پیروزی تاجر جوان بر رقیب چپ‌گرا در دور دوم انتخابات ریاست‌جمهوری اکوادور
مأموریت دشوار «نوبوآ» برای مهار کارتل‌های فراملی
مردم اکوادور روز یکشنبه بار دیگر دانیل نوبوآ را برای یک دوره چهارساله به ریاست‌جمهوری برگزیدند و به او فرصتی دوباره دادند تا سرکوب باندهای تبهکار فراملی را که برای کنترل مسیرهای قاچاق کوکائین به ایالات متحده آمریکا جنگی خونین به راه انداخته‌اند، ادامه دهد. با شمارش بیش از ۸۵ درصد آرا، نوبوآ، تاجر متولد میامی که تلاش کرده روابط خود را با دولت ترامپ تقویت کند، موفق شد با کسب ۵۶ درصد آرا، لوئیزا گونزالس، نامزد چپ‌گرا و مورد حمایت رئیس‌جمهور سابق، رافائل کوره‌آ را شکست دهد.
شرق: مردم اکوادور روز یکشنبه بار دیگر دانیل نوبوآ را برای یک دوره چهارساله به ریاست‌جمهوری برگزیدند و به او فرصتی دوباره دادند تا سرکوب باندهای تبهکار فراملی را که برای کنترل مسیرهای قاچاق کوکائین به ایالات متحده آمریکا جنگی خونین به راه انداخته‌اند، ادامه دهد. با شمارش بیش از ۸۵ درصد آرا، نوبوآ، تاجر متولد میامی که تلاش کرده روابط خود را با دولت ترامپ تقویت کند، موفق شد با کسب ۵۶ درصد آرا، لوئیزا گونزالس، نامزد چپ‌گرا و مورد حمایت رئیس‌جمهور سابق، رافائل کوره‌آ را شکست دهد. رویکرد نوبوآ در مقابله با باندهای مواد مخدر محلی که با سندیکاهای جنایتکار کلمبیایی، مکزیکی و آلبانیایی ارتباط دارند، مقایسه‌هایی را با نایب بوکله، رئیس‌جمهور السالوادور، برانگیخته است. بوکله با اجرای عملیات‌های گسترده و بازداشت هزاران عضو باندهای تبهکار، موفق شد آمار قتل در کشور کوچک خود در آمریکای مرکزی را از سال ۲۰۱۵ بیش از ۹۰ درصد کاهش دهد.
اما نوبوآ، فرزند ۳۷ساله راست میانه یک غول صنعت موز که اولین بار در اکتبر ۲۰۲۳ برای تکمیل دوره ریاست‌جمهوری سلف خود (که استعفا داده بود) انتخاب شد، برای برقراری کنترل و نظم در کشوری که از یکی از آرام‌ترین کشورهای آمریکای لاتین به یکی از خشن‌ترین نقاط جهان تبدیل شده، با چالش‌های جدی روبه‌رو بوده است.
نبردی دشوارتر از السالوادور
مقامات انتظامی و کارشناسان امنیتی می‌گویند اکوادور با نبردی بسیار سخت‌تر از السالوادور مواجه است؛ جایی که خشونت‌ها عمدتا توسط باندهای خیابانی محلی متمرکز بر اخاذی از کسب‌وکارها انجام می‌شد. در مقابل، باندهای تبهکار در اکوادور ماهیتی فراملی دارند، با کارتل‌های قدرتمند مکزیک و کلمبیا متحد هستند و سالانه میلیاردها دلار کوکائین را به آمریکا و اروپا منتقل می‌کنند. این حجم عظیم پول، منابع مالی‌ای را در اختیارشان قرار می‌دهد که باندهای السالوادوری فقط می‌توانستند رؤیای آن را داشته باشند. علاوه بر این، باندهای اکوادوری به طور فزاینده‌ای دچار انشعاب و چنددستگی شده‌اند که به رقابت‌ها و درگیری‌های خونین جدید دامن زده است. ابتدای سال جاری میلادی، خشن‌ترین دوره در تاریخ اکوادور بوده است؛ با ثبت بیش از هزارو 500 قتل فقط در ماه‌های ژانویه و فوریه، از جمله قتل‌عام‌های اخیر در شهر بندری گوایاکیل، کانون اصلی خشونت‌ها. جان پولگا-هسیموویچ، کارشناس آمریکای لاتین در آکادمی نیروی دریایی ایالات متحده به «وال‌استریت‌ژورنال» می‌گوید: «سرکوب نوبوآ موفقیت‌آمیز نبوده است». او می‌افزاید: «هیچ نشانه‌ای مبنی بر بهبود کیفی اوضاع وجود ندارد».
وعده صلح
نوبوآ پیروزی خود را تاریخی خواند که «صلح، عدالت و پیشرفت» را به ارمغان خواهد آورد. او گفت: «اکوادور در حال تغییر است و مسیر جدیدی را انتخاب کرده است. این امر تضمین می‌کند که فرزندان ما آینده بهتری خواهند داشت». حامیان رئیس‌جمهور می‌گویند او برای بهبود امنیت به زمان بیشتری نیاز دارد. نوبوآ در اوایل سال گذشته میلادی، پس از آنکه اعضای باندها به یک ایستگاه تلویزیونی یورش بردند، نگهبانان زندان را گروگان گرفتند و خودروهای بمب‌گذاری‌شده را در سراسر کشور منفجر کردند، وضعیت اضطراری اعلام کرد.
او با اعزام سربازان به محله‌های خشن و زندان‌هایی که توسط رهبران زندانی باندها کنترل می‌شد، به این وقایع پاسخ داد. این سیاست‌ها در ابتدا بهبودی نسبی و اندک در آمار قتل نشان داد، اما این آمار دوباره روندی صعودی به خود گرفت. آدم‌ربایی و اخاذی نیز افزایش یافته است. یوهانا لوزا، ۳۷ساله از شهر ریوبامبا در منطقه آند که از نوبوآ حمایت می‌کند، می‌گوید: «یک سال زمان بسیار کمی برای اجرای برنامه اوست. او شایسته چهار سال فرصت است». با وجود این، آمار کلی قتل در سال ۲۰۲۴ نسبت به سال ۲۰۲۳ حدود ۱۶ درصد کاهش یافته است. اما خون‌ریزی‌ها با شدت بازگشته‌اند. شهرداران و مدیران زندان‌ها در ماه‌های اخیر به ضرب گلوله کشته شده‌اند و در ماه مارس، ۲۲ نفر در یک محله فقیرنشین گوایاکیل به قتل رسیدند. آکیلس آلوارز، شهردار گوایاکیل، با ابراز خشم گفت: «این تکان‌دهنده است. حداقل ۲۰ آدم‌کش در خیابان‌ها پرسه می‌زدند و مردم را با خون‌سردی اعدام می‌کردند».
چشم به کمک خارجی
انتخابات روز یکشنبه، تکرار دور دوم انتخابات سال ۲۰۲۳ بود که در آن رأی‌دهندگان نوبوآ را در رقابت با گونزالس برای تکمیل دوره کوتاه ریاست‌جمهوری پس از استعفای سلفش انتخاب کردند. به‌قدرت‌رسیدن نوبوآ پس از آن رخ داد که ترور گستاخانه یک نامزد برجسته، رأی‌دهندگان را شوکه کرد و با ایجاد موج حمایتی لحظه آخری از نامزد جوانی که قول داده بود به سراغ باندها برود، مسیر کمپین انتخاباتی را تغییر داد. گونزالس از به‌رسمیت‌شناختن نتایج خودداری کرد و در یک سخنرانی در حالی که هوادارانش شعار «تقلب» سر می‌دادند، گفت خواستار بازشماری آرا خواهد شد. با این حال، یک ناظر انتخاباتی خارجی اعلام کرد انتخابات قانونی بوده و نتایج با داده‌های آنها مطابقت دارد. برای رأی‌دهندگان، امنیت همچنان اصلی‌ترین نگرانی است. نوبوآ می‌گوید خواهان کمک‌های امنیتی بیشتری از ایالات متحده است؛ کشوری که پیش از این نیز آموزش و تجهیزاتی را در اختیار نیروهای انتظامی و دادستان‌های اکوادور قرار داده است.
نوبوآ که در مراسم تحلیف دونالد ترامپ شرکت کرده و ماه گذشته با او در مارآلاگو دیدار کرده بود، گفته مایل است سربازان آمریکایی در نبرد با باندهای مواد مخدری که دولت اکوادور آنها را تروریست خوانده، کمک کنند. او اصلاحیه‌ای در قانون اساسی پیشنهاد کرده که به ایالات متحده اجازه می‌دهد یک پایگاه نظامی در این کشور آمریکای جنوبی دایر کند. اکوادور در سال ۲۰۰۹ یک پایگاه هوایی آمریکا در شهر ساحلی مانتا را که برای عملیات‌های مبارزه با مواد مخدر استفاده می‌شد، تعطیل کرده بود. نوبوآ تأکید کرد: «ما برای مبارزه در این جنگ به سربازان بیشتری نیاز داریم. ما به کمک نیروهای بین‌المللی نیاز داریم». دولت همچنین اعلام کرد با اریک پرینس، از متحدان ترامپ و بنیان‌گذار شرکت پیمانکار امنیتی خصوصی بلک‌واتر، برای ارائه آموزش به سرویس‌های امنیتی اکوادور، ائتلافی تشکیل داده است. نوبوآ درباره پرینس که در جریان کمپین انتخاباتی از اکوادور بازدید کرده بود، گفت: «ما در حال مبارزه با یک چریک شهری غیرمتعارف هستیم. او تجربه لازم را دارد».
انتقادات و نگرانی‌ها
منتقدان نوبوآ می‌گویند او با عدم تمرکز کافی بر ریشه‌کن‌کردن فساد و پول‌شویی برای مبارزه با جرائم سازمان‌یافته، دچار خطا شده است. گروه‌های حقوق‌بشری نیز می‌گویند استراتژی‌های سخت‌گیرانه دولت منجر به قتل‌های فراقضائی افراد مظنون به جرم، ضرب و شتم و شکنجه زندانیان شده است. نبرد اکوادور با خشونت و کارتل‌های مواد مخدر، داستانی پیچیده و چندلایه است که انتخاب مجدد نوبوآ، فصل جدیدی را در آن رقم خواهد زد. آینده نشان خواهد داد که آیا رویکرد او می‌تواند سایه سنگین ناامنی را از سر این کشور کنار بزند یا خیر.