عکسی که دیده نشد

 تیم ملی فوتبال ایران به اردوی تدارکاتی‌ خود در اتریش پایان داد تا پس از دو بازی مقابل اروگوئه و سنگال با کسب یک برد و یک تساوی به کار خود پایان دهد. اگرچه نمایش قابل قبول بازیکنان تیم ملی در این دو دیدار، به‌ویژه در دیدار نخست مقابل اروگوئه، تا حدودی موجب دلگرمی مخاطبان فوتبال شده، ولی محاکمه مجازی همین بازیکنان با شدت زیادی در جریان است. ماجرا در این زمینه پیچیده شده و کاربران فضای مجازی از بازیکنان تیم ملی انتقاد کرده و از اینکه آنها واکنش مناسبی نسبت به فوت مهسا امینی نداشته‌اند، شاکی‌اند. حتی این روزها کار به جایی رسیده که تعدادی از تیم ملی رو گرداند‌ه‌اند.

اما داستان چندان ساده نیست. بازیکنان تیم ملی در دوراهی جام جهانی و اعتراضات خیابانی تصمیم گرفتند جانب مورد اول را بگیرند. هرچند آنها کدهایی مبنی بر «قانون حاکم بر تیم ملی» هم دادند تا مشخص شود که دست‌کم اگر محدودیتی در این زمینه نبود، می‌توانستند راحت‌تر درباره اتفاقات جاری نظر بدهند. علیرضا بیرانوند، دروازه‌بان تیم ملی ایران، یکی از معدود افرادی است که نسبت به انتقادهای مطرح‌شده از سکوت بازیکنان تیم ملی در پرونده مهسا امینی واکنش نشان داده است. او در اینستاگرام نوشت: «سکوت بنده دلیلی بر بی‌تفاوتی نسبت به حال هم‌وطنانم نیست. تنها به دلیل احترام به قوانین تیم ملی به جهت حساسیت مسابقات جام جهانی در این چند روز سکوت کردم...». بیرانوند اگرچه چنین موضوعی را عنوان کرده، ولی در فضای مجازی به‌شدت محاکمه شده است. جرم او، به زعم منتقدانش، این است که در روزهای حساس در اردوی تیم ملی جشن تولد گرفته‌اند تا زادروز مرد شماره یک تیم ملی را با خوشی سپری کنند. اوج اختلافات در این زمینه ولی مربوط به جدال ایران با اروگوئه است؛ جایی که بسیاری منتظر واکنش بازیکنان تیم ملی در این دیدار حساس تدارکاتی بودند. بازیکنان تیم ملی زمان به ثمر رسیدن گل، خوشحالی کرده و جشن پس از گل هم برگزار کردند. مهدی طارمی، گل‌زن ایران در دیدار برابر اروگوئه، در متن این خوشحالی‌ها قرار داشت. کاربران ولی نظر دیگری داشتند؛ آنها اعتقاد داشتند حتی اگر بازیکنان تیم ملی در این بازی تحت فشار بودند که مثلا دستبندی، چیزی به دلیل فوت مهسا امینی نبندند، دست‌کم می‌توانستند در زمان گل‌زنی، خوشحالی نکنند. آنها می‌گفتند این کار، حداقل احترامی بود که بازیکنان تیم ملی می‌توانستند به‌جا بیاورند. این‌طور شد که برد مهم برابر اروگوئه در دیداری تدارکاتی، برای بازیکنان تیم ملی تلخ شد. با این حال، جریان موافق هم اعتقاد داشت که با توجه به حساسیت موجود، فوتبالیست‌ها کار درستی کردند که خودشان را درگیر چنین پرونده‌ای نکردند. آنها هم «قانون» تیم ملی را مطرح و عنوان کردند که بازیکنان در وهله نخست باید به فکر جام جهانی باشند.

هم‌زمان با برپایی چنین دادگاه مجازی‌ای، به‌ناگاه اتفاق جدیدتری هم رخ داد. حسن عباسی، سخنران تندرویی که نهاد خاصی او را به گردن نمی‌گیرد، در یک سخنرانی جنجالی برای چندمین بار به علی کریمی، سردار آزمون و بازیکنان فوتبال تاخت و با الفاظ ناشایستی درباره همسران بازیکنان فوتبال صحبت کرد. همین موضوع جرقه‌ای برای جریانی جدید شد که این بار پای سردار آزمون، مهاجم تیم ملی را به میان کشید. سردار با انتشار تصویری از همان صحبت‌ها، استوری اعتراضی منتشر کرد. او هم اتفاقا به قانون تیم ملی اشاره کرد و گفت که اگر تا به الان سکوت کرده، به خاطر قانون تیم ملی بوده و با همین اقدام، هجمه علیه دیگر بازیکنان تیم ملی که در‌ این ‌میان سکوت کردند، در فضای مجازی بیشتر شد. اندکی بعد، همان استوری سردار که تأکید داشت هرگز آن را پاک نمی‌کند، پاک شد و در کنارش همه پست‌های اینستاگرامی این بازیکن هم محو شدند. همان روز هم با انتشار تصاویری از اردوی تیم ملی و غیبت سردار آزمون، دوباره در همان فضای مجازی شایعه شد که این بازیکن قرار است از تیم ملی خط بخورد و حتی به دیدار با سنگال هم نمی‌رسد. انتشار تصاویری دیگر از تمرینات جداگانه و گروه به گروه تیم ملی هم شایعه اختلاف و دو‌دستگی به خاطر اقدام جدید سردار آزمون را پررنگ کرد. شایعه شد که تعدادی از بازیکنان تیم ملی، هم‌عقیده با سردار هستند و تعدادی دیگر از اینکه او چنین استوری‌ای منتشر کرده، حسابی شاکی شده‌اند؛ بااین‌حال، مدیر روابط‌عمومی وزارت ورزش خبر داد چنین نیست و بازیکنان تیم ملی همگی همدل هستند.

برای مهسا یا برای فرار از سرما؟

با چنین پیش‌فرضی، بازی دوم تیم ملی ایران که قرار بود مقابل سنگال برگزار شود، از راه رسید. بسیاری این بار منتظر بودند تا واکنش بازیکنان تیم ملی را بعد از هجمه‌های شدیدی که علیه آنها در فضای مجازی شکل گرفته بود، ببینند. با شروع بازی و پخش آن از طریق شبکه سه، اتفاق خاصی پیدا نبود. بازیکنان با لباس سفید و بدون نشانه‌ای جهت همدردی با مرگ مهسا امینی، وارد زمین شدند. تنها تفاوتی که در تصاویر مشهود بود، این بود که این بار، بعد از گل‌زنی، سردار آزمون به نشانه همدردی با اتفاقات رخ‌داده خوشحالی نکرد. چند ساعت بعد از آن دیدار ولی انتشار یکی، دو تصویر جدید‌ نشان می‌دهد که بازیکنان تیم ملی زمان پخش سرود ملی گویا اقدامی برای ابراز همدردی داشته‌اند. آنها همگی با پوشیدن گرمکن‌های مشکی در زمین مسابقه حاضر شده تا از این طریق همدردی‌شان با فوت مهسا امینی را نشان دهند. البته سرمای هوای اتریش اجازه نمی‌دهد این اقدام تمام و کمال به نفع مهسا امینی مصادره شود؛ اما یکی، دو نشانه وجود دارد که می‌توان این اقدام بازیکنان تیم ملی را احترام به مرگ مهسا امینی تلقی کرد. دلیل نخست اینکه تلویزیون چنین صحنه‌هایی را پخش نکرد. در واقع این بازی که با تأخیر چند‌دقیقه‌ای روی آنتن رفت، از زمانی به دست مخاطب رسید که بازیکنان در میانه زمین حلقه زده و مهیای شروع دیدار بودند؛ یعنی درست از زمانی که گرمکن‌های مشکی را از تن درآورده بودند.

دیگر دلیل را می‌شود در استوری روز گذشته سردار آزمون جست؛ مهاجم جوان تیم ملی ایران بعد از اتمام اردوی اتریش، به موضوع انتشار و حذف پست خبرسازش در اینستاگرام واکنش نشان داد و تقریبا در متنی بلند، اتفاقات رخ‌داده را چنین توضیح داد: «با تمام‌شدن اردوی تیم ملی در اتریش لازم می‌دانم چند موضوع را با شما مردم خوبم در میان بگذارم. اول اینکه قسم می‌خورم هیچ فشاری برای گذاشتن یا برداشتن استوری روی من نبوده. هم نوشتنش و هم حذف‌کردنش تصمیماتی بود که خودم گرفتم. اجباری در کار نبوده و هرکسی چیزی غیر از این گفته یا نوشته به دنبال سوءاستفاده بوده و واقعیت ندارد. هیچ اختلاف و دودستگی در تیم ملی وجود ندارد. ما همه اعضای یک خانواده هستیم و کسانی مطالب تخیلی نوشتند که برای نوشتن استوری بین ما دودستگی شده؛ درحالی‌که اصلا کسی نمی‌دانست من می‌خواهم استوری بگذارم. کسانی را که این دروغ‌ها را نوشتند تا برای تیم ملی حاشیه‌سازی کنند، به خدا واگذار می‌کنم. یک جلسه هم به خاطر مصدومیت جزئی با صلاحدید کادر فنی تمرین نکردم و باز هم دروغ نوشتند که خط خورده‌ام. ضمنا باید از بازیکنان تیم ملی عذرخواهی کنم. چون این کار عجولانه من باعث اذیت‌شدن دوستان عزیزم شد و از جانب بعضی کاربران، اهانت‌هایی به ملی‌پوشان شده که به‌هیچ‌وجه منصفانه نبود و اشتباه از من بوده. در این خصوص خودم را مقصر می‌دانم و مقابل همه اعضای تیم ملی و کادر فنی که باعث شدم نظم و آرامش تیم به هم بخورد شرمنده‌ام. خدا را شکر نتایج خیلی خوبی در برابر دو تا از بهترین تیم‌های دنیا گرفتیم و همگی به دور از تمام حاشیه‌ها برای شادی و رضایت مردم در جام جهانی تمام تلاش‌مان را می‌کنیم. همه بازیکنان برای دلخوشی‌ تک‌تک شما‌ها از جان و دل برای جام جهانی مایه خواهند گذاشت».

اگرچه این استوری سردار آزمون با واکنش‌های متناقضی همراه شده، ولی بخشی از آن که می‌گوید عجله کرده و باعث شده تا هم‌تیمی‌هایش مورد اهانت قرار بگیرند، یکی از دلایلی است که گرمکن مشکی تیم ملی را به دلیل همدردی با اتفاقات مطرح می‌کند. به قرار معلوم، بازیکنان تیم ملی بعد از انتقادات گسترده از آنها قصد داشته‌اند در بازی با سنگال در اقدامی هماهنگ یاد و خاطره مهسا امینی را گرامی بدارند، ولی استوری اعتراضی سردار آزمون و سکوت دیگر بازیکنان، باعث شده تا بسیاری در فضای مجازی، به دیگر بازیکنان تیم ملی هجمه وارد کنند. به هر روی، هنوز یا دست‌کم تا زمان نگارش این مطلب، واکنشی رسمی از سوی بازیکنان یا اعضای کادر فنی و فدراسیون مبنی بر اینکه گرمکن مشکی قبل از دیدار با سنگال به خاطر مهسا بوده یا سرما، صورت نگرفته و تا آن زمان به نظر می‌رسد همچنان محاکمه مجازی بازیکنان تیم ملی ادامه داشته باشد.