ایجاد ارتباط، درک متقابل گشایش افق‌های جدید در روابط تایلند و ایران
دکتر پراسرت سوکسسکاوین، رئیس دانشکده مدیریت دولتی، دانشگاه تکنولوچی سیام -بانکوک- و رئیس مرکز ایران‌شناسی و زبان فارسی: روابط ایران و تایلند بیش از ۴۰۰ سال قدمت دارد و ریشه‌های آن به دوران پادشاهی آیوتایا بازمی‌گردد. این پیوند تاریخی از سال ۱۶۰۵ میلادی، با سفر تجاری شیخ احمد قمی، تاجر ایرانی، به تایلند آغاز شد و این تعاملات زمینه‌ساز تبادل و تطبیق گسترده ایده‌ها و فرهنگ میان دو ملت شد. فرهنگ ایرانی تأثیر چشمگیری بر جامعه تایلند در ابعاد مختلف، از جمله هنر، دانش، غذا، زبان و پوشاک داشته که همچنان در فرهنگ تایلند مشهود است. می‌توان گفت که ارتباطات مردمی (People-to-People Connectivity) از گذشته تا به امروز، زیربنای روابط مستحکم میان ایران و تایلند بوده است.
روابط دیپلماتیک رسمی دو کشور نیز سابقه‌ای طولانی دارد و از اهمیت بسیاری برخوردار است. نقطه عطف این روابط، برقراری روابط دیپلماتیک رسمی در سال ۱۹۵۵ میلادی است که آغازگر دوره‌ای جدید از همکاری‌های دوجانبه شد. در سال ۲۰۲۵، هفتادمین سالگرد این روابط گرامی داشته خواهد شد؛ رویدادی مهم که نماد پیوند دیرینه و عزم مشترک برای توسعه روابط دو کشور محسوب می‌شود.
تأسیس سفارتخانه‌ها در تهران و بانکوک، نقش مهمی در تقویت و حمایت از روابط دیپلماتیک ایفا کرده و این سفارتخانه‌ها بهعنوان نمایندگان رسمی دولت‌ها، تسهیل‌کننده همکاری‌های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و بین‌المللی هستند.
دیدارها و گفت‌وگوهای مستمر مقامات عالی‌رتبه دو کشور نیز بیانگر تعهد آنان به گسترش روابط و تبادل نظر در زمینه‌های مورد علاقه مشترک است که نمونه‌ای از این تعاملات، دیدار اخیر خانم پیتانگتان شیناواترا، نخست‌وزیر تایلند و آقای مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور ایران، در سومین اجلاس سران مجمع همکاری آسیا در ۳ اکتبر ۲۰۲۴ بود که گامی مهم در راستای تقویت تفاهم و همکاری‌های دوجانبه محسوب می‌شود.
علاوه‌بر‌این همکاری دو کشور در چارچوب سازمان ملل متحد و دیگر مجامع بین‌المللی، زمینه‌ای برای تعامل در حل مسائل جهانی و توسعه پایدار فراهم کرده است.
روابط ایران و تایلند طیف گسترده‌ای از حوزه‌های اقتصادی، تجاری، سرمایه‌گذاری، فرهنگی، آموزشی و امنیتی را در بر می‌گیرد که نشان‌دهنده اهمیت این همکاری برای هر دو کشور است.
به طور کلی، این روابط ارزشمند بوده و ظرفیت‌های بسیاری برای توسعه در آینده دارد. جشن هفتادمین سالگرد روابط دیپلماتیک در سال ۲۰۲۵، فرصتی مغتنم برای مرور دستاوردهای گذشته و ترسیم مسیر همکاری‌های آینده خواهد بود.
اگرچه دوریم، اما نزدیکیم (So far, yet so close)
با نگاهی به گذشته روابط مردم با مردم، میان تایلند و ایران، درمی‌یابیم که تعامل میان دو ملت همواره تداوم داشته و امروزه، با تسهیل سفرهای بین‌المللی، این ارتباطات بیش‌از‌پیش گسترش یافته و تنها در سال ۲۵۶۷ تقویم تایلندی (۲۰۲۴ میلادی)، بیش از ۶۴ هزار ایرانی از تایلند بازدید کردند. پیش‌بینی می‌شود که با راه‌اندازی سیستم e-Visa از طرف دولت تایلند، این رقم در سال جاری افزایش یابد. از سوی دیگر، مردم تایلند نیز علاقه‌مند به سفر به ایران و تجربه میراث فرهنگی و جاذبه‌های زیبای شهرهای مختلف این کشور هستند. علاوه‌بر‌این تعدادی از دانشجویان تایلندی موفق به دریافت بورسیه‌های تحصیلی برای مقاطع کارشناسی و تحصیلات تکمیلی در ایران شده‌اند که این تبادلات، نقش مهمی در تقویت روابط دو ملت دارد.
دانشجویان تایلندی که برای تحصیل به ایران می‌آیند، نه‌تنها با زندگی در ایران آشنا می‌شوند، بلکه به درک عمیق‌تری از فرهنگ و ارزش‌های این کشور دست می‌یابند. این امر به پذیرش تفاوت‌ها و تقویت احترام متقابل میان دو ملت کمک می‌کند. همچنین پیشرفت در فناوری‌های ارتباطی و حمل‌ونقل، فرصت‌های بیشتری را برای تبادل فرهنگی، زبانی، علمی و سنتی از طریق کانال‌های مختلف فراهم کرده و این ارتباطات، روابط غیررسمی اما عمیقی را شکل داده که تأثیر ماندگاری بر درک متقابل و نزدیکی بلندمدت ایران و تایلند داشته است. در دنیای امروز که روابط بین‌الملل نه‌تنها به تعاملات دولتی، بلکه به پذیرش و حمایت مردم نیز وابسته است، چنین پیوندهایی اهمیت ویژه‌ای دارند. در اینجا به برخی از ابعاد جالب روابط مردم با مردم، میان ایران و تایلند اشاره خواهیم کرد که به تقویت این پیوندها کمک کرده‌اند.
جشنواره‌های مهم (Famous festivals)
ایران به‌زودی وارد سال نوی آیینی خود با نام نوروز بر‌اساس تقویم ایرانی (۲۱ مارس) خواهد شد؛ جشنی که مردم ایران در سراسر کشور آن را به اشکال مختلف برگزار می‌کنند. جالب آنکه اندکی پس از آن، تایلند نیز سال نوی خود را با عنوان سونگکران بر‌اساس فرهنگ تایلندی جشن می‌گیرد (۱۳ آوریل). این دو جشنواره، از برجسته‌ترین میراث‌های فرهنگی ایران و تایلند به شمار می‌روند و نزدیکی زمانی آنها فرصتی ارزشمند برای تقویت پیوندهای فرهنگی میان دو ملت ایجاد کرده است. این تعاملات هم برای ایرانیان مقیم تایلند که در جشنواره Songkran شرکت می‌کنند و هم تایلندی‌های مقیم ایران که در جشن‌های نوروز حضور دارند، به درک و دوستی عمیق‌تر میان مردم دو کشور می‌انجامد. اگر بخواهیم درباره جشنواره Songkran تایلند صحبت کنیم، می‌توان گفت این رویداد آن‌قدر در سطح جهانی شناخته شده که یونسکو آن را در فهرست میراث فرهنگی ناملموس بشریت ثبت کرده است. امسال نیز دولت تایلند قصد دارد جشنواره Songkran را به صورت باشکوه و با فعالیت‌های متنوع در بانکوک و دیگر استان‌ها به مدت چند روز برگزار کند.
غذاهای معروف (Fabulous Food)
تایلند و ایران هر دو دارای فرهنگ غذایی غنی و منحصر‌‌به‌‌فردی هستند. در‌این‌میان، غذاهای تایلندی را می‌توان بهعنوان یکی از عوامل مؤثر در تقویت روابط مردم با مردم، بین دو کشور در نظر گرفت. بسیاری از ایرانیان از طریق رتبه‌بندی‌های جهانی و همچنین تجربه مستقیم، با غذاهای تایلندی آشنا شده‌اند. آشنایی با این غذاها، علاقه به شناخت بیشتر درباره تایلند را در جنبه‌های مختلف افزایش می‌دهد. از میان غذاهای تایلندی، پد تای و تام یام گونگ از محبوب‌ترین غذاهایی هستند که ایرانیان به‌خوبی با آنها آشنا هستند.
در همین راستا، در تاریخ ۲۴ سپتامبر ۲۰۲۴، سفارت تایلند در تهران رویداد
«A Taste of Thai Cuisine» را در محل اقامت سفیر برگزار کرد تا نحوه تهیه غذاهای محبوب تایلندی را به ایرانیان نشان دهد و فرصتی برای لذت‌بردن از این غذاها فراهم کند. در این مراسم که با حضور میهمانان برجسته‌ای از‌جمله بازرگانان و اینفلوئنسرهای غذایی ایرانی برگزار شد، دو غذای معروف پد تای و تام یام گونگ نیز سرو شدند. همچنین در دسامبر سال گذشته، یونسکو تام یام گونگ را در فهرست میراث فرهنگی ناملموس بشریت ثبت کرد. از سوی دیگر، مردم تایلند نیز با بسیاری از غذاهای معروف ایرانی آشنا هستند و هنگام سفر به ایران از خوردن آنها لذت می‌برند. غذاهایی مانند چلوکباب و خورشت قورمه‌سبزی از محبوب‌ترین گزینه‌ها برای گردشگران تایلندی در ایران هستند. علاوه‌بر‌این برخی محصولات ایرانی مانند زعفران، پسته و خاویار نیز بهعنوان سوغاتی‌های ارزشمند مورد توجه گردشگران تایلندی قرار دارند.
خانواده خوشبخت (Finest Family)
شواهد نشان می‌دهد که بسیاری از شهروندان تایلندی و ایرانی، در نتیجه تعاملات فرهنگی و اجتماعی از طریق سفر یا رویدادهای مشترک، تصمیم به ازدواج و تشکیل خانواده گرفته‌اند. با وجود تفاوت‌های مذهبی و سبک زندگی، تمایل به ایجاد یک زندگی مشترک مبتنی بر تفاهم و هم‌زیستی مسالمت‌آمیز، آنها را به پذیرش این تفاوت‌ها و ارتقای درک متقابل سوق داده است.
دین اصلی کشور ایران اسلام است و اکثریت مردم مذهب شیعه را برگزیده‌اند، درحالی‌که تایلند دین بودایی را بهعنوان دین غالب خود در نظر گرفته که این تفاوت‌های فرهنگی و مذهبی چالش‌هایی را برای زوج‌های تایلندی-ایرانی به همراه دارد، اما تجربه گذشته نشان داده است تایلندی‌هایی که با ایرانیان ازدواج کرده و در ایران زندگی می‌کنند، توانسته‌اند خود را با فرهنگ ایرانی تطبیق دهند. در مقابل، ایرانیانی که با تایلندی‌ها ازدواج کرده و در تایلند ساکن شده‌اند نیز با موفقیت در جامعه تایلندی ادغام شده‌اند. این ازدواج‌ها به تبادل فرهنگی عمیق میان دو کشور کمک کرده و بهعنوان یک فرایند یادگیری مادام‌العمر، نقش مهمی در ایجاد درک متقابل و تقویت پیوندهای میان ایران و تایلند داشته است.
بنیان محکم برای آینده‌ای پایدار (A Solid Foundation for a Sustainable Future)
همان‌طورکه ملاحظه شد، تعاملات مردمی میان تایلند و ایران همواره بهعنوان زیربنایی استوار در تحکیم دوستی و تقویت همکاری‌های پایدار بین دو کشور نقش‌آفرین بوده است. در‌واقع این مراودات میان مردم تایلند و ایران، با پذیرش و درک متقابل هویت‌های فرهنگی، نقشی اساسی و تأثیرگذارتر از نهادهای دولتی در تحکیم روابط دوجانبه ایفا کرده و آنان همواره با غلبه بر موانع و چالش‌های گوناگون، پیوندهای دیرینه میان دو کشور را استحکام بخشیده و به تداوم این روابط کمک کرده‌اند. در این راستا، دولت‌ها باید از افزایش تعاملات مردمی میان تایلند و ایران حمایت کرده و آن را تسهیل کنند و نمایندگی‌های دیپلماتیک دو کشور نیز در این زمینه فعالانه به ایفای نقش بپردازند. با توجه به اینکه امسال، هفتادمین سالگرد برقراری روابط دیپلماتیک میان تایلند و ایران است، انتظار می‌رود بخش‌های فرهنگی سفارت‌های دو کشور در طول سال برنامه‌ها و رویدادهای متعددی را برای گرامیداشت این مناسبت برگزار کنند که این اقدامات نه‌تنها موجب افزایش آگاهی مردم از روابط تاریخی دو کشور خواهد شد، بلکه بر نقش کلیدی مردم در توسعه و تقویت این روابط برای آینده‌ای درخشان تأکید خواهد کرد.
