|

دام طالبان برای بیعت‌کنندگان

یک ماه پس از اقدام طالبان به ایجاد کمیسیون تماس با شخصیت‌های افغان، ۱۰ نفر از مقام‌های دولت‌های پیشین افغانستان به دعوت طالبان به کابل برگشتند و از سلطه طالبان بر افغانستان ابراز خشنودی کردند.

مختار وفایی: یک ماه پس از اقدام طالبان به ایجاد کمیسیون تماس با شخصیت‌های افغان، ۱۰ نفر از مقام‌های دولت‌های پیشین افغانستان به دعوت طالبان به کابل برگشتند و از سلطه طالبان بر افغانستان ابراز خشنودی کردند. غلام فاروق وردک، در مسندهای وزارت معارف و وزارت دولت در امور پارلمانی، محمد صدیق چکری در مسندهای وزارت اطلاعات و فرهنگ و وزارت حج و اوقاف، امیرزی سنگین در مسند وزارت مخابرات و فناوری، محمد انور کوهستانی، مقام بلندپایه وزارت داخله (کشور)، امان‌الله غالب در مسند ریاست اداره برق‌رسانی برشنا، حسن مبارک عزیزی در مسند معاونت وزارت حمل‌ونقل، سید انتظار خادم در مسند مشاورت دفتر شورای امنیت ملی، دولت وزیری در مسند سخنگوی وزارت دفاع، عبدالحکیم نورزی در مسند معاونت شورای امنیت ملی و عبدالواسع توخی در مسند مشاورت شورای‌ عالی مصالحه ملی در دولت پیشین افغانستان کار کرده‌اند. این افراد به‌ صورت جداگانه و پس از دریافت تماس از طرف کمیسیون تماس با شخصیت‌های افغان به کابل برگشتند. چند نفر از آنها از چهره‌های اصلی فساد و اختلاس در دولت‌های پیشین افغانستان‌اند که در دادگاه دولت وقت نیز پرونده داشتند.

غلام فاروق وردک، در زمان حکومت‌های حامد کرزی و اشرف غنی به‌عنوان وزیر معارف و وزیر دولت در امور پارلمانی کار کرد. براساس اسنادی که اداره بازرس ویژه آمریکا برای بازسازی افغانستان (سی‌گار) در سال ۲۰۱۵ منتشر کرد، فاروق وردک در زمان حضورش در مسند وزارت معارف، ۷۶۹ میلیون دلار را به نام مدارس، معلمان و دانش‌آموزان مصرف کرده است. اسدالله حنیف بلخی که پس از فاروق وردک، مسند وزارت معارف را بر عهده گرفت، ارائه اسناد و مدارک فساد و اختلاس فاروق وردک به اداره بازرس ویژه آمریکا برای بازسازی افغانستان را تأیید کرد. در سال ۲۰۱۹، مرکز روزنامه‌نگاری تحقیقی افشا کرد که فاروق وردک و همسرش، دو مِلک گران‌قیمت در ناحیه جمیرا در دوبی خریداری کردند. فاروق وردک پس از بازگشت به کابل گفت تلاش می‌کند روابط طالبان را با دولت‌های جهان بهبود ببخشد.

محمد انور کوهستانی، در دولت اشرف غنی، به‌عنوان رئیس تعاونی وزارت داخله (کشور) کار می‌کرد و در سال ۲۰۱۷ متهم شد که ۱۰۰ میلیون افغانی را از بودجه این وزارت حیف‌و‌میل کرده است. دادگاه وقت افغانستان کوهستانی را در سال ۲۰۱۷ به ۱۱ سال و سه ماه زندان محکوم کرد؛ اما او به‌ دلیل روابطی که با مقام‌های عالی‌رتبه دولت وقت داشت، هیچ‌گاه به زندان نرفت.

محمد صدیق چکری، وزیر اطلاعات و فرهنگ در دولت مجاهدین و وزیر حج و اوقاف در دولت حامد کرزی، از دیگر افرادی است که با ابراز خشنودی از برقراری امارت طالبان، به کابل برگشت. او شهروند بریتانیا است و از سال ۲۰۰۹ پس از آنکه دادگاه وقت افغانستان فرمان بازداشتش را صادر کرد، از کابل به لندن گریخت و هرگز به افغانستان برنگشت. صدیق چکری تنها در یک مورد متهم شد که ۲۵۰ هزار دلار آمریکایی را از پولی که متقاضیان زیارت مکه به وزارت حج و اوقاف سپرده‌ بودند، حیف‌و‌میل کرده است. چکری هنگام بازگشت به کابل، پرونده فسادش در دولت پیشین افغانستان را توطئه سفارت آمریکا خواند.

سید انتظار خادم، از افراد نزدیک به حمدالله محب، مشاور شورای امنیت ملی در دولت پیشین افغانستان، از دیگر افرادی است که به دعوت طالبان به کابل برگشت. به روایت رحمت‌الله نبیل، رئیس پیشین امنیت ملی افغانستان، انتظار خادم ماهانه صد هزار دلار آمریکایی از بودجه عملیاتی شورای امنیت ملی، تحت عنوان نفوذ میان طالبان دریافت می‌کرد. انتشار عکس او با انس حقانی و حضور او در مجالس طالبان، این ادعا را ثابت می‌کند که برخی مقام‌های دولت پیشین افغانستان، نفوذی‌های طالبان در نظام جمهوری بودند.

طالبان که یکی از دلایل جنگ ۲۰ سال گذشته خود را فساد لجام‌گسیخته در دولت‌های سابق افغانستان می‌دانند، هنوز درمورد پرونده‌های فساد و اختلاس افرادی که به این گروه ملحق شده‌اند صحبت نکرده‌اند.

آخر اردیبهشت ماه بود که طالبان از آغاز رسمی کار «کمیسیون تماس با شخصیت‌های افغان» خبر داد و اعلام کرد با برپایی امارت طالبان، صلح و امنیت در افغانستان برقرار شده است و هرکس به افغانستان برگردد، جان و مالش در امان خواهد بود. طالبان در حالی از آغاز کار کمیسیون تماس با شخصیت‌های افغان خبر می‌دهد که پس از ۹ ماه، برای نخستین بار، شماری از رهبران سیاسی افغان در منزل عبدالرشید دوستم در شهر آنکارا، پایتخت ترکیه، جمع شدند و درباره چگونگی مبارزه با طالبان گفت‌و‌گو کردند.

آنها با انتشار بیانیه‌ای، ضمن حمایت از نیروهایی که در داخل افغانستان علیه طالبان می‌جنگند، تأکید کردند که از هیچ تلاش و اقدامی برای برقراری عدالت و صلح در افغانستان دریغ نمی‌کنند. اگرچه در توانایی شماری از این رهبران سیاسی در اقدام علیه طالبان شک و تردید وجود دارد، همچنان نفوذ اجتماعی و اثرگذاری خود در فضای سیاسی افغانستان را تا حدودی حفظ کرده‌اند. تجربه دولت پیشین افغانستان در مذاکره با طالبان نشان داد که این گروه به‌ حدی مغرور است که هیچ ساختار و هیچ فردی را هماورد و مقابل خود نمی‌بیند. به همین دلیل است که مولوی دلاور می‌گوید: «به مذاکره نیازی نیست، برگردید جان و مالتان در امان است». در این وضعیت، رهبران سیاسی و مقام‌های دولت‌‌های پیشین افغانستان فقط سه گزینه پیش‌رو دارند: به افغانستان بازگردند و مانند کرزی، زیر نظارت و با محدودیت‌های سفر و فعالیت سیاسی زندگی کنند؛ در همان جایی که هستند بمانند؛ یا با حمایت از جنگ علیه طالبان، مناطق زیر نفوذشان را آزاد کنند و در داخل افغانستان، برای خود جایی امن ایجاد کنند.