ضرورت توجه به ظرفیتهای صدور خدمات فنی و مهندسی
ایرج گلابتونچی*
حوزه صنعت احداث کشور از ظرفیت بسیار بالایی از نظر نرمافزاری و سختافزاری برخوردار است. وجود بیش از 46 هزار شرکت پیمانکاری و سههزارو صد شرکت مهندسی مشاور تأیید صلاحیتشده از سوی سازمان برنامه و بودجه از یک سو و داشتن سالانه بیش از 233 هزار فارغالتحصیل رشتههای مرتبط مهندسی در سطح کشور نشان میدهد که توجه به این حوزه و فراهمکردن بازارهای مناسب برای فعالیت آنها یک ضرورت اساسی و انکارناپذیر ملی است.
صرفا برای استفاده از تمام ظرفیت این شرکتها و فعال نگهداشتن همه آنها به تأمین بودجه و تعریف پروژههای مختلف به ارزش حداقل 40 تریلیارد ریال (حدود 200 میلیارد دلار) نیاز است که قطعا در شرایط اقتصادی فعلی کشور، حصول آن امکانپذیر نیست. بدون تردید توجه به حضور در بازارهای بینالمللی خدمات فنی و مهندسی بهویژه در سال جهش تولید میتواند کمک شایانی به توسعه اقتصادی کشور و رونق بیشتر
تولید کند.
حضور در بازارهای بینالمللی میتواند از ایجاد موج بیکاری قشر کارگر تا تحصیلکردگان مهندسی کشور جلوگیری کرده و از بروز آثار مخرب اجتماعی و اقتصادی آن بکاهد. میتواند چرخه عظیمی از اقتصاد کشور مرتبط با فعالیتهای صادراتی تولیدکنندگان و عرضهکنندگان مصالح، تجهیزات، ماشینآلات و کالا در حوزه ساختوساز را با نرخ بالا و بسیار مناسبی فعال کند. موقعیت بیبدیل و استراتژیک جمهوری اسلامی ایران و قرارگیری در همسایگی کشورهای حوزه CIS، عراق، پاکستان، افغانستان و دسترسی مناسب به کشورهای عربی، آفریقایی، هند و حتی شرق آسیا که مستعد و نیازمند توسعه زیرساختها و اجرائیکردن پروژههای مختلف مهندسی هستند، نشان میدهد توجه به این حوزه باید بیشازپیش مدنظر مسئولان امر باشد.
در عرصه رقابت بینالمللی در بازارهای خدمات فنی و مهندسی یکی از رقیبان اصلی جمهوری اسلامی ایران، کشور ترکیه است. مزید استحضار، صنعت ساختوساز ترکیه تقریبا
9 درصد از تولید ناخالص داخلی آن کشور را تشکیل میدهد.
سهم این صنعت در اقتصاد کشور ترکیه به بیش از 30 درصد میرسد. این صنعت برای بیش از دو میلیون نفر اشتغالزایی مستقیم و پایدار ایجاد کرده است. در دوره زمانی بین سالهای
1972 تا 2017 که شركتهای مهندسی ترکیه در زمینه صدور خدمات فنی و مهندسی فعال بودهاند، بیش از 9 هزار پروژه را در 115 کشور دنیا در پنج قاره به مجموع ارزشی بالغ بر 350 میلیارد دلار به انجام رسانیدهاند. صرفا برای مقایسه در بین سالهای 1992 تا 2017 که شركتهای ایرانی وارد این عرصه شدهاند، طبق آمار ثبتشده سازمان توسعه تجارت ایران، مجموع قراردادهای شركتهای ایرانی فقط 31 میلیارد دلار در قالب 878 پروژه بینالمللی بوده است. از این مقدار حدود پنج میلیارد دلار مربوط به صادرات به کشور عراق از سال 2013 تا 2017 است. با توجه به داشتن بیش از هزارو 600 کیلومتر مرز خاکی با کشور عراق و نیاز این کشور به ساختوساز بهویژه در طرحهای توسعهای و زیربنایی، امکان و ضرورت حضور در این بازار مهم منطقهای و دیگر بازارهای کشورهای ذکرشده بسیار شایان توجه است.
ادامه در صفحه 5
حوزه صنعت احداث کشور از ظرفیت بسیار بالایی از نظر نرمافزاری و سختافزاری برخوردار است. وجود بیش از 46 هزار شرکت پیمانکاری و سههزارو صد شرکت مهندسی مشاور تأیید صلاحیتشده از سوی سازمان برنامه و بودجه از یک سو و داشتن سالانه بیش از 233 هزار فارغالتحصیل رشتههای مرتبط مهندسی در سطح کشور نشان میدهد که توجه به این حوزه و فراهمکردن بازارهای مناسب برای فعالیت آنها یک ضرورت اساسی و انکارناپذیر ملی است.
صرفا برای استفاده از تمام ظرفیت این شرکتها و فعال نگهداشتن همه آنها به تأمین بودجه و تعریف پروژههای مختلف به ارزش حداقل 40 تریلیارد ریال (حدود 200 میلیارد دلار) نیاز است که قطعا در شرایط اقتصادی فعلی کشور، حصول آن امکانپذیر نیست. بدون تردید توجه به حضور در بازارهای بینالمللی خدمات فنی و مهندسی بهویژه در سال جهش تولید میتواند کمک شایانی به توسعه اقتصادی کشور و رونق بیشتر
تولید کند.
حضور در بازارهای بینالمللی میتواند از ایجاد موج بیکاری قشر کارگر تا تحصیلکردگان مهندسی کشور جلوگیری کرده و از بروز آثار مخرب اجتماعی و اقتصادی آن بکاهد. میتواند چرخه عظیمی از اقتصاد کشور مرتبط با فعالیتهای صادراتی تولیدکنندگان و عرضهکنندگان مصالح، تجهیزات، ماشینآلات و کالا در حوزه ساختوساز را با نرخ بالا و بسیار مناسبی فعال کند. موقعیت بیبدیل و استراتژیک جمهوری اسلامی ایران و قرارگیری در همسایگی کشورهای حوزه CIS، عراق، پاکستان، افغانستان و دسترسی مناسب به کشورهای عربی، آفریقایی، هند و حتی شرق آسیا که مستعد و نیازمند توسعه زیرساختها و اجرائیکردن پروژههای مختلف مهندسی هستند، نشان میدهد توجه به این حوزه باید بیشازپیش مدنظر مسئولان امر باشد.
در عرصه رقابت بینالمللی در بازارهای خدمات فنی و مهندسی یکی از رقیبان اصلی جمهوری اسلامی ایران، کشور ترکیه است. مزید استحضار، صنعت ساختوساز ترکیه تقریبا
9 درصد از تولید ناخالص داخلی آن کشور را تشکیل میدهد.
سهم این صنعت در اقتصاد کشور ترکیه به بیش از 30 درصد میرسد. این صنعت برای بیش از دو میلیون نفر اشتغالزایی مستقیم و پایدار ایجاد کرده است. در دوره زمانی بین سالهای
1972 تا 2017 که شركتهای مهندسی ترکیه در زمینه صدور خدمات فنی و مهندسی فعال بودهاند، بیش از 9 هزار پروژه را در 115 کشور دنیا در پنج قاره به مجموع ارزشی بالغ بر 350 میلیارد دلار به انجام رسانیدهاند. صرفا برای مقایسه در بین سالهای 1992 تا 2017 که شركتهای ایرانی وارد این عرصه شدهاند، طبق آمار ثبتشده سازمان توسعه تجارت ایران، مجموع قراردادهای شركتهای ایرانی فقط 31 میلیارد دلار در قالب 878 پروژه بینالمللی بوده است. از این مقدار حدود پنج میلیارد دلار مربوط به صادرات به کشور عراق از سال 2013 تا 2017 است. با توجه به داشتن بیش از هزارو 600 کیلومتر مرز خاکی با کشور عراق و نیاز این کشور به ساختوساز بهویژه در طرحهای توسعهای و زیربنایی، امکان و ضرورت حضور در این بازار مهم منطقهای و دیگر بازارهای کشورهای ذکرشده بسیار شایان توجه است.
ادامه در صفحه 5