فرصت‌طلبی کرملین از جام جهانی
جام جهانی در جریان است. نسل‌های متوالی روسیه شاهد فستیوالی در این سطح نبوده‌اند. در 11 شهر روسیه جو کارناوال‌گونه‌ای برقرار است؛ خیابان‌ها روز و شب مملو از آدم است؛ طرفداران روسیه که در شرایطی غیر از این کین‌توزانه رفتار می‌کردند، حالا با هواداران تیم‌های رقیب شادي می‌كنند؛ اهالی شهر سارانسک میزبان میهمانانی از ژاپن، کلمبیا و تونس هستند، کسانی که هیچ دلیلی برای دوباره سفر‌کردن به این شهر نخواهند داشت؛ مأموران پلیس خوشرو در یونیفرم‌هایی سفید مؤدبانه به مردم آدرس می‌دهند و با آرامش شهروندانی را نظاره می‌کنند که در حال جشن و پایکوبی‌اند.
چند ماه پیش همین نیروهای پلیس با باتوم‌هایشان دور معترضان می‌چرخیدند و احتمالا از ماه بعد هم اوضاع به همین منوال است. ولی حالا وقت سور‌و‌سات است و همه‌چیز مجاز. رسانه‌های دولتی روسیه هم برای اطمینان حاصل‌کردن از اینکه اوضاع کشور در طول جام جهانی روبه‌راه است، بی‌سروصدا انتشار همه خبرهایی را که از دیدشان خیلی منفی به نظر می‌رسید، متوقف کردند. دیگر نهادهای دولتی همین روال را پیش گرفتند؛ برای مثال، وزارت کشور روسیه رسما به شاخه‌های منطقه‌ای خود دستور داد که اطلاعات مربوط به جرم و جنایت را منتشر نکنند. تصادفی نیست که دولت مراقب حفظ حال خوش شهروندانش است. دولت روسیه از حال‌و‌هوای جشن و سرور و حواس‌پرتی برای اجرای دور دیگری از اصلاحات ناخوشایند و اقدامات امنیتی‌اش بهره برده است.
اصلاحات هراس‌انگیز سن بازنشستگی
هم‌زمان با تمرکز مردم روسیه بر جام جهانی، کرملین تصمیم گرفت یکی از منفورترین اصلاحاتی که تاکنون داشته را کلید بزند: افزایش سن بازنشستگی از 55 سال به 63 سال برای زنان و از 60 سال به 65 سال برای مردان. بعد از اصلاحات، در 51 واحد از 83 واحد فدرال روسیه که امید به زندگی مردان در آنجا زیر 65 سال است، متوسط شهروندان مرد آن‌قدر عمر نمی‌کنند که دوران بازنشستگی خود را ببینند. ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه، البته می‌دانست که اصلاحات بازنشستگی ناخوشایند خواهد بود و در سال 2005 هم گفته بود که او در دوران ریاست‌جمهوری‌اش هرگز چنین تصمیمی نمی‌گیرد.
اما اوضاع اقتصاد روسیه خوب نیست ( برای مثال در ماه می، درآمد واقعی 10 درصد کاهش یافت) و دولت به پول احتیاج دارد. دولت روسیه امیدوار است اصلاح حقوق بازنشستگی، از سال 2024 سالانه به اندوختن چیزی حدود یک تریلیون روبل (15 میلیارد دلار) منجر شود. با این حساب، چرا از این لحظه مناسب برای پیش‌بردن چنین اقدامی استفاده نکند؟
در‌حالی‌که دولت برای توجیه این اقدام خود به کشورهای دیگر اروپایی اشاره می‌کند که اصلاحات مشابهی را پیش برده‌اند، برخی این قیاس را مع‌الفارق می‌خوانند. روسیه نابرابری درآمدی رو به رشد و فساد فراگیری دارد که در کنار بحران، استاندارد زندگی بسیاری از مردم را بدتر کرده است. تعداد روس‌هایی که زیر خط فقر زندگی می‌کنند، رو به رشد است؛ (درحال‌حاضر 22 میلیون یا 15 درصد جمعیت) و تعداد میلیاردرها هم (از 96 به 106 و ثروت آنها از 460 میلیارد دلار به 485 میلیارد دلار) مي‌رسد.
بله، اصلاحات حقوق بازنشستگی می‌تواند موجب ذخیره یک تریلیون روبل شود، اما درحال‌حاضر دو تریلیون (30 میلیارد دلار) به دلیل فساد در قراردادهای دولتی به هدر می‌رود و هیچ اصلاحات عمده‌ای در مبارزه با فساد وجود ندارد.
عملیات‌های امنیتی، تروریست‌ها و جاسوس‌ها
جام جهانی علاوه‌بر اینکه پوششی برای اصلاحات ناخوشایند به شمار می‌رود، همچنین فرصتی برای قدرت‌نمایی دستگاه‌های امنیتی است. مقامات روسی پیش از 15 ژوئن چندین عملیات پاک‌سازی به اه انداختند. برای مثال، اوایل سال جاری میلادی، سرویس امنیت فدرال روسیه تعدادی از جوانان جنبش ضد فاشیستی آنتی‌فا را بازداشت و آنها را به ایجاد «سازمان تروریستی» و آماده‌سازی برای «کودتا» علیه دولت متهم کرد. روز 16 ژوئن، در جلسه دادگاه، دیمیتری پچلینسف، یکی از فعالان آنتی‌فا، گفت که فقط دو دندان برای جویدن در دهان او باقی مانده است. او بقیه دندان‌هایش را در بازداشتگاه به خاطر شکنجه از دست داده بود.
سرویس امنیت فدرال روسیه همچنین فعالیت‌های ضد جاسوسی‌اش را هم افزایش داده است. روز 19 ژوئن خبرهایی منتشر شد مبنی‌بر اینکه کارین تسورکان، یک مدیر ارشد شرکت انرژی روسیه، به اتهام جاسوسی برای رومانیایی‌ها بازداشت شد؛ اتهامی که از دوره استالین به این‌سو در روسیه مطرح نشده بود. اوایل سال جاری میلادی گزارش شد که سرویس امنیت فدرال روسیه فعالیت 397 عامل سازمان‌های اطلاعاتی خارجی را در روسیه متوقف کرده است. به عبارت دیگر، کارناوال تابستانی امسال در خیابان‌های شهرهایی از روسیه که میزبان مسابقات جام جهانی‌اند، در تضادی آشکار با «زمستان» سیاسی است که بیشتر مردم در آن به سر می‌برند. با این حال، بسیاری از شهروندان روسیه از اختلالات شناختی رنج می‌برند و نمی‌خواهند واقعیت را ببینند. هیچ‌چیز تعجب‌آوری درباره آن وجود ندارد. در طول هزاران سال، نان و سیرک ابزارهایی مؤثر برای آرام‌کردن مردم بوده‌اند.
*منبع: الجزیره
جام جهانی در جریان است. نسل‌های متوالی روسیه شاهد فستیوالی در این سطح نبوده‌اند. در 11 شهر روسیه جو کارناوال‌گونه‌ای برقرار است؛ خیابان‌ها روز و شب مملو از آدم است؛ طرفداران روسیه که در شرایطی غیر از این کین‌توزانه رفتار می‌کردند، حالا با هواداران تیم‌های رقیب شادي می‌كنند؛ اهالی شهر سارانسک میزبان میهمانانی از ژاپن، کلمبیا و تونس هستند، کسانی که هیچ دلیلی برای دوباره سفر‌کردن به این شهر نخواهند داشت؛ مأموران پلیس خوشرو در یونیفرم‌هایی سفید مؤدبانه به مردم آدرس می‌دهند و با آرامش شهروندانی را نظاره می‌کنند که در حال جشن و پایکوبی‌اند.
چند ماه پیش همین نیروهای پلیس با باتوم‌هایشان دور معترضان می‌چرخیدند و احتمالا از ماه بعد هم اوضاع به همین منوال است. ولی حالا وقت سور‌و‌سات است و همه‌چیز مجاز. رسانه‌های دولتی روسیه هم برای اطمینان حاصل‌کردن از اینکه اوضاع کشور در طول جام جهانی روبه‌راه است، بی‌سروصدا انتشار همه خبرهایی را که از دیدشان خیلی منفی به نظر می‌رسید، متوقف کردند. دیگر نهادهای دولتی همین روال را پیش گرفتند؛ برای مثال، وزارت کشور روسیه رسما به شاخه‌های منطقه‌ای خود دستور داد که اطلاعات مربوط به جرم و جنایت را منتشر نکنند. تصادفی نیست که دولت مراقب حفظ حال خوش شهروندانش است. دولت روسیه از حال‌و‌هوای جشن و سرور و حواس‌پرتی برای اجرای دور دیگری از اصلاحات ناخوشایند و اقدامات امنیتی‌اش بهره برده است.
اصلاحات هراس‌انگیز سن بازنشستگی
هم‌زمان با تمرکز مردم روسیه بر جام جهانی، کرملین تصمیم گرفت یکی از منفورترین اصلاحاتی که تاکنون داشته را کلید بزند: افزایش سن بازنشستگی از 55 سال به 63 سال برای زنان و از 60 سال به 65 سال برای مردان. بعد از اصلاحات، در 51 واحد از 83 واحد فدرال روسیه که امید به زندگی مردان در آنجا زیر 65 سال است، متوسط شهروندان مرد آن‌قدر عمر نمی‌کنند که دوران بازنشستگی خود را ببینند. ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه، البته می‌دانست که اصلاحات بازنشستگی ناخوشایند خواهد بود و در سال 2005 هم گفته بود که او در دوران ریاست‌جمهوری‌اش هرگز چنین تصمیمی نمی‌گیرد.
اما اوضاع اقتصاد روسیه خوب نیست ( برای مثال در ماه می، درآمد واقعی 10 درصد کاهش یافت) و دولت به پول احتیاج دارد. دولت روسیه امیدوار است اصلاح حقوق بازنشستگی، از سال 2024 سالانه به اندوختن چیزی حدود یک تریلیون روبل (15 میلیارد دلار) منجر شود. با این حساب، چرا از این لحظه مناسب برای پیش‌بردن چنین اقدامی استفاده نکند؟
در‌حالی‌که دولت برای توجیه این اقدام خود به کشورهای دیگر اروپایی اشاره می‌کند که اصلاحات مشابهی را پیش برده‌اند، برخی این قیاس را مع‌الفارق می‌خوانند. روسیه نابرابری درآمدی رو به رشد و فساد فراگیری دارد که در کنار بحران، استاندارد زندگی بسیاری از مردم را بدتر کرده است. تعداد روس‌هایی که زیر خط فقر زندگی می‌کنند، رو به رشد است؛ (درحال‌حاضر 22 میلیون یا 15 درصد جمعیت) و تعداد میلیاردرها هم (از 96 به 106 و ثروت آنها از 460 میلیارد دلار به 485 میلیارد دلار) مي‌رسد.
بله، اصلاحات حقوق بازنشستگی می‌تواند موجب ذخیره یک تریلیون روبل شود، اما درحال‌حاضر دو تریلیون (30 میلیارد دلار) به دلیل فساد در قراردادهای دولتی به هدر می‌رود و هیچ اصلاحات عمده‌ای در مبارزه با فساد وجود ندارد.
عملیات‌های امنیتی، تروریست‌ها و جاسوس‌ها
جام جهانی علاوه‌بر اینکه پوششی برای اصلاحات ناخوشایند به شمار می‌رود، همچنین فرصتی برای قدرت‌نمایی دستگاه‌های امنیتی است. مقامات روسی پیش از 15 ژوئن چندین عملیات پاک‌سازی به اه انداختند. برای مثال، اوایل سال جاری میلادی، سرویس امنیت فدرال روسیه تعدادی از جوانان جنبش ضد فاشیستی آنتی‌فا را بازداشت و آنها را به ایجاد «سازمان تروریستی» و آماده‌سازی برای «کودتا» علیه دولت متهم کرد. روز 16 ژوئن، در جلسه دادگاه، دیمیتری پچلینسف، یکی از فعالان آنتی‌فا، گفت که فقط دو دندان برای جویدن در دهان او باقی مانده است. او بقیه دندان‌هایش را در بازداشتگاه به خاطر شکنجه از دست داده بود.
سرویس امنیت فدرال روسیه همچنین فعالیت‌های ضد جاسوسی‌اش را هم افزایش داده است. روز 19 ژوئن خبرهایی منتشر شد مبنی‌بر اینکه کارین تسورکان، یک مدیر ارشد شرکت انرژی روسیه، به اتهام جاسوسی برای رومانیایی‌ها بازداشت شد؛ اتهامی که از دوره استالین به این‌سو در روسیه مطرح نشده بود. اوایل سال جاری میلادی گزارش شد که سرویس امنیت فدرال روسیه فعالیت 397 عامل سازمان‌های اطلاعاتی خارجی را در روسیه متوقف کرده است. به عبارت دیگر، کارناوال تابستانی امسال در خیابان‌های شهرهایی از روسیه که میزبان مسابقات جام جهانی‌اند، در تضادی آشکار با «زمستان» سیاسی است که بیشتر مردم در آن به سر می‌برند. با این حال، بسیاری از شهروندان روسیه از اختلالات شناختی رنج می‌برند و نمی‌خواهند واقعیت را ببینند. هیچ‌چیز تعجب‌آوری درباره آن وجود ندارد. در طول هزاران سال، نان و سیرک ابزارهایی مؤثر برای آرام‌کردن مردم بوده‌اند.
*منبع: الجزیره