آبله میمونی در چند پرده

سحر طلوعی: برای دنیایی که دو سال درگیر پاندمی کرونا بوده و از شر خودش و از شر حواشی اقتصادی و اجتماعی‌اش به طور کامل خلاص نشده است، بروز یک همه‌گیری تازه می‌تواند به‌مثابه تیر خلاص باشد! «آبله میمونی» سوژه جدیدی است که این روزها سر‌و‌کله‌اش در انواع و اقسام خبرهای روزمره در جهان پیدا شده است. مدتی است رسانه‌های آمریکایی، اروپایی و استرالیایی عکس‌هایی ناخوشایند از آثار این بیماری روی بدن مبتلایان منتشر می‌کنند، از علائم و نشانه‌هایش می‌نویسند و از گستره شیوع و شناسایی‌اش  خبر می‌دهند.

آبله میمونی چیست و از  کجا آمده است؟

آبله میمونی بیماری «نادری» است که به‌وسیله ویروس آبله میمون (از خانواده آبله‌ها) ایجاد می‌شود. البته شدت بیماری ناشی از ویروس آبله میمونی، به نسبت دیگر ویروس‌های خانواده آبله خفیف‌تر است. این ویروس بیشتر در مناطق دورافتاده آفریقای مرکزی و غربی مشاهده می‌شود.

 ویروس‌شناسان نخستین‌بار ویروس آبله میمونی را در میان میمون‌های در اسارت در سال ۱۹۵۸ شناسایی کردند. پس از آن نخستین مورد انسانی مبتلا به آبله میمونی در سال ۱۹۷۰ مشاهده شد. از آن زمان تاکنون موارد پراکنده‌ای از موارد ابتلا به این بیماری در ۱۰ کشور آفریقایی از‌جمله نیجریه گزارش شده است؛ برای مثال در سال ۲۰۱۷ نیجریه بالاترین میزان ابتلا، مشکوک و شیوع را با شناسایی ۶۱ مورد قطعی و ۱۷۲ مورد مشکوک، ثبت کرده است. سه‌چهارم مبتلایان قطعی نیجریه، مردان ۲۱ تا ۴۰‌ساله بوده‌اند. موارد مبتلا به آبله میمونی در خارج از مرزهای آفریقا، بسیار کم بوده و اغلب بر اثر مسافرت‌های بین‌المللی یا ارتباط با حیوانات رخ داده است.

 تا پیش از گزارش اخیر، ۸۱ مورد مبتلا به این بیماری در سال ۲۰۰۳ در انگلیس، اسرائیل، سنگاپور و ایالات متحده شناسایی شده بود. منشأ این ۸۱ مورد سگ‌های دشتی (سنجاب‌های زمینی) بوده‌اند که در ارتباط با حیوانات وارداتی آلوده شده بودند.

چگونه به آبله میمونی مبتلا می‌شویم؟

آبله میمونی زمانی گسترش می‌یابد که کسی با فرد مبتلا یا حیوانات و وسایل آلوده به ویروس در تماس نزدیک باشد. این ویروس می‌تواند از راه ترک‌ها، شقاق‌ها و زخم‌های پوستی، دستگاه تنفسی، چشم، بینی و دهان وارد بدن شود و فرد را آلوده کند. 

انتقال انسان به انسان این ویروس و بیماری اغلب با قطرک‌های تنفسی در تماس‌های رخ‌به‌رخ طولانی‌مدت صورت می‌گیرد. در انتقال حیوان به انسان ویروس آبله میمونی، زخم‌ها، خراش‌ها و گازگرفتن نقش مهمی دارند. به‌طورکلی آبله میمونی در دسته بیماری‌های مقاربتی جایی ندارد، گرچه می‌تواند در روابط جنسی هم منتقل شود.

علائم ابتلا به آبله میمونی چیست؟

نشانه‌های ابتدایی ابتلا به آبله میمونی تب، سردرد، درد عضلانی، تورم و کمردرد است. در ادامه و معمولا یک تا سه روز پس از تب، اغلب در صورت مبتلایان برجستگی‌ها و بثورات پوستی پدیدار می‌شود. سپس آثار پوستی صورت در دیگر نقاط بدن هم دیده می‌شود، خاصه کف دست و پا. راش‌ها خارشی هستند، طی چند مرحله تبدیل به زخم می‌شوند و سپس زخم‌ها می‌افتند و جایشان خوب می‌شود. عفونت آبله میمونی به‌طور معمول دو تا چهار هفته طول می‌کشد و اغلب بدون نیاز به دارو خود‌به‌خود خوب می‌شود.

آبله میمونی را چگونه درمان کنیم؟

تا به حال نه راه درمانی خاصی برای این بیماری اثبات و نه واکسنی به منظور ایمنی از این بیماری ساخته شده است. شاید به این دلیل که شدت ابتلاها و علائم بسیار خفیف بوده است. افرادی که مشکوک به ابتلا به آبله میمونی هستند، به قرنطینه می‌روند و از ماسک و دیگر لوازم حفاظت شخصی استفاده می‌کنند. با همه این حرف‌ها، واکسن‌هایی که به منظور جلوگیری از ابتلا به بیماری «آبله» ساخته شده‌اند، در جلوگیری‌ از شیوع آبله میمونی مؤثر بوده‌اند. در کشورهایی مثل بریتانیا و اسپانیا در موارد اخیر ابتلا به آبله میمونی این واکسن‌ها مورد استفاده قرار گرفته‌اند. واکسن به کاهش علائم و محدودکردن شیوع کمک کرده است.

آبله میمونی را چقدر جدی بگیریم؟

با اینکه موارد شدیدتر ابتلا به آبله میمونی یا حتی مرگ‌و‌میر ناشی از آن در آفریقا مشاهده شده است، اما کارشناسان می‌گویند در حال حاضر در آستانه شیوع جدی این بیماری نیستیم. نشانه‌های گسترش سریع این ویروس میان عموم مردم هنوز دیده نشده است. با همه این حرف‌ها مقامات بهداشتی بریتانیا، کانادا و آمریکا از مبتلایانی که نشانه‌های پوستی ابتلا به آبله را در صورت خود مشاهده می‌کنند، می‌خواهد با مراکز درمانی تماس بگیرند.

آبله میمونی اخیر در کدام کشورها شناسایی شده است؟

در هفته‌های ابتدایی ماه می‌ مقامات بهداشتی ایالات متحده، استرالیا و اروپا مواردی از ابتلا به آبله میمونی را گزارش کرده‌اند. در اروپا در کشورهایی مثل انگلیس، اسپانیا، پرتغال، فرانسه، ایتالیا، سوئد و به‌تازگی آلمان مواردی از ابتلا به آبله میمونی شناسایی شده است. انگلیس در روز هفتم ماه می‌ نخستین موارد را گزارش کرد. در حال حاضر تعداد مبتلایان به این بیماری در انگلیس دو برابر شده و به ۲۰ عدد رسیده است.