لحظات جنجالی در سخنرانی های رؤسای جمهور امریکا در کنگره، از ریگان تا بایدن
رئیس جمهور امریکا قرار است چهارم مارس سخنرانی سالانه خود در جلسه مشترک کنگره را ایراد کند. سخنرانی 9 شب سه شنبه به وقت شرق امریکا ( 5:30 صبح چهارشنبه به وقت تهران) دونالد ترامپ در زمانی انجام می شود که همچنان دیدار جنجالی او با ولودیمیر زلنسکی رئیس جمهور اوکراین در کاخ سفید بحث روز رسانه های جهان است و انتظار می رود سخنرانی سه شنبه شب او تا حد زیادی تحت تاثیر این تنش و سرنوشت جنگ اوکراین قرار داشته باشد.

به گزارش گروه رسانهای شرق؛ ترامپ از زمان آغاز دورۀ ریاست جمهوری، اقدامات گسترده ای را کلید زده است و سخنرانی سه شنبه فرصتی برای او فراهم می کند تا در ساعات پربیننده، برنامه های خود را - که ممکن است برای بسیاری نگرانی هایی ایجاد کند – تشریح کند.
در این سخنرانی، ترامپ احتمالاً بر ابتکار دولت خود برای بازسازی ساختار حکومتی، با ایجاد وزارت کارایی دولت (DOGE)، تأکید خواهد کرد. او این پروژه را به ایلان ماسک، میلیاردر و کار آفرین سرشناس و جنجالی سپرده است.
به عنوان بخشی از این تلاش، دولت هزاران کارمند فدرال را اخراج و نهادهای متعددی را عملاً تعطیل کرده است. اقدامی که سردرگمی گسترده میان کارمندان و موجی از دعاوی قضایی را به دنبال داشته است.
همچنین انتظار می رود ترامپ درباره برنامه های خود برای کاهش مهاجرت غیرقانونی صحبت کند. بیش از یک ماه پس از آغاز دوره دوم ریاست جمهوری، او فرآیند پناهندگی در مرز جنوبی و اسکان پناهندگان را معلق کرد و میزان مهاجرانی که از مرز مکزیک وادر خاک امریکا می شوند به شدت کاهش یافته اس. او همچنین تلاش کرد تا حق شهروندی برای نوزادانی که در آمریکا از والدین بدون وضعیت قانونی مشخص متولد می شوند را لغو کند، اما این اجرای این فرمان توسط دو قاضی فدرال متوقف شد. کاخ سفید تلاش کرده تا تشدید مقررات ضد مهاجرت غیرقانونی را موفقیتی کلی نشان دهد، اما منتقدان می گویند سیاست سخت گیرانۀ دولت، تصورات نادرست درباره مهاجران و جرم را تقویت می کند.
تعرفه ها نیز احتمالاً بخش بزرگی از سخنرانی را تشکیل خواهند داد. ترامپ پیشتر تعرفه 10 درصدی بر کالاهای چینی اعمال کرده و وعده داده تعرفه های سنگینی بر مکزیک و کانادا تحمیل کند. او ادعا می کند این تعرفه ها هدفشان کاهش عبور غیرقانونی از مرز و ورود ماده مخدر فنتانیل به آمریکاست.
ترامپ همچنین دستور اجرایی برای گسترش تعرفه های فولاد و آلومینیوم امضا کرده و دستور دیگری برای اعمال «تعرفه های متقابل» بر شرکای تجاری آمریکا صادر کرده است.
در سیاست خارجی، انتظار می رود تمرکز بر جنگ اسرائیل و حماس و جنگ روسیه و اوکراین باشد. در خاورمیانه، ترامپ گفته می خواهد آمریکا مالکیت نوار غزه را بر عهده گرفته و این منطقه را بازسازی کند. اقدامی که می تواند تنشی بی سابقه در روابط آمریکا با منطقه ایجاد می کند. او جزئیات بیشتری دربارۀ چگونگی اجرای این طرح ارائه نکرده است. نقش آمریکا در میانجی گری صلح بین روسیه و اوکراین نیز پرسشی بی پاسخ است، به ویژه پس از جلسه پرتنش هفته گذشته در اتاق بیضی کاخ سفید بین ترامپ و ولودیمیر زلنسکی رئیس جمهور اوکراین.
چرا این سخنرانی وضعیت کشور» (State of the Union) محسوب نمی شود؟
سخنرانی در جلسه مشترک کنگره شباهت هایی به سخنرانی وضعیت کشور دارد.هر دو در مکان و زمان مشابهی برگزار می شوند. اما اهداف آنها اندکی متفاوت است.
سخنرانی وضعیت کشور به رئیس جمهور فعلی اجازه می دهد دستاوردهای یک سال گذشته را مرور کند. برای رئیس جمهور تازه سوگندخورده، سخنرانی جلسه مشترک فرصتی است تا برنامه های اولیه خود را تشریح کند.
با این حال، ترامپ در موقعیتی منحصر به فرد قرار دارد. او نه تنها برنامه ای کاملاً متفاوت از پیشینیان خود ارائه می دهد، بلکه به عنوان رئیس جمهوری با دور دوم ریاست و زمان محدود در برابر قانون گذاران می ایستد. او اولین رئیس جمهوری ایالات متحده در بیش از ۱۳۰ سال اخیر است که دو دوره غیرمتوالی را رهبری می کند.
جنجال های سخنرانی روسای جمهور در کنگره
همزمان با آماده شدن دونالد ترامپ برای اولین سخنرانی خود در جلسه مشترک کنگره پس از آغاز دوره دوم ریاست جمهوری در بیستم ژانویه، نگاهی می اندازیم به برخی از جنجالی ترین لحظات سخنرانی های گذشته رؤسای جمهور امریکا در این جلسات.
صف شکنی جو مانچین در سال ۲۰۱۸
جو مانچین، سناتور دموکرات ایالت ویرجینیای غربی که بعدها مستقل شد، پس از ایستادن هنگام ورود ترامپ به سالن و تشویق برخی از طرح های سیاستی او در حالی که دیگر دموکرات ها نشسته بودند، در شبکه های اجتماعی مورد توجه قرار گرفت و به هدف حملات دموکرات ها و حامیان آنها تبدیل شد. او درباره این اقدام خود در نخستین سخنرانی وضعیت کشور ترامپ گفت: « من در ویرجینیای غربی اینگونه بزرگ شده ام. ما یاد گرفتیم احترام بگذاریم. هنوز کمی ادب باقی مانده. باید در این مکان ادب و احترام وجود داشته باشد.»
حمله بایدن به قانونگذاران جمهوریخواه در سال 2023
بایدن در سخنرانی سال 2023 خود خطاب به کنگره گفت: «برخی از دوستان جمهوری خواه من می خواهند اقتصاد را گروگان بگیرند. می فهمم. مگر اینکه من با برنامه های اقتصادی آنها موافق باشم.» این اظهارات باعث سر تکان ادن های کوین مک کارتی، رئیس وقت جمهوری خواه مجلس نمایندگان و فریادهای حضار شد.
بایدن ادامه داد: «به جای اینکه ثروتمندان سهم عادلانه خود را بپردازند، برخی جمهوری خواهان می خواهند مدی کر(طرح بهداشتی اوباما) و تأمین اجتماعی را منحل کنند.» این جمله واکنش شدیدتر مککارتی را در پی داشت که «نه» گفت و جمهوریخواهان به اعتراض علیه بایدن ادامه دادند.
بایدن افزود: «نمی گویم اکثریتشان چنین نظری دارند» که با هوش شدن های بیشتری از سوی جمهوری خواهان کنگره روبرو شد.
او در حالی که فریادهای حضار، از جمله مارجری تیلور گرین، نماینده جمهوریخواه که ایستاده بود و اعتراضش را نشان می داد، بلندتر می شد، گفت: «به هر کسی که شک دارد می گویم با دفتر من تماس بگیرید. نسخه ای از پیشنهاد را به شما می دهم.»
سخنرانی بایدن پس از این لحظات به مراتب آشفته تر شد و خشم جمهوریخواهان بارها سخنرانی او را قطع کرد.
ریگان همه را شگفت زده کرد
اگرچه امروز اشاره به مهمانان حاضر در سخنرانی های رؤسای جمهور امریکا در جلسات مشترک کنگره به امری عادی تبدیل شده، اما این اقدام برای اولین بار در سخنرانی رونالد ریگان در سال ۱۹۸۲ انجام شد.
سخنرانی ریگان چند هفته پس از سقوط پرواز ایر فلوریدا بر فراز رود پوتوماک انجام شد که ۷۸ کشته برجای گذاشت. سه نفر از این حادثه جان سالم به در بردند که مدیون کمک های مردمی از جمله لنی اسکوتنیک، دستیار دفتر بودجه کنگره بودند. اسکوتنیک با درآوردن کفش ها و لباس هایش داخل آب های یخ زده پرید و جان آنها را نجات داد.
ریگان در سخنرانی خود از اسکوتنیک تقدیر کرد و این اقدام به سنتی رایج در سالهای بعد تبدیل شد: "دو هفته پیش، در میانه یک تراژدی وحشتناک در پوتوماک، روح قهرمانانی آمریکایی را در اوج خود دیدیم. قهرمانی کارگران نجات که آسیب دیدگان را از آب های یخ زده نجات دادند و شاهد قهرمانی یکی از کارمندان جوان دولت، لنی اسکوتنیک، بودیم که وقتی دید زنی از طناب هلیکوپتر رها شده، به آب پرید و او را نجات داد."
انتقاد از بایدن به خاطر خروج از افغانستان
لورن بوبرت در حالی که بایدن درباره کهنه سربازان افغانستان صحبت می کرد که به دلیل مواجهه با گودال های سوزان سمی جانشان را از دست دادند، فریاد زد: «تو آنها را کشتی، تمام ۱۳ نفرشان را.» او به ۱۳ نظامی آمریکایی کشته شده در خروج آشفتۀ بایدن از افغانستان در ۲۰۲۱ اشاره می کرد.
بوبرت که لباسی با عبارت «حفاری کن بچه، حفاری کن» در اعتراض به سیاست های انرژی بایدن پوشیده بود، با اعتراض و هوی حضار مواجه شد. در بخش دیگری از سخنرانی، او و گرین هنگام صحبت بایدن درباره مهاجرت، شعار «دیوار بسازید» سر دادند.
اعتراض جو ویلسون به اوباما
یکی از به یادماندنی ترین وقفه ها در سخنرانی وضعیت کشور به سال ۲۰۰۹ مربوط می شود، زمانی که جو ویلسون، نماینده جمهوریخواه کارولینای جنوبی، سخنرانی باراک اوباما را قطع کرد؛ کاری که در آن زمان بسیار نادرتر از امروز بود.
اوباما در دفاع از طرح جنجالی بهداشت و درمان خود (اوباماکر) گفت: «برخی ادعا می کنند که این اصلاحات مهاجران غیرقانونی را تحت پوشش قرار می دهد. این نیز نادرست است. اصلاحات پیشنهادی من شامل افراد غیرقانونی نمی شود.»
ویلسون از صندلی اش در سمت جمهوریخواهان فریاد زد: «دروغ میگی!» و باعث واکنش های گسترده حضار شد. ویلسون بعداً از رام امانوئل، رئیس دفتر اوباما، عذرخواهی کرد: «امشب وقتی به اظهارات رئیس جمهور درباره پوشش مهاجران غیرقانونی در لایحه بهداشت گوش می دادم، احساساتم بر من غلبه کرد. هرچند با گفته های او مخالفم، اما اظهاراتم نامناسب و قابل تأسف بود. صمیمانه از رئیس جمهور به خاطر این بی ادبی عذرخواهی می کنم.»
نانسی پلوسی متن سخنرانی ترامپ را پاره کرد
نانسی پلوسی در فوریه ۲۰۲۰ با پاره کردن متن سخنرانی دونالد ترامپ پس از پایان آن، جنجالی در فضای مجازی ایجاد کرد و به تاریخچه جنجالی های سخنرانی های وضعیت کشور پیوست.
وقتی فاکس نیوز از او پرسید چرا این کار را انجام داد، پاسخ داد: "چون با توجه به گزینه های دیگر، این کار مؤدبانه تری بود.» او افزود: «آن را پاره کردم. دنبال یک صفحه می گشتم که حقیقت را در آن پیدا کنم. اما پیدا نکردم."
این اقدام پلوسی پس از اولین دادگاه استیضاح ترامپ انجام شد که یک روز پس از سخنرانی با تبرئه او در سنا پایان یافت.