دلار در دوراهی سیاست و هیجان/ آینده نرخ ارز چه می‌شود؟
بازار ارز ایران هفته چهارم فروردین را در حالی به پایان رساند که دلار آزاد با کاهش قابل توجهی روبه‌رو شد. عقب‌نشینی قیمت تا میانه کانال ۸۰ هزار تومانی، آن هم در بازاری که تا همین چند هفته پیش بر مدار ۱۰۰ هزار تومان حرکت می‌کرد، برای بسیاری از فعالان اقتصادی و سرمایه‌گذاران غافلگیرکننده بود.
به گزارش گروه رسانه ای شرق، بر اساس آخرین داده‌ها، دلار آزاد روز پنجشنبه ۲۸ فروردین با نرخ ۸۵ هزار و ۳۰۰ تومان معامله شد؛ یعنی حدود ۱۶ هزار تومان کاهش نسبت به اوج قیمتی ابتدای ماه و ثبت بازدهی منفی ۱۶ درصدی تنها در عرض چند روز.
اما چه عواملی در پس‌زمینه این سقوط قیمتی قرار دارند؟ و آیا روند نزولی تداوم خواهد داشت یا در انتظار یک برگشت قیمت هستیم؟
سیگنال‌های سیاسی، محرک اصلی ریزش
بدون تردید، مهم‌ترین متغیر تأثیرگذار بر بازار ارز در روزهای اخیر، تحولات سیاسی بین ایران و آمریکا بوده است. خبر از آغاز دور دوم گفت‌وگوهای مستقیم در ایتالیا، پالس مثبتی بود که بلافاصله اثر روانی خود را بر بازار گذاشت. کاهش انتظارات تورمی، خوش‌بینی نسبت به گشایش‌های احتمالی در روابط بین‌الملل، و فضای آرام‌تر بازار، همه دست‌به‌دست هم دادند تا موجی از فروش در بازار شکل بگیرد.
بسیاری از دارندگان ارز، با پیش‌بینی ادامه این روند نزولی، دارایی دلاری خود را به سرعت به فروش گذاشتند. همین رفتار جمعی، باعث تشدید فشار عرضه و تسریع روند نزول قیمت شد.
آیا دلار از ارزش ذاتی‌اش فاصله گرفته؟
بر اساس تحلیل کارشناسان اقتصادی، محدوده ۸۵ تا ۸۹ هزار تومان بازه‌ای‌ست که به عنوان ارزش بنیادی یا "ذاتی" دلار در شرایط فعلی از آن یاد می‌شود. بنابراین، اگر قیمت دلار آزاد به زیر این محدوده سقوط کند، احتمال وقوع اصلاح‌های قیمتی کوتاه‌مدت وجود دارد.
به بیان دیگر، اگرچه روند نزولی می‌تواند در کوتاه‌مدت ادامه یابد، اما این مسیر لزوماً یک‌طرفه نخواهد بود. رفتار هیجانی بازار، چه در افزایش و چه در کاهش، اغلب با دوره‌هایی از بازگشت و تثبیت همراه است.
چشم‌انداز کوتاه‌مدت؛ سیاست تعیین‌کننده است، نه اقتصاد
برخی تحلیل‌گران معتقدند در نیمه نخست سال ۱۴۰۴، بازار ارز بیش از آنکه به متغیرهای اقتصادی واکنش نشان دهد، تحت‌تأثیر تحولات سیاسی قرار دارد. از جمله این عوامل می‌توان به گفت‌وگوهای هسته‌ای، سطح تنش‌های منطقه‌ای، روابط ایران با قدرت‌های جهانی، و اخبار مرتبط با تحریم‌ها اشاره کرد.
در چنین فضایی، حتی اخبار تأییدنشده یا گمانه‌زنی‌های دیپلماتیک نیز می‌تواند باعث تغییرات قابل‌توجه در نرخ ارز شود.
آخرین قیمت‌ها در بازار آزاد و رسمی
در پایان روز پنجشنبه، قیمت تتر به ۸۵ هزار و ۲۰۰ تومان رسید؛ کاهشی محسوس نسبت به روز گذشته. درهم امارات نیز با ۲۰۰ تومان کاهش روی ۲۳ هزار و ۸۰۰ تومان معامله شد.
پوند انگلیس در بازار آزاد ۱۱۴ هزار و ۱۴۰ تومان و یورو نیز ۹۸ هزار و ۱۹۰ تومان قیمت خورد.
در بازار رسمی، نرخ دلار اسکناس در مرکز مبادله با رشد ۱۹۰ تومانی به ۷۱ هزار و ۴۰۸ تومان رسید. همچنین حواله دلار (دلار توافقی) نیز با رشد ۱۸۵ تومانی در نرخ ۶۹ هزار و ۴۶۳ تومان کشف قیمت شد.
شنبه روز سرنوشت‌ساز بازار ارز
با توجه به هم‌زمانی بازگشایی بازار در روز شنبه با دور دوم مذاکرات ایران و آمریکا، بسیاری از فعالان، این روز را نقطه عطفی در مسیر قیمت دلار می‌دانند. اگر اخبار مثبت بیشتری مخابره شود، ممکن است شاهد تداوم روند نزولی باشیم؛ اما در صورت شکست یا تعلیق مذاکرات، برگشت قیمتی یا حتی جهش کوتاه‌مدت دور از انتظار نخواهد بود.
در هر صورت، فعالان بازار و سرمایه‌گذاران بهتر است با احتیاط و تحلیل دقیق‌تری وارد معاملات شوند، چرا که بازار ارز در شرایط فعلی، بیش از هر زمان دیگری، تحت تأثیر متغیرهای غیرقابل‌پیش‌بینی سیاسی قرار دارد.
