بن سلمان، یک گام تا پادشاهی

‌ملک سلمان بن عبدالعزیز، پادشاه عربستان سعودی، شاهزاده محمد بن سلمان، پسر خود و ولیعهد این کشور را طی فرمانی به سمت رئیس شورای وزیران منصوب کرد تا بن سلمان یک گام دیگر به کنترل کامل قدرت در عربستان نزدیک‌تر شود. بر اساس این فرمان شاهزاده خالد بن سلمان، پسر کوچک‌تر ملک سلمان نیز به‌عنوان وزیر دفاع عربستان سعودی منصوب شد. به گزارش‌ خبرگزاری دولتی عربستان سعودی، در جریان تغییرات جدیدی که در کابینه دولت این کشور به وجود آمده، شاهزاده عبدالعزیز بن سلمان، دیگر پسر ملک سلمان و وزیر انرژی عربستان، همچنین شاهزاده فیصل بین فرحان آل‌سعود وزیر امور خارجه، محمد الجدان وزیر اقتصاد و خالد الفلیح وزیر سرمایه‌گذاری در سمت‌های خود ابقا شده‌اند. در این فرمان آمده است که ملک سلمان همچنان ریاست آن بخش از نشست‌های شورای وزیران عربستان را که خود در آن شرکت می‌کند، بر عهده خواهد داشت. تنها چند ساعت پس از انتشار این فرمان، تلویزیون دولتی عربستان نیز ملک سلمان را در حال ریاست جلسه شورای وزیران نشان داد.‌ ملک سلمان، پادشاه ۸۶‌ساله عربستان سعودی، در دو سال گذشته بارها در بیمارستان بستری شده است. او در سال ۲۰۱۵ پس از درگذشت ملک عبدالله، پادشاه فقید عربستان و برادر ناتنی خود به پادشاهی رسید. محمد بن سلمان ۳۷ساله پیش از این وزیر دفاع و عملا حاکم عربستان، بزرگ‌ترین صادر‌کننده نفت در جهان و متحد اصلی ایالات متحده در منطقه بود.

یکی از مقام‌های دولتی عربستان می‌گوید نقش نوین او به‌عنوان رئیس شورای وزیران، در راستای سیر اعطای مسئولیت‌های پادشاهی به وی از‌جمله نمایندگی پادشاهی در سفرهای خارجی و ریاست نشست‌های سران به میزبانی پادشاهی عربستان است. پیش از این چنین تفویض اختیاراتی چندین ‌بار در تاریخ حکومت پادشاهی آل‌سعود انجام شده است. این مقام دولتی عربستان اضافه می‌کند: «پیش از این هم ولیعهد به صورت روزانه بر دستگاه اجرائی نظارت می‌کرد و سمت جدید وی به عنوان رئیس شورای وزیران، در همین چارچوب است».‌ محمد بن سلمان می‌گوید خودکفایی عربستان در صنایع دفاعی از دو درصد به 15 درصد افزایش پیدا کرده و با منصوب‌شدن وزیر دفاع جدید، برنامه آنها ارتقای این خودکفایی به 50 درصد است. او از سال ۲۰۱۷ که در عربستان بر مسند قدرت نشسته، اصلاحات بسیاری را در این کشور به اجرا گذاشته و برای کاهش وابستگی عربستان به نفت و ایجاد تنوع در اقتصاد تلاش‌های بسیاری کرده است. او همچنین به زنان این کشور اجازه رانندگی داده و قدرت روحانیون را محدود کرده است.

اما اصلاحات او با سرکوب جدی مخالفان نیز همراه بود و باعث زندانی‌شدن بسیاری از فعالان سیاسی و اجتماعی، برخی اعضای خانواده سلطنتی، فعالان حقوق زنان و بازرگانان شد. کشته‌شدن جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار منتقد خاندان سعودی در کنسولگری عربستان در شهر استانبول در سال ۲۰۱۸، اعتبار بین‌المللی محمد بن سلمان را خدشه‌دار و روابط این کشور را با ایالات متحده و دیگر کشورهای غربی تیره کرد، اما با گذشت زمان از تنش در روابط واشنگتن و ریاض کاسته شد.