مقابله با حیوانات خطرناک یا غرب‌ستیزی؟
آنچه‌به عنوان یک طرح صیانت جدید در مجلس شورای اسلامی محل بررسی است، موجب نگرانی گروهی از دوستداران حیوانات شده است. سؤال‌های زیادی در میان شهروندان و به‌ویژه آنهایی که از حیوانات خانگی نگهداری می‌کنند، وجود دارد که در صورت تصویب این قانون چه بر سر زندگی حیواناتشان خواهد آمد.
مجتبی جلالی-وکیل پایه‌یک دادگستری: آنچه‌به عنوان یک طرح صیانت جدید در مجلس شورای اسلامی محل بررسی است، موجب نگرانی گروهی از دوستداران حیوانات شده است. سؤال‌های زیادی در میان شهروندان و به‌ویژه آنهایی که از حیوانات خانگی نگهداری می‌کنند، وجود دارد که در صورت تصویب این قانون چه بر سر زندگی حیواناتشان خواهد آمد. درخصوص وضع قانون برای حیوانات خانگی باید بگوییم که ما در ایران یک بار در سال ۱۳۱۰ چنین قانونی داشتیم. حالا البته موضوع بحث آن قانون نیست ولی در مجموع این مسئله موضوعی جدید در مسائل حقوقی ایران نیست. چیزی که تاکنون در مراجع قضائی ایران درباره شکایت‌های مربوط به نگهداری حیوان در محل مسکونی وجود داشت، دایر بر ایجاد مزاحمت بود.
برخورد قاضی هم با این دست مسائل شبیه همه پرونده‌های ایجاد مزاحمت بود. به این معنی که یا با اعزام مأمور به محل برای تحقیق یا بررسی مدارکی مانند دیدن فیلم‌های دوربین‌های مداربسته در این خصوص تصمیم‌گیری می‌کرد؛ اما درمجموع نگاه قاضی به پرونده حول محور «ایجاد مزاحمت» می‌گردد. آنچه در مجلس در حال بررسی است طرحی است که نامش «صیانت از حقوق عامه در مقابل حیوانات مضر و خطرناک» است. گویا این طرح ۷۵ امضا هم دارد که عدد قابل توجهی در مجلس به حساب می‌آید؛ اما می‌توان درباره واژه به واژه این طرح صحبت کرد و نشان داد که چه ایرادهایی دارد. چیزی که ما می‌دانیم این است که طرح برخورد با حیوان خطرناک با موضوعی مانند نگهداری سگ در خانه کاملا متفاوت است.
اشتباه اول در مجلس این است که عنوان «مضر و خطرناک» را برای این طرح برگزیده است. این در حالی است که ما می‌دانیم فلسفه اصلی این طرح مقابله با مظاهر زندگی غربی یا لاکچری است؛ آنچه در نظر نمایندگان مجلس سبک زندگی خوانده می‌شود و حالا می‌خواهند با این طرح جلوی آن را بگیرند. همین تعارض موجب می‌شود در صورت تصویب این طرح در زمان اجرا با مشکلاتی مواجه شود. به هر حال باید قانونی وضع شود که قاضی بتواند آن را در دادگاه اجرا کند. به هر حال وقتی قید «مضر و خطرناک» را در این طرح بیان می‌کنید باید بدانید شامل سگ‌هایی که در خانه نگهداری می‌شوند، نیست.
از منظر علمی سگ‌ها یا هر حیوان دیگری زمانی تبدیل به موجود مهاجم می‌شوند که جمعیتشان از کنترل خارج شود و تعادل جمعیتی در یک زیست‌بوم را از بین ببرند. این در حالی است که سگ‌ها و حیوانات خانگی به‌هیچ‌وجه در چنین دسته‌بندی‌ای قرار نمی‌گیرند. همین مسئله موجب می‌شود قاضی در صورت تصویب این طرح و برای اجرای آن با مشکل مواجه شود.
چون همه قاضی‌ها با نیت ضدغربی طرح آشنا نیستند و برخی حتی استدلال می‌کنند که سگ‌ها به دلیل اینکه نگهبان هم هستند می‌توانند امنیت صاحبانشان را تأمین کنند و ازاین‌رو نه‌تنها مضرر نیستند، بلکه مفید هم به حساب می‌آیند. همین مسئله شور و حرارت آنها برای مبارزه با این مسئله که از نظر آنها یکی از مظاهر زندگی غربی است، موجب شده در این طرح با خطاهایی همراه باشند؛ اول اینکه آوردن نام حیوانات و حشرات دیگر به‌خوبی نشان می‌دهد که مجلس در کجای این داستان ایستاده است. دیگر اینکه آنها به‌جای چنین کار هیجانی‌ای می‌توانند با وضع قوانین سفت و سخت درخصوص نگهداری حیوان از مردم در برابر خطرات احتمالی مانند آنچه در لواسان رخ داد، محافظت کنند. در همه جای دنیا گرداندن سگ در نزدیکی مدارس ممنوع است یا با بستن پوزه‌بند امکان دارد. همچنین برای کسانی که سگ را می‌گردانند هم وظایف مهمی در نظر گرفته شده است. با وضع این قوانین می‌توان مانع بروز اشتباهات و خطرات احتمالی شد که می‌بینیم چندان هم تکرارشونده نیست. درحالی‌که در این طرح، مجلس بسیار شتاب‌زده به‌دنبال چیز دیگری است؛ چیزی که نیت آنهاست و برای اجرای آن به مسیر دیگری رفته‌اند.
