انتخابات آمریکا و اثر آن بر خاورمیانه
کدام یک از دو کاندیدا میتواند به جنگ بزرگ خاتمه دهد؟
مهسا مژدهی: خاورمیانه در یک سال اخیر درگیر جنگی گسترده بوده است و دورنمایی از صلح فعلا دیده نمیشود. کامالا هریس و دونالد ترامپ هر دو نامزد انتخابات ایالات متحده خود را حامی واقعی اسرائیل و نتانیاهو میدانند و تقریبا هیچکدام برنامهای در مورد پایان جنگ ارائه نکردهاند.
فشار حداکثری یا بازگشت به میز دیپلماسی؟
بحرانها در خاورمیانه متعددند. جنگ در غزه و لبنان جریان دارد و ایالات متحده خود را موظف میداند تا مساله با ایران را حل کند. از طرف دیگر برخی از متحدان تاریخی آمریکا، در سالهای اخیر برای گسترش ارتباط خود با چین خیز برداشتهاند.
اما رویکرد دو کاندیدای انتخاباتی با یکدیگر تفاوتهای چشمگیری دارد. توقع زیادی است اگر فکر کنیم با انتخاب هریس یا ترامپ سیاست خارجی آمریکا در منطقه غرب آسیا دستخوش تغییراتی شگرف خواهد شد.
ایالات متحده سیاست خارجی خود را بر اساس حمایت از اسرائیل در خاورمیانه و امنیت این رژیم طراحی کرده است. اما سیاست دموکراتها و جمهوریخواهان برای نیل به این مقصود عموما تفاوتهایی دارد.
کامالا هریس مانند بایدن، به میز گفتگو و دیپلماسی بهعنوان راهحلی برای بحرانها توجه دارد. او راهحل دو دولتی را برای حل مساله فلسطین ترجیح میدهد و به شهرکسازیها نگاه پرتردیدی دارد و در مورد ایران هم دیپلماسی و گفتگو را ارجح میداند.
ترامپ در خاورمیانه حامی سیاست فشار حداکثری است. او در دوره ریاستجمهوری خود، تهران را تحت شدیدترین تحریمها قرار داد و در هفتههای اخیر حمایت بیچون و چرای خود را از نتانیاهو اعلام کرده است. از طرف دیگر او سابقه طولانی در از بین بردن کورسوی امید دموکراتها برای راهحل دو دولتی دارد.
رویکرد مشابه در رابطه با عربستان
عربستان متحد آمریکا باقی میماند. این موضوعی نیست که آمریکاییها بخواهند از روی آن سر سری بگذرند. هرچند ریاض به دلیل طرحهای اقتصادی خود به پکن نزدیک شده، اما واشنگتن قصد ندارد میدان را به چین واگذار کند.
ترامپ و هریس هر دو معتقد به عادیسازی روابط عربستان و دیگر کشورهای عربی با اسرائیل هستند. ترامپ برای اینکار رویکردی مانند توافق ابراهیم را میپسندد در صورتی که این راهکار برای هریس معنای خاصی ندارد.
حمایت گسترده از اسرائیل
انگیزه پایان دادن به جنگ در غزه و لبنان حتی در دولت دموکرات بایدن، بهصورت جدی وجود نداشت. این همان مسالهای است که طرفداران هریس را میترساند و گروهی از مسلمانان آمریکایی را از او ناامید کرده است.
با وجود حمایتهای دموکراتها از تلآویو، اما نتانیاهو شخصا ترامپ را در کاخ سفید ترجیح میدهد. درحالی که ترامپ به بیبی اطمینان داده میتواند هر کاری که لازم است را بکند، کامالا هریس و پس از دیدار با نتانیاهو در کاخ سفید در ماه ژوئیه، گفت که درباره وضعیت غزه ساکت نخواهد ماند. او گفت که نگرانی خود را از میزان رنج انسانی و مرگ غیرنظامیان بیگناه، به نتانیاهو اعلام کرده.
با وجود آنکه بهنظر میرسد ترامپ در خاورمیانه هوای نتانیاهو را بهطور تمام و کمال داشته باشد اما او هم اختلافاتی با بیبی دارد. رابطه این دو پس از آنکه نخستوزیر اسرائیل پیروزی بایدن را یک روز پس از اعلام نتایج انتخابات تبریک گفت، دچار تنش شد.
مساله این است که چه پای ترامپ به کاخ سفید برسد و چه کامالا هریس پیروز انتخابات باشد، ایالات متحده در سیاست خود در قبال اسرائیل و بحران خاورمیانه شکست خورده است و تبدیل این شکست به یک پیروزی به سود قوانین حقوق بینالملل و اصول انسانی، بعید بهنظر میرسد.