راه افتادن موجی از نقدهای مجازی به تصاویر برخی از مسئولان با چکمه‌های گلی در متن سیلاب‌های تهران
عکس‌ها نتیجه عکس داشت
«آتلیه عکاسی امامزاده داوود(ع)»؛ توصیفی برای حضور پررنگ مسئولان با کت و شلوار میان خروارها گل‌و‌لای باقی‌مانده از سیل اخیر تهران بود که با نقد کاربران فضای مجازی بر عدم کارایی این نوع حضور و عناوین همدردی تصنعی با آسیب‌دیدگان همراه شد. بسیاری از کاربران معتقد هستند مرزهای رفتارهای پوپولیستی در سیل اخیر جابه‌جا شده است.
«آتلیه عکاسی امامزاده داوود(ع)»؛ توصیفی برای حضور پررنگ مسئولان با کت و شلوار میان خروارها گل‌و‌لای باقی‌مانده از سیل اخیر تهران بود که با نقد کاربران فضای مجازی بر عدم کارایی این نوع حضور و عناوین همدردی تصنعی با آسیب‌دیدگان همراه شد. بسیاری از کاربران معتقد هستند مرزهای رفتارهای پوپولیستی در سیل اخیر جابه‌جا شده است. وقتی عکس مدیران بی‌ربط به مدیریت بحران، با ژست‌هایی انتخاباتی منتشر شد، اولین سؤال این بود که وقتی مسئولانی که برای این بازدیدهای میدانی عازم مناطق سیل‌زده شدند، به ذهن‌شان نرسیده حداقل کت و شلوار نپوشند و یک چکمه به پا کنند، چگونه می‌خواهند به مدیرت بحران آن‌هم در حوزه‌ای که ارتباطی به تخصص و مسئولیت‌شان ندارد، بپردازند؟!
برای نمونه شهردار تهران در‌حالی با کت و شلوار در میدان حاضر شده و عکس با لباس گل‌آلود گرفته است که طبق قانون شهرداری تهران مجاز به صرف هزینه و امکانات تهران خارج از محدوده شهری تهران نیست؛ زیرا روستای امامزاده داوود از‌جمله روستاهای زیر‌مجموعه بخشداری کن است و دهیاری مستقل خود را دارد. یکی از توییت‌های جالب توجه درباره حضور شهردار مربوط به سارا برومند، خبرنگار است که نوشته: «شهردار جهادی مگر نباید همیشه لوازم جهادش همراهش باشد؟!! یک چکمه پلاستیکی چیه که صندوق ماشینت نداشتی؟». یا درباره حضور وزیر اقتصاد که حداقل او با چکمه در صحنه حاضر شد، بسیاری پرسیده‌اند در بحران رخ‌داده حضور وزیر اقتصاد که در لبه تیز استیضاح مجلس هم قرار دارد، چه تعریفی می‌تواند داشته باشد و حضور خاندوزی قرار است کدام مشکل واماندگان در گل‌و‌لای را حل کند؟.
در‌این‌بین حضور پررنگ اما بی‌ربط نمایندگان مجلس در گل‌و‌لای سیل امامزاده داوود که دست در دست هم با بدبختی که گریبان مردم را گرفته بود، عکس گرفتند، هم سوژه دیگر کاربران فضای مجازی بود. مسئولان برای برداشتن عکسی از خود در میان سیلاب، گوی سبقت را از یکدیگر ربوده‌اند و گویی هر مسئولی که چنین عکسی نداشته باشد، امتیاز این مرحله را از دست خواهد داد. از‌این‌رو با آرام‌شدن سیلاب درحالیکه گروه‌های امدادی مشغول امدادرسانی و تلاش برای یافتن افرد مفقود‌شده بودند، تیم حراست و حفاظت مسئولان هم دست به کار شده بودند تا سفر امنی را برای مسئولان رقم بزنند و کلی وقت و هزینه صرف همین بازدیدهای بی‌ثمر شد. البته اگر عکس‌های تبلیغی را ماحصل این سفرها ندانیم.
سیل امامزاده داوود اولین صحنه صف‌آرایی مسئولان برای عکس یادگاری با مصیبت وارده بر اثر بلایای طبیعی در تهران یا کشور نیست و حتی در حادثه فروریختن پلاسکو هم درحالیکه تیم‌های امدادی در تلاش برای نجات جان آتش‌نشانان مدفون‌شده زیر ده‌ها تن آهن بودند، قالیباف شهردار وقت تهران با حضور در میان خرابه‌های در حال ذوب‌شدن از آتش بی‌امان، خود را در نقش ناجی پلاسکو نشان می‌داد یا در سیلی که متروی تجریش را غرق کرد، هم شهردار آن روزهای تهران برای فیلم تبلیغی ریاست‌جمهوری‌اش سخت در تلاش بود؛ گویی اگر او در میانه میدان دستور ندهد، امدادگران و متخصصان امکان مدیریت بحران را نخواهند داشت. حال باز هم بحرانی دیگر رخ داده و شهردار تهران و البته نمایندگان مجلس را به‌خط کرده است. جاری‌شدن این سیل بیش از آنکه نشان از خشم طبیعت باشد، نشان از سوءمدیریت مدیران است که فضایی برای چنین رفتارهای نمایشگرانه را فراهم کرده است. این در‌حالی است که همین افراد که این روزها عازم امازاده داوود هستند، حضور مدیران و مسئولان در دولت قبل در زلزله کرمانشاه را به‌شدت نقد می‌کردند و بر بی‌اثر‌بودن چنین بازدیدهای میدانی تأکید داشتند که البته پربیراه هم نبود؛ اما مسئله مهم این است که این منتقدان دیروز، این روزها با علم قطعی به اشتباه‌بودن چنین رفتارهایی اقدام به شوآف سیاسی کرده و به دنبال عکس یادگاری با سیل هستند.
البته ناگفته نماند که برخی از حامیان اصولگرایان هم به تمجید چنین حضورهای بی‌ثمری پرداخته‌اند و آن را گامی در تسهیل برای خدمات‌رسانی دانسته‌اند؛ هرچند توضیحی نداده‌اند که چرا در دولت‌های قبل این حضور قبیح بود و در شرایط فعلی مثبت ارزیابی می‌شود.
حضور نمایشی مسئولان در محل حادثه دردی از مردم دوا نمی‌کند
در همین زمینه محمدتقی فاضل‌میبدی، عضو مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم، در گفت‌وگو با «شرق» با آسیب‌شناسی رفتار پوپولیستی برخی مسئولان که در مواقع بروز حوادث طبیعی یا غیرطبیعی به‌جای انجام رفتار مسئولانه همراه با دوربین‌ها در محل حادثه حاضر می‌شوند و با گرفتن عکس یادگاری نمک به زخم مردم می‌پاشند و به‌جای رفع مشکل دنبال نمایش هستند، گفت: «متأسفانه جامعه ما چه از ناحیه برخی مسئولان چه برخی مردم به نفاق و ریا مبتلا شده است. از ناحیه برخی مسئولان سعی می‌شود به‌جای جلوگیری از بروز حوادث در کشور، سعی می‌کنند در مواقع بروز سیل و زلزله و... در محل حاضر شوند و خودشان را به مردم نشان دهند». او ادامه داد: «در سیل‌های اخیری که باعث ویرانی شد، بسیاری از شهروندان را با خودش برد. در بخش بزرگی قابل پیش‌بینی بوده است و بخش‌هایی از مسیر روزخانه‌ها ساخت‌وساز شده است و در‌صورتی‌که مسئولان مربوطه به وظایف خود به‌درستی عمل می‌کردند، چنین خسارت‌های جانی و مالی بروز نمی‌کرد؛ اما متأسفانه به‌جای انجام وظایف خود صرفا به شعار‌دادن اکتفا می‌کنیم؛ آن‌هم شعارهایی که هیچ دردی را از مردم دوا نمی‌کند». فاضل‌میبدی افزود: «متأسفانه به‌جای ایجاد زیرساخت‌ها و پل‌سازی و ترمیم مسیر رودخانه‌ها و... به امور حاشیه‌ای پرداخته می‌شود. این در‌حالی است که هواشناسی یکی از علوم پیشرفته و روز دنیاست و می‌توانند با استفاده از این علم پیش‌بینی وضع هوا را انجام دهند تا چنین اتفاقاتی برای مردم بروز نکند». این استاد دانشگاه مفید تأکید کرد: «بروز پاره‌ای حوادث این‌چنینی که باعث مرگ‌و‌میر و خسارات جانی و مالی می‌شود، مسئولیتش با برخی مسئولان است؛ چرا‌که بودجه کشور صرف امور حاشیه‌ای می‌شود اما در موارد لازمی که مربوط به حیات و زندگی مردم و بنیان‌ها و زیرساخت‌های کشور است، چیزی اعمال نمی‌شود».
عضو مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم با انتقاد از مسئولانی که بعد از بروز حادثه در منطقه حاضر می‌شوند، گفت: «اینکه بعد از بروز حادثه مسئولان به منطقه می‌روند و مقابل دوربین صدوسیما قرار می‌گیرند، هیچ مشکلی را حل نمی‌کند. چند سال پیش سیل خوزستان و لرستان را شاهد بودیم و سال‌های اخیر هم زلزله کرمانشاه و اسلام‌آباد غرب را از سر گذراندیم که بعد از بروز حادثه مسئولان زیادی به منطقه رفتند و عکس و فیلم‌های‌شان را گرفتند اما بعد از گذشت مدتی موضوع به فراموشی سپرده شد».
او هدف نمایندگان مجلس و مسئولان دولتی از این حضور غیر‌ضروری را بهره‌برداری سیاسی خود از موضوع و مثلا گرفتن رأی دوباره برای حضور در مجلس و... دانست و افزود: «دلیل این است که در کشور برنامه و عزم جدی برای ساختار کشور وجود ندارد و اگر اراده‌ای در‌این‌باره بود تابستان دچار خشکسالی و زمستان دچار سیل و امثال آن نبودیم». او افزود: «اینکه مسئولان مثلا با حضور در محل سیل با کت و شلوار درون گل‌و‌لای فرو روند و دوربین حضور اینها را از زوایای مختلف عکس بگیرند، مشکلی از مردم حل نمی‌کند و بهتر است به جای این کار در دفتر کارشان بروند و فکری برای درمان و چاره‌ای برای جلوگیری از این حوادث بیندیشند».
عضو مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم تأکید کرد: «می‌توانستیم جلوی این اتفاق را بگیریم اما نکردیم و حالا هم در ماجرای سیل اخیر چند روز بعد از اینکه آب‌ها از آسیاب افتاد، مخروبه‌ها می‌ماند و مسئولان سراغ کارشان می‌روند و چهار سال بعد باز به حوزه‌های انتخابیه خود می‌روند و از مردم مطالبه رأی می‌کنند».
