کمبود نیروی توان‌بخشی برای دانش‌آموزان چندمعلولیتی
رئیس گروه تألیف و برنامه‌ریزی درسی و آموزشی نوآموزان و دانش‌آموزان اختلال طیف اتیسم و چندمعلولیتی با بیان اینکه افراد با اختلال طیف اتیسم نقص در ارتباط و تعامل اجتماعی، فعالیت‌ها و علایق محدود و رفتارهای تکراری دارند، گفت: اتیسم اختلالی است که درمان ندارد، بلکه با ارائه خدمات ویژه رفتار‌درمانی، آموزشی و توان‌بخشی می‌توان باعث کاهش شدت اختلال و بهبود نسبی شد.
ایسنا: رئیس گروه تألیف و برنامه‌ریزی درسی و آموزشی نوآموزان و دانش‌آموزان اختلال طیف اتیسم و چندمعلولیتی با بیان اینکه افراد با اختلال طیف اتیسم نقص در ارتباط و تعامل اجتماعی، فعالیت‌ها و علایق محدود و رفتارهای تکراری دارند، گفت: اتیسم اختلالی است که درمان ندارد، بلکه با ارائه خدمات ویژه رفتار‌درمانی، آموزشی و توان‌بخشی می‌توان باعث کاهش شدت اختلال و بهبود نسبی شد.
نسیم عزیزی درباره نحوه رفتار والدین با کودکان دارای اختلال طیف اتیسم گفت: با توجه به اهمیت مشارکت خانواده‌ها در اجرای برنامه‌های آموزشی و توان‌بخشی کودکان با اختلال طیف اتیسم و زمان بیشتری که لازم است والدین با فرزندان‌شان بگذرانند، نیازمند برنامه‌ریزی است.
در مهر ۱۴۰۳ سه عنوان کتاب درسی آمادگی ۱ دوره پیش‌دبستانی ویژه نوآموزان با اختلال طیف اتیسم تألیف و در مدارس استثنائی به اجرا درآمده است. او با بیان اینکه برای اولین بار در این کتاب درسی، فصلی به خانواده‌ها اختصاص یافته است تا در اوقات فراغت (فعالیت‌های خارج از مدرسه) بدانند با نوآموزان دارای اختلال طیف اتیسم چه فعالیت‌هایی را باید انجام دهند، افزود: همچنین با توجه به رویکرد تدوین محتوا، بازی‌ها طوری طراحی شده که خانواده‌ها نیز می‌توانند آن را در خانه اجرا کرده و در امر آموزش فرزندان‌شان مشارکت داشته باشند.
رئیس گروه تألیف و برنامه‌ریزی درسی و آموزشی نوآموزان و دانش‌آموزان اختلال طیف اتیسم و چندمعلولیتی با بیان اینکه افراد با اختلال طیف اتیسم نقص در ارتباط، تعامل اجتماعی، فعالیت‌ها و علایق، محدود هستند و رفتارهای تکراری دارند، ادامه داد: این مشکلات، خانواده را با چالش مواجه می‌کند که اولین گام برای کاهش مشکلات این افراد، برقراری رابطه و تعامل با آنان است که از طریق بازی‌های مورد علاقه این کودکان مانند شن‌بازی، خمیربازی، آب‌بازی، کف‌بازی، بازی مقابل آینه، ماشین‌بازی و احترام به ترجیحات آنها و لجبازی‌نکردن می‌توان به سوی برقراری رابطه و تعامل با کودک اختلال طیف اتیسم گام برداشت.
تأکید می‌کنم که گام اول کار با این کودکان برقراری رابطه و تعامل است. عزیزی با بیان اینکه با توجه به شدت اختلال، زمان ایجاد برقراری رابطه و تعامل متفاوت است، گفت: شدت اختلال، زمان برقراری رابطه و تعامل را افزایش می‌دهد که توصیه می‌شود در این موارد از خدمات کار درمانگر خبره استفاده شود. همچنین برای کاهش مشکلات کم‌حسی و بیش‌حسی این کودکان نیز از کار درمانگر متخصص این حوزه کمک گرفته شود.
او با بیان اینکه این گروه از کودکان و دانش‌آموزان، گاهی مواقع رفتارهای چالش‌برانگیزی را از خود نشان می‌دهند، افزود: توصیه می‌شود برای کمک به حل مشکل، والدین ابتدا ببینند چه اتفاقاتی برای کودک رخ داده است، فرضیه‌ها را بررسی کنند تا عامل ناراحتی، گریه و پرخاشگری کودک را پیدا کنند، سپس به حل مشکل اقدام کنند. در این زمینه می‌توانند از مشاوران متخصص در این حوزه کمک بگیرند.
رئیس گروه تألیف و برنامه‌ریزی درسی و آموزشی نوآموزان و دانش‌آموزان اختلال طیف اتیسم و چندمعلولیتی با بیان اینکه باید محیطی امن، بدون شلوغی و آرام برای افراد با اختلال طیف اتیسم فراهم شود، ادامه داد: کار با کودک با اختلال طیف اتیسم کار فوق‌العاده سختی است، متأسفانه گاهی اطلاعات اشتباه، والدین را در کار با این افراد سردرگم می‌کند و باعث می‌شود والدین بدون هماهنگی با روان‌پزشک، داروهای تجویز‌شده را قطع کنند اما باید دانست اتیسم اختلالی است که درمان ندارد، بلکه با ارائه خدمات ویژه رفتار درمانی، آموزشی و توان‌بخشی می‌توان باعث کاهش شدت اختلال و بهبود نسبی شد. عزیزی با بیان اینکه همه تلاش‌ها به سمت افزایش کیفیت زندگی افراد با اختلال طیف اتیسم و خانواده‌ها است گفت: توصیه می‌شود خانواده‌ها همراهی و مشارکت لازم را با معلمان، نوآموزان و دانش‌آموزان با اختلال طیف اتیسم در مدارس استثنائی داشته باشند.
او درباره نحوه اطلاع خانواده‌ها از اختلال فرزندشان افزود: اختلال طیف اتیسم علائم خود را قبل از سه‌سالگی نشان می‌دهد. عدم برقراری ارتباط چشمی، مشکل در تغییر وضعیت محیطی، گریه زیاد، عدم برقراری رابطه، تعامل و علایق محدود و رفتارهای تکراری مانند بال‌بال زدن دست‌ها و... باعث می‌شود والدین به متخصص مربوطه مراجعه کنند.
رئیس گروه تألیف و برنامه‌ریزی درسی و آموزشی نوآموزان و دانش‌آموزان اختلال طیف اتیسم و چندمعلولیتی با بیان اینکه هنوز علت قطعی برای ابتلای کودکان به این اختلال شناخته نشده است، ادامه داد: با توجه به افزایش آمار، عوامل ژنتیکی، آلودگی‌های زندگی صنعتی می‌تواند علل احتمالی این اختلال باشد.
عزیزی درباره وظایف جامعه در برخورد با افراد با اختلال طیف اوتیسم، گفت: آموزش و پرورش استثنائی، رسانه‌ها، سازمان بهزیستی، وزارت بهداشت، شهرداری‌ها و انجمن‌ها و... در حیطه وظایف خود، باید به آگاهی‌بخشی جامعه اقدام کنند، به طور مثال درباره شناخت ویژگی‌های این افراد، ایجاد انطباق‌های محیطی درباره مشکلات حسی آنان، وسایل نقلیه مناسب رایگان، بیمه‌های درمانی و توان‌بخشی، همچنین باید برنامه‌ریزی شود تا با برگزاری همایش‌ها و رسانه‌های جمعی آگاهی‌بخشی برای جامعه انجام دهند، نه‌تنها برای گروه اختلال طیف اوتیسم، بلکه برای همه گروه‌ها با نیازهای ویژه، زیرا زمانی که جامعه نسبت به افراد با نیازهای ویژه آگاهی و شناخت لازم را نداشته باشد، نمی‌تواند جامعه‌ای پذیرای همه افراد و دارای فرصت‌های برابر برای همه باشد.
او با بیان اینکه همه دانش‌آموزان با اختلال طیف اوتیسم، کم‌توان ذهنی نیستند، افزود: ۷۰ تا ۸۰ درصد این گروه دارای مشکلات ذهنی هستند و حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد با هوش بهره عادی هستند و می‌توانند تا دوره متوسطه پیش بروند و حتی درصدی از آنان دارای استعدادهای خاص هستند، موسیقی می‌نوازند که اگر خوب شناسایی شوند، می‌توانند موفقیت‌هایی را به دست آورند.
رئیس گروه تألیف و برنامه‌ریزی درسی و آموزشی نوآموزان و دانش‌آموزان اختلال طیف اتیسم و چندمعلولیتی با بیان اینکه در‌حال‌حاضر سه‌هزار‌و ۸۰۰ دانش‌آموز با اختلال طیف اتیسم در مدارس استثنائی کشور شاغل به تحصیل هستند، گفت: حدود ۲۰۰ دانش‌آموز هم در مدارس عادی تحت پوشش آموزش تلفیقی و فراگیر هستند.
عزیزی با بیان اینکه طبق بررسی‌های به‌عمل‌آمده، کتاب‌های نوآموزان و دانش‌آموزان با اختلال طیف اتیسم باید با توجه به ویژگی‌ها، نیاز و با رویکرد شایستگی‌محور طراحی شود، افزود: از سال ۱۴۰۳ سه عنوان کتاب درسی، آمادگی 1 با رویکرد عصبی تحولی، تألیف و به مدارس ارسال شده است که به صورت ارائه بازی‌های متناسب‌سازی‌شده در هشت حیطه «پردازش حسی، مهارت‌های روزمره زندگی، تحول اجتماعی-هیجانی، تحول حرکتی، تحول ادراک و شناخت، تحول زبان و ارتباط و اوقات فراغت» طراحی شده، برای سال ۱۴۰۴ نیز محتوای درسی آمادگی ۲ در حال تألیف است و به صورت پلکانی نیز تألیف دروس پایه‌های ابتدایی در دستور کار است.
هدف این است که مهارت‌های زندگی این دانش‌آموزان افزایش پیدا کند و برای دوره ابتدایی هم، محتواها بر‌اساس رویکرد شایستگی‌محور طراحی شود تا کیفیت زندگی این افراد و خانواده‌ها افزایش یابد. او با بیان اینکه در‌حال‌حاضر دانش‌آموزان با اختلال طیف اتیسم در دوره دوم متوسطه کاردانش خاص مدارس استثنائی در سه رشته خدمات امور اداری، کمک باغبانی و رشته موسیقی مشغول تحصیل هستند، افزود: در حال طراحی رشته‌های متناسب‌سازی‌شده برای دانش‌آموزان با اختلال طیف اتیسم هستیم.
رئیس گروه تألیف و برنامه‌ریزی درسی و آموزشی نوآموزان و دانش‌آموزان اختلال طیف اتیسم و چندمعلولیتی با بیان اینکه در آموزش و پرورش استثنائی با کمبود نیروی توان‌بخشی برای این دانش‌آموزان مواجه هستیم که باید نسبت به جذب و استخدام آنان اقدام شود، عنوان کرد: این افراد در‌حال‌حاضر از خدمات توان‌بخشی برون‌مدرسه تحت پوشش بیمه سلامت استفاده می‌کنند. عزیزی در پایان اظهار کرد: تمام تلاش ما در آموزش و پرورش استثنائی، کمک به ارائه خدمات آموزشی و توان‌بخشی باکیفیت است تا این گروه بتوانند در جامعه زندگی بهتری داشته باشند.
