اجاره‌بهای مسکن نجومی شد
یک مستاجر اگر سال گذشته خانه‌ای را با ۱۰۰ میلیون تومان رهن و ماهیانه ۱ میلیون تومان اجاره کرده، حالا برای اینکه امسال در همان خانه بماند درصورت منصف بودن صاحبخانه‌اش، باید با همان پول رهن ماهی ۴ میلیون اجاره بدهد.
یک مستاجر اگر سال گذشته خانه‌ای را با ۱۰۰ میلیون تومان رهن و ماهیانه ۱ میلیون تومان اجاره کرده، حالا برای اینکه امسال در همان خانه بماند درصورت منصف بودن صاحبخانه‌اش، باید با همان پول رهن ماهی ۴ میلیون اجاره بدهد.
مستاجران این روزها مدام در حال حساب و کتاب هستند، دنبال فرمولی می‌گردند تا کف حقوق و دستمزدهایشان را به سقفی برسانند که خانه‌ای مناسب گرفته و در آن زندگی کنند. اما مشکل اینجاست که تعیین نرخ اجاره بها توسط بنگاه‌داران و صاحب‌خانه‌ها از هیچ قاعده و قانونی تمکین نمی‌کند.
یک مستاجر اگر سال گذشته خانه‌ای را با ۱۰۰ میلیون تومان رهن و ماهیانه ۱ میلیون تومان اجاره کرده، حالا برای اینکه امسال در همان خانه بماند درصورت منصف بودن صاحبخانه‌اش، باید با همان پول رهن ماهی ۴ میلیون اجاره بدهد، یعنی افزایش ۴۰۰ برابری نرخ اجاره‌بها برای یک خانواده آن هم در کنار تمامی هزینه‌هایی که به صورت معمول از ابتدای سال دچار جهش قیمت شده‌اند.
این روزها معضل بازار مسکن و اجاره‌نشینی برای مستاجران تبدیل به بحرانی شده که از هیچ منطق و قانونی پیروی نمی‌کند و حتی در روزهای گذشته دست به دست شدن این خبر که اشک علما برای مستاجران درآمده دردی از مستاجران دوا نکرد، درست مثل مصوبه‌ای که قرار بود به صاحب‌خانه‌ها اجازه ندهد بیشتر از ۲۰ درصد نرخ اجاره‌بها را افزایش دهند اما ۲۰ درصد کجا و در خوشبینانه‌ترین حالت ۴۰۰ درصد کجا.
افزایش نرخ تورم و نبود ثبات قیمت در بازار مسکن و اجاره‌بها باعث شده آرزوی خانه‌دار شدن مستاجران به اینکه تنها بتوانند یک سال دیگر در همان خانه‌ای که کرایه کرده‌اند بمانند و با توجه به هزینه‌های بالا در جامعه جابه‌جا نشوند تبدیل شده است. افزایش اجاره‌بها طی سال‌های اخیر، به خصوص در سال جاری در کلانشهری همچون مشهد باعث شده تا خانوارهای زیادی نتوانند در خانه‌ای با متراژ و محله‌ای مدنظرشان زندگی کنند. این مساله موجب عقب نشینی مردم از مرکز و بالای شهر به پایین و حاشیه شهر و حتی مهاجرت خانوارها به شهرهای کوچک اطراف کلان شهرها شده است.
حالا برای کنترل این اوضاع دولت دست به کار شد و قانونی مبنی بر اینکه صاحب‌خانه‌ها حق ندارند بیشتر از ۲۰ درصد بر نرخ اجاره بها بیافزایند تصویب کرد، مصوبه‌ای که به تصویب سران قوا هم رسید، اما مشاهدات عینی از بازار مسکن و اجاره نشان می‌دهد این قانون تنها روی کاغذ قدرت بازدارنگی دارد و نرخ‌ها همچنان از یک منطق ماورایی پیروی می‌کند.
بر اساس مشاهدات میدانی در حال حاضرارزان ترین خانه‌ای که در پایین شهر مشهد می‌توان اجاره کرد با متراژ ۲۰ متر است که برای آن ۱۰ میلیون تومان پول رهن با اجاره ماهیانه یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان در نظر گرفته شده است.
در همین زمینه یک مشاور املاک در رابطه با وضعیت رهن و اجاره مسکن بیان می‌کند: بازار خرید و فروش مسکن بسیار سنگین و کساد است، اما بازار اجاره داغ. از ابتدای سال جاری تا کنون ما شاهد حداقل افزایش ۱۰۰ درصدی تا ۴۰۰ درصدی اجاره‌ها بوده‌ایم.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا صاحب‌خانه‌ها سقف افزایش اجاره بهای ۲۰ درصدی را رعایت می‌کنند یا خیر، پاسخ می‌دهد: صاحب خانه‌ها اجباری به اجرای این قانون نداشته و بنگاه داران در این زمین تصمیم گیرنده نیستند.
این مشاور املاک با تاکید بر عقب نشینی مردم از مرکز و بالای شهر به سمت پایین و حاشیه شهر بیان می‌کند: طی سال مستاجران زیادی دیگر توان تمدید اجاره خانه را نداشتند و به سمت پایین شهر آمدند. حتی در پایین شهر مواردی مشاهده شده که افراد به چادرنشینی روی آورده‌اند. در بنگاه ما شاید ۱۰ مورد یا بیشتر بوده که مراجعه کرده‌اند، اما پول پیش برای کرایه خانه نداشتند.
وی در پاسخ به این سوال که چرا شما به عنوان مشاور املاک با قیمت‌های نجومی صاحب‌خانه‌ها مخالفت نمی‌کنید، ادامه می‌دهد: اگر ما با مبلغ پیشنهادی صاحبخانه مخالفت کنیم یا بخواهیم که کمی با مستاجر راه بیایند، خانه را به مشاوره املاک دیگری می‌سپارد. به صورت کلی نظارتی بر اینکه صاحبخانه رهن و اجاره خانه را تا چه حد افزایش می‌دهند، صورت نمی‌گیرد.
در همین رابطه به سراغ مستاجری می‌رویم که به دلیل افزایش بی‌سابقه اجاره‌بها مجبور شده خانه خود را تخلیه و به حاشیه شهر اسباب‌کشی کند.
مرضیه زن میانسالی که با پسر ۱۰ ساله خود تنها زندگی می‌کند، از خیابان هفده شهریور به خیابان پورسینا آمده است. وی در رابطه با مشکلات اجاره‌نشینی‌اش بیان می‌کند: در این چند سالی که مستقل بوده‌ام، وضعیتم هر سال بدتر از سال گذشته شده است. سال گذشته در منطقه هفده‌شهریور در یک واحد ۵۰ متری در طبقه چهارم یک آپارتمان بدون آسانسور با ۴۵ میلیون تومان پول رهن و ۴۵۰ هزار تومان اجاره زندگی می‌کردم. امسال صاحبخانه همان خانه را ۹۰ میلیون تومان رهن تمام یا ۶۰ میلیون تومان رهن با ۲ونیم میلیون کرایه اجاره می‌داد و من نمی‌توانستم این مبلغ را پرداخت کنم. با حقوق ماهیانه ۳ و نیم میلیون تومان نمی‌توانستم کرایه ۲ و نیم میلیون تومانی را بپردازم. صاحبخانه نیز راضی نشد کرایه خانه را کم کند تا بتوانم یک سال دیگر آن‌جا زندگی کنم.
جرات نمی‌کنم پسرم را به تنهایی برای خرید به بیرون بفرستم
وی ادامه می‌دهد: به همین دلیل به ناچار به منطقه پایین‌تری آمدم. خانه‌ای که در حال حاضر در آن سکونت دارم ۵۰ متر با قیمت ۵۰ میلیون رهن و ۱ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان اجاره است. به جایی برای زندگی آمده‌ام که حتی جرات نمی‌کنم پسرم را به تنهایی برای خرید به بیرون بفرستم. همچنین خودم نیز بعد از ساعت ۷ شب به بعد جرات اینکه بیرون از خانه رفت و آمد داشته باشم ندارم.
اجاره خانه ۳۵۰ درصد، اما حقوق ما ۲۵ درصد افزایش پیدا کرده است
اجاره‌نشین دیگری در منطقه مجیدیه در همین رابطه می‌گوید: امسال صاحبخانه کرایه خانه را سه و نیم برابر کرده است. صاحبخانه به ما گفت اگر می‌خواهید خانه را خالی کنید؛ اما ما نتوانستیم پایین‌تر از این قیمت خانه دیگری پیدا کنیم.
وی ادامه می‌دهد: به طور کلی با توجه به شرایط پیش آمده مستاجران خیلی امکان انتخاب ندارند و باید با همان چیزی که صاحب‌خانه‌ها می‌گوید بسوزند و بسازند. حقوق همسر من در امسال تنها ۲۵ درصد اضافه شده؛ اما کرایه خانه ما ۳۵۰ درصد افزایش پیدا کرده است.حالا مسئولین باید به ما یاد بدهند که با چه فرمولی کار کنیم تا این کمبود جبران شود.
افزایش افسارگسیخته اجاره‌بها کمر اجاره‌نشینان را خم کرده و این قشر با مشکلات زیادی رو به رو هستند. تصویب قوانین مختلف در حوزه مسکن و اجاره مسکن نیز از جمله مصوبه اخیر دولت نیازمند ضمانت اجرایی قوی است. همچنین با توجه به شرایط موجود و تورم در جامعه بسیاری از مستاجران توانایی استفاده از بسته حمایتی و ساماندهی مسکن را ندارند.
