روشهای روزمره برای جلوگیری از سوءاستفاده جنسی کودک در خانواده و جامعه
آموزش مختصر خودمراقبتی به کودکان
درباره آزار جنسی و ایمنی شخصی و جنسی با کودکان صحبت کنید. برخی ملاحظات ایمنی اصلی را انجام دهید؛ برای مثال، اگر کودک شما با فردی بزرگسال تنها ماند، اطمینان حاصل کنید که میتوانید آنها را ببینید یا حتی هرازگاهی به آنها سر بزنید. همیشه همراه کودک به دستشوییهای عمومی بروید.
درباره آزار جنسی و ایمنی شخصی و جنسی با کودکان صحبت کنید. برخی ملاحظات ایمنی اصلی را انجام دهید؛ برای مثال، اگر کودک شما با فردی بزرگسال تنها ماند، اطمینان حاصل کنید که میتوانید آنها را ببینید یا حتی هرازگاهی به آنها سر بزنید. همیشه همراه کودک به دستشوییهای عمومی بروید. اگر کودک شما شب منزل کسی ماند یا به اردو، میهمانی، گردش و... دعوت شد از جزئیات و شرایط خواب او سؤال کنید. چگونگی خوابیدن و ورزشکردن کودک و مواردی از این دست را کنترل کنید؛ برای مثال، موقع خواب به کودک پیام دهید تا ببینید اوضاع چطور پیش میرود یا بپرسید: «امروز بازی فوتبال چطور بود؟». از والدین دیگر بپرسید چگونه ایمنی فرزندان خود را بررسی میکنند. دراینباره اگر احساس خوبی ندارید، به غریزه خود اعتماد کنید؛ برای مثال، اگر فردی بخواهد فرزند شما را بهتنهایی بیرون ببرد یا پیشنهاد دهد که بهطور خصوصی مربی کودک شما باشد و... میتوانید به او «نه» بگویید. از والدین دیگر سؤال کنید درباره سازمانها و گروههای اجتماعی مدافع حقوق کودکان چه اطلاعاتی دارند؛ همچنین درباره سیاستهای کاری این سازمانها پرسوجو کنید. همچنین سرویسها و شوراهای محلی همچون مراکز مراقبت از کودکان، مدارس، باشگاههای ورزشی و عبادتگاهها باید سیاستها و روشهایی خاص برای ایمن نگهداشتن کودکان و جلوگیری از آزار جنسی در نظر بگیرند. از آنها انتظار داشته باشید به سؤالات شما پاسخ دهند؛ این خواسته کاملا منطقی است.
از مدرسه یا باشگاه ورزشی بخواهید سیاستهای ایمنیشان را پیش از ورود و بعد از خروج کودک از مدرسه به شما اطلاع دهند. درباره ایمنی کودک در باشگاههای ورزشی یا سایر گروهها سؤال کنید و اگر فکر میکنید سرویسهایی که در زمینه ایمنی کودک فعالیت میکنند، میتوانند عملکرد بهتری داشته باشد، نظراتتان را با آنها در میان بگذارید. در واقع، انجامدادن این کار رفتاری مسئولانه است که به عنوان عضوی از جامعه باید به آن اهمیت دهید.
آموزش خودمراقبتی به کودکان و نوجوانان برای جلوگیری از سوءاستفاده جنسی
صحبتکردن با کودکان یک تا ۱۱ سال درباره آزار جنسی
شاید صحبتکردن درباره موضوعاتی مانند آزار جنسی کودک برای شما دشوار باشد. این موضوع کاملا طبیعی است. اما صحبتکردن با کودک درباره سوءاستفاده جنسی کمک میکند امنیت او حفظ شود؛ زیرا به این طریق او میفهمد که سوءاستفاده جنسی چیست و از سوی دیگر، این امکان فراهم میشود که درباره آن حرف بزند. همچنین گفتوگوکردن آزاد و صادقانه این پیام را میرساند که کودک همیشه میتواند با شما صحبت کند و موضوع هرچه باشد شما به آن گوش میدهید. اگر نمیدانید مکالمه را چگونه باید شروع کنید، میتوانید در حین صحبتکردن درباره روابط، احترام و رشد شخصی، به این موضوع برسید و حرفزدن درباره سوءاستفاده جنسی را پیش بکشید؛ برای مثال، میتوانید درباره نکات مثبت اعتمادکردن به روابط صحبت کنید، مانند احساس دوستداشتن و گذراندن اوقات خوب با یکدیگر. در پایان نیز اضافه کنید که گاهی اوقات روابط باعث میشود افراد احساس ناراحتی، ناامنی یا حقارت کنند که این درست نیست. همچنین استفاده از «کتاب» شیوهای عالی برای شروع مکالمه درباره آزار جنسی کودکان است. لازم نیست یکباره درباره تمام جنبههای سوءاستفاده جنسی با کودک صحبت کنید، بعدها میتوانید دوباره دراینباره صحبت کنید.
گوشدادن به نگرانیهای کودک
هنگام صحبتکردن، شاید کودک حرفهای تازهای بزند یا نگرانیهایش را با شما در میان بگذارد. در این صورت این دو مرحله باید انجام شود:
اول گفتههای فرزندتان را با بیان خود تکرار کنید تا مطمئن شوید درست متوجه شدهاید؛ برای مثال، «دوست نداری خانم X تو رو محکم ببوسه» یا «فکر میکنی آقای Y رفتار عجیبی داره».
دوم با کودک صحبت کنید تا بداند در صورت تکرار این اتفاق چگونه با آن برخورد کند؛ برای مثال، «اگر خانم X سعی میکنه تو رو ببوسه، اشکالی نداره که بهش بگی «نه» و ازش دور شی. کار درستی میکنی که اینها رو بهم میگی. مهم اینه که باهام درمیون میگذاری».
«نه» گفتن راهی است مطمئن برای حمایت کودکان از خودشان
«نه» گفتن کودک به لمس یا هرگونه عمل ناخواسته بخش مهمی در ایمنماندن او در برابر سوءاستفاده جنسی است. اگر کودک شما نمیخواهد فرد بزرگسالی او را قلقلک دهد، ببوسد یا بغل کند، اشکالی ندارد که «نه» بگوید و از آن شخص دور شود. در صورت پیشآمدن رخدادهای زیر، اشکالی ندارد که کودک شما «نه» بگوید؛ برای مثال، اگر کسی او را لمس میکند، از کودکتان بخواهید کاری انجام دهد که باعث شود بخواهد از او فاصله بگیرد. او را تهدید کند. او را فریب دهد و در موقعیتی ناامن قرار دهد.
همچنین کودک باید بپذیرد که دیگران نیز به او «نه» بگویند. این موقعیتها را تمرین کنید: مثلا کودک خود را وادار کنید بلند شود و بایستد و با صدای بلند بگوید: «تمومش کن!»، «نه، من از این کار خوشم نمیآد!» یا «بسه! این بدن منه، به مادرم میگم که چه اتفاقی افتاد!». به کودکان کمک کنید تا علائم هشدارهای جنسی را تشخیص دهند. هنگامی که مشکلی پیش میآید یا کودک احساس امنیت نمیکند، بدنش به او هشدار میدهد؛ این علائم در بسیاری از موقعیتهای ناامن نیز نمایان میشوند. اگر کودک شما بتواند علائم را در موقعیتهای ناامن گوناگون تشخیص دهد، میتواند در وضعیت ناامن جنسی نیز به آنها پی ببرد. با بیان عبارات و کلمات درست و مناسب سن کودک، به او کمک کنید علائم هشداردهنده را بشناسد. به این طریق میتوانید از او در برابر سوءاستفاده جنسی محافظت کنید؛ برای مثال، به کودکان کوچکتر بگویید: «وقتی احساس ناامنی میکنی ممکنه یه حال ناجوری تو شکمت حس کنی، قلبت تندتند بزنه یا ممکنه بدنت داغ بشه و بلرزه». به کودکان بزرگتر بگویید: «وقتی احساس ناامنی میکنی ضربان قلبت بالا میره، عضلاتت منقبض میشه، دستهات عرق میکنه، بدنت مورمور میشه یا داغ میکنه و حس میکنی داری مریض میشی».
کودکان باید علائم هشداردهنده و راهکار مقابله را بشناسند. این نکته بسیار مهم است؛ برای مثال بگویید: «اگر با کسی بودی و این احساسات رو داشتی، بهتره جای دیگهای بری و با کسی باشی که احساس امنیت کنی. همینطور مهمه که درباره احساست به من بگی، چون میتونم کمک کنم امنیتت رو حفظ کنی».
به فرزندتان بگویید که هرگاه احساس ناامنی کرد، میتواند پیش چه کسانی برود، سپس با کمک یکدیگر، خانواده، دوستان، پلیس و معلمان مورد اعتماد را شناسایی کنید. به کودکتان یادآوری کنید که اگر کسی حرفش را باور نکرد، باید به افراد دیگری بگوید تا به او کمک کنند.