بحران نامرئی فیلتر و روغن تقلبی خودرو در بازار

محمد چراغی

سال‌هاست که فیلترها و روغن‌های تقلبی در بازار لوازم یدکی خودرو وجود دارد، و این محصولات خودرویی بلای جان موتور خودرو مصرف‌کننده شده است. تلاش برای ریشه‌کن‌کردن این موضوع از طرف انجمن فیلترسازان ایران در حال پیگیری و انجام است، اما این تلاش‌ها به تنهایی کارساز نیست و همکاری دولت، وزارت صمت، گمرک کشور و سازمان استاندارد را هم می‌طلبد؛ فیلترها و روغن تقلبی و بی‌کیفیت باعث شده تا هزینه مشتریان به‌شدت بالا برود و از طرفی کارایی موتور خودرو و راندمان عملکرد آن کاهش یابد. به عبارتی مصرف‌کنندگان ما مثل یک بیمار شده‌اند که هم از بیماری خود رنج می‌برند و هم از هزینه درمان!  شرایط زمانی بغرنج‌تر می‌شود که با وجود توانمندی بالای کشور در بخش تولیدات و طراحی فیلتر و روغن خودرو، کالای تقلبی به عاملی برای بدبینی بخشی از عموم مردم به این صنعت تبدیل شده است.  اما این سؤال همچنان در جامعه وجود دارد که روغن و فیلتر مصرفی خودرو دقیقا چگونه به وسایل نقلیه ما آسیب می‌زند؟ در پاسخ به این پرسش بهتر است ابتدا نوع فیلتر و کاربرد آن بررسی شود تا مجموعه خسارت‌های ناشی از آن هم برای همه شفاف‌تر باشد.  با خرید و نصب فیلترهای هوای بی‌کیفیت و تقلبی اولین اتفاقی که برای خودرو می‌افتد عدم عملکرد صحیح سنسور اکسیژن و خراب‌شدن زودهنگام آن است. در گام بعدی و در نتیجه عملکرد ضعیف سنسور اکسیژن، عمل احتراق به‌درستی صورت نمی‌گیرد و در کنار آلودگی و دود بیشتر خودرو، راننده توان کمتری را در وسیله نقلیه خود احساس می‌کند و حتی مصرف سوخت بیشتری خواهیم داشت؛ عمر شمع، سیلندر و انژکتور خودرو هم در کنار کارکرد پایین موتور از سطح استاندارد، کوتاه‌تر می‌شود. فیلتر سوخت و فیلتر روغن و حتی خود روغن موتور نیز به همین شکل است و اگر این فیلترها عمل تصفیه را به‌درستی انجام ندهند و ناخالصی سیالات داخل موتور بالا باشد، آسیب‌های جدی و زیادی به بسیاری از قطعات موتور خودرو وارد می‌شود که در بلندمدت خودش را نشان خواهد داد؛ طوری که اگر یک خودرو معمولی تعمیرات موتوری خود را باید بعد از 400 هزار تا 500 هزار کیلومتر انجام دهد، در حالت استفاده از فیلتر و روغن بی‌کیفیت، این اعداد به 80 تا 90 هزار کیلومتر کاهش پیدا می‌کند و به عبارت ساده‌تر عمر موتور خودرو شما به‌شدت کم می‌شود.  منشأ فیلتر و روغن تقلبی در بازار هم به دو بخش تقسیم می‌شود؛ بخش اول تولیدکنندگان داخلی زیرزمینی هستند که متأسفانه با جعل نام برندهای معروف اروپایی و بسته‌بندی فیلترهای تقلبی بی‌کیفیت، آنها را در بازار به فروش می‌رسانند و بخش دوم هم افرادی هستند که به وسیله سودجویی خود، فیلترهای تقلبی را از چین به اسم برندهای معروف آلمانی وارد کشور می‌کنند و با قیمت‌هایی غیرواقعی در بازار می‌فروشند.  برای کنترل این بحران نامرئی و بازار فیلترها و روغن تقلبی نیاز به کمک و همدلی جامعه و نهادهای مختلف به صورت مشترک داریم؛ مردم با خرید محصولات خودرویی معتبر از برندهای باسابقه و نمایندگی‌های تأییدشده می‌توانند به جریان اصلاح بازار کمک کنند، از طرفی هم اگر دولت شامل گمرک، سازمان استاندارد و وزارت صمت نظارت‌ها و سختگیری‌های خود را بر روی بازار بیشتر کند، بازار کنترل و قطعات بی‌کیفیت و تقلبی حذف خواهد شد.