آیا سازمان لیگ واقعا از بالابودن دستمزد بازیکنان ناراضی است؟
سقف پوشالی قراردادها
درزکردن رقم قرارداد مربیان و بازیکنان فوتبال ایران یک بار دیگر باعث حیرت خیلی‌ها شد. این ماجرا از افشای مبلغ قرارداد سرمربی پرسپولیس شروع شد. رضا درویش، مدیرعامل باشگاه پرسپولیس، در یک برنامه تلویزیونی عنوان کرد میزان قرارداد یحیی گل‌محمدی با این باشگاه نزدیک به ۴۰ میلیارد تومان برای دو فصل است
درزکردن رقم قرارداد مربیان و بازیکنان فوتبال ایران یک بار دیگر باعث حیرت خیلی‌ها شد. این ماجرا از افشای مبلغ قرارداد سرمربی پرسپولیس شروع شد. رضا درویش، مدیرعامل باشگاه پرسپولیس، در یک برنامه تلویزیونی عنوان کرد میزان قرارداد یحیی گل‌محمدی با این باشگاه نزدیک به ۴۰ میلیارد تومان برای دو فصل است. صحبت درویش ظاهرا باعث ناراحتی گل‌محمدی شد و باشگاه پرسپولیس در ادامه اصلاحیه‌ای در‌این‌باره منتشر کرد و عنوان کرد که این رقم برای سه فصل بوده است. ۴۰ میلیارد برای سه فصل؛ باز هم یک رقم بسیار بالا محسوب می‌شود و باعث تعجب بسیاری از هواداران فوتبال شد. چندی بعد مشخص شد که این ارقام نسبتا نجومی تنها مختص به یحیی گل‌محمدی نبوده و بسیاری از چهره‌های شاخص فوتبال ایران دستمزدی در این حد دارند. شروع فصل نقل‌و‌انتقالات و انتشار اخبار غیررسمی درباره مبلغ قراردادها شوکه‌کننده بود. از سوی رسانه‌های ورزشی عنوان شد که چندین قرارداد با ارقام بالای ۲۰ میلیارد تومان منعقد شده است. انتشار این ارقام میلیاردی و مقایسه آن با دستمزد اقشار مختلف جامعه اعتراض‌هایی را به همراه آورد. این اعتراض‌ها موجب شد که در ادامه یک بار دیگر انتقاد از دستمزد بالای بازیکنان و مربیان فوتبال به بحث روز جامعه تبدیل شود. در‌این‌میان موضوع سقف قرارداد هم یک بار دیگر مطرح شد.
سقفی که فقط دکور بود
سقف قرارداد قانونی بود که در اواسط دهه 80 و پس از بالا‌رفتن دستمزد بازیکنان از سوی سازمان لیگ تصویب شد؛ قانونی که به گفته خود بازیکنان هرگز اجرا نشد و رقم دستمزد بازیکنان به بالاتر از سقف می‌رفت. باشگاه‌ها راه‌های مختلفی برای عبور از سقف قرارداد بلد بودند؛ ساده‌ترین راه تنظیم دو نوع قرارداد بود. ارائه یک نسخه با رقم زیر سقف به سازمان لیگ و یک نسخه هم با رقم واقعی بین دو طرف. تفاوت مبلغ این دو قرارداد هم به صورت زیرمیزی یا غیرنقدی پرداخت می‌شد. شنیده می‌شد باشگاه‌های صنعتی دستمزد مربیان و بازیکنان را حتی به صورت میلگرد یا فراورده‌های دیگر پرداخت می‌کردند. باشگاه‌های پرطرفدار هم هواداران متمولی داشتند و دارند که مبلغی را خارج از قرارداد رسمی به بازیکنان می‌دادند و می‌دهند. اینها همه راه‌هایی بود که برای عبور از سقف قرارداد وجود داشت. این قانون در نهایت با شکست مواجه شد و چند سالی از آن خبری نبود. نام سقف قرارداد حالا دوباره به میان آمده است. سازمان لیگ برتر در بیانیه‌ای اعلام کرد قراردادهایی را که بالای سقف باشند، ثبت نخواهد کرد. درباره رقم سقف قرارداد هم عدد دقیقی اعلام نشد. گمانه‌زنی‌ها ابتدا از هشت میلیارد تومان تا ۱۴ میلیارد تومان بود. عنوان شد که بالاترین رقم برای ملی‌پوشان و بازیکنان شاخص در نظر گرفته خواهد شد. «سقف قرارداد برای بازیکنان ملی‌پوش بالاتر از هشت میلیارد تومان است و برای بازیکنان غیرملی‌پوش پایین‌تر ولی منطقی‌تر. با این قانون، بازیکن ضرر نمی‌کند؛ چون صددرصد پولش را می‌گیرد. اگر این روند ادامه داشته باشد، تمام باشگاه‌ها ورشکسته می‌شوند و بازیکن نمی‌تواند بیش از 20، 30 درصد از قراردادش را بگیرد». این صحبت‌های حدودا یک ماه پیش صادق درودگر، عضو هیئت‌رئیسه سازمان لیگ بود. صحبتی که در حد حرف باقی ماند.
واضح است که میزان قرارداد برخی بازیکنان بسیار بالاتر از این اعداد است و در همین نقل‌و‌انتقالات تابستانی ده‌ها بازیکن با قراردادی بالای ۱۴ میلیارد با باشگاه‌های جدیدشان به توافق رسیدند. ارقام بازیکنان و مربیان خارجی هم در بیشتر موارد بالای این رقم است. به نظر نمی‌رسد که سقف قرارداد در لیگ بیست‌و‌دوم هم کارایی داشته باشد و بتواند باعث تعدیل دستمزدهای نجومی و هنگفت ستاره‌های فوتبال ایران شود. سؤال دیگری که در‌این‌میان مطرح شده که آیا سازمان لیگ واقعا به دنبال کم‌کردن قرارداد بازیکنان است؟
سازمان لیگ چند درصد برمی‌دارد؟
بالابودن مبلغ قرارداد بازیکنان و مربیان تنها به این افراد سود بیشتر نمی‌رساند. سازمان لیگ و فدراسیون فوتبال هم در این زمینه منتفع می‌شوند. وریا غفوری، کاپیتان سابق استقلال، سال گذشته در‌این‌باره صحبت‌های درخور‌توجهی به زبان آورد. «سازمان لیگ هر سال، پنج درصد از قرارداد بازیکنان و مربیان را کسر می‌کند؛ بدون اینکه آنها راضی باشند. این اتفاق در لیگ‌های دسته‌های اول و دوم هم رخ می‌دهد و کسی نمی‌داند این پول بزرگ در کجا هزینه می‌شود. در این زمینه نظر کدام بازیکن و پیش‌کسوت را پرسیدند که چنین قانونی را تصویب کردند؟ در روز روشن، پول بازیکن را برمی‌دارند. این حق‌خوری است که در روز روشن، دست در جیب بازیکنان می‌کنند و باید در آن تجدیدنظر شود. این اتفاق در هیچ جای دنیا رخ نمی‌دهد و دیوار بازیکنان کوتاه است».
پس از صحبت‌های وریا غفوری، مسعود ابراهیم‌زاده، کاپیتان ذوب‌آهن و سید‌جلال حسینی، کاپیتان پرسپولیس، از کاپیتان استقلال حمایت و به این اقدام سازمان لیگ فوتبال اعتراض کردند. سازمان لیگ در آن سو در بیانیه‌ای با کذب‌خواندن ادعای وریا غفوری و ابراهیم‌زاده اعلام کرد که حق عضویت ۲.۵ درصد است، نه پنج درصد و به دلیل نشر اکاذیب از کاپیتان‌های استقلال و ذوب‌آهن شکایت کرد.
در بیانیه سازمان لیگ آمده بود: «دریافت حق عضویت بازیکنان و مربیان ۲.۵ درصد است که دو درصد فدراسیون فوتبال از سوی سازمان لیگ اخذ و به حساب فدراسیون فوتبال واریز می‌شود. نیم درصد از این مبلغ نیز اختصاص به توسعه فوتبال بانوان دارد». ماجرا زمانی جالب‌تر شد که شکایت سازمان لیگ به جایی نرسید. کمیته انضباطی فدراسیون فوتبال غفوری و ابراهیم‌زاده را تبرئه کرد تا مشخص شود واقعا سازمان لیگ پنج درصد از قرارداد بازیکنان را برمی‌دارد.
یک حساب‌وکتاب سرانگشتی نشان می‌دهد که ارزش بازیکنان و مربیان هر تیم متمول لیگ حداقل 200 میلیارد تومان است و اگر این رقم برای تمام 16 باشگاه لیگ‌برتری در نظر گرفته شود، شاید به دو هزار میلیارد تومان هم برسد. سهم قانونی سازمان لیگ که 2.5 درصد اعلام شده، از این عدد نجومی 50 میلیارد تومان خواهد بود. اگر برداشتن پنج درصد گفته‌شده از سوی وریا غفوری هم ادامه داشته باشد، به عدد صد میلیارد می‌رسیم. این تنها عایدی سازمان لیگ از لیگ برتر است، سایر لیگ‌ها هم درآمدی جدا برای سازمان لیگ خواهند داشت. مسئولان سازمان لیگ البته به مخارج بالای خود اشاره می‌کنند. با این حال باید قبول کرد در این شرایط هیچ‌کس به صورت جدی برای کم‌کردن قرارداد بازیکنان و تبدیل آنها از رقم بالای ثبت‌شده به رقمی پایین‌تر و صوری گام برنخواهد داشت و سقف قرارداد همچنان پوشالی باقی خواهد ماند.
