|

نگاهی به سرمایه‌های مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی

«بیت‌الحکمه»ای که یک چریک ساخت

برای درک بلندپروازی و دلِ گندۀ استاد کاظم بجنوردی کافی است ساختمان شروع در خیابان شهید آقایی را دیده باشیم و اکنون هم، فرهنگستانِ کاشانک را. ابتدا با کالای اصلی، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی شروع کرد و به‌مرور محصولات دیگری در بیت‌الحکمه دیده شد. بنده از همان آغاز طرف‌دار تک‌محصولی مرکز بودم. ببینید اگر کتابخانه‌ای با ۵۰-۶۰ جلد دبا تزیین شود، از «الف» تا «ی» چقدر چشم‌نوازتر است.

«بیت‌الحکمه»ای که یک چریک ساخت

عبدالله ناصری‌طاهری-مدیر پیشین بخش تاریخ و عضو شورای‌عالی علمی مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی: برای درک بلندپروازی و دلِ گندۀ استاد کاظم بجنوردی کافی است ساختمان شروع در خیابان شهید آقایی را دیده باشیم و اکنون هم، فرهنگستانِ کاشانک را. ابتدا با کالای اصلی، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی شروع کرد و به‌مرور محصولات دیگری در بیت‌الحکمه دیده شد. بنده از همان آغاز طرف‌دار تک‌محصولی مرکز بودم. ببینید اگر کتابخانه‌ای با ۵۰-۶۰ جلد دبا تزیین شود، از «الف» تا «ی» چقدر چشم‌نوازتر است.

 

صدالبته که تنوع تولید هم، ریشه در بلندپروازی مؤسس داشت. 

 

یکی‌دو راهرو دارد بیت‌الحکمه پر از تصاویر فرزانگان آرمیده یا زندگان که از آغاز با بجنوردی قدم‌به‌قدم آمده‌اند. فقط همان راهرو بسی قیمت دارد و چندمجلد دائرةالمعارف است. فرزانگانی مثل مجتبائی، سمسار، آموزگار، مجتهد شبستری و...

 

سرمایۀ دیگر بیت‌الحکمۀ کاشانک، صدها مؤلف تربیت‌شده است که به‌نظرم اکثر آن‌ها که خوش‌نویس و خودنویس علوم‌اند، باقی مانده‌اند. طرفه این‌که زنان مؤلف دبا از مردان بیش‌ترند. در بیت‌الحکمۀ بجنوردی این برتری از دور داد می‌زند. 

 

نمی‌توان از سرمایۀ دیگر بیت‌الحکمه یادی نکرد. کتابخانۀ بزرگ آن که بیش از همه، آقای مجیدی در تکوین‌اش نقش دارد. نگارنده که خیلی به انبار کتبش دلبسته بود وقتی تابلوی بزرگ اهداکنندگان را دید و فهمید مجیدیِ فاضل و دلسوز آن تابلو را سامان داده است، «علم و فضلی که به چهل‌سال دلم جمع آورد» را به بیت‌الحکمه سپردم.