با بسترهای رانت، فساد و امضاهای طلایی مبارزه کند».
