تلاش باکو برای تغییر نگاه تهران با اسم رمز «روز پیروزی»

شرق: روز گذشته (دوشنبه) مراسم گرامیداشت هشتم نوامبر، روز پیروزی آذربایجان با حضور مقامات ایرانی و تعدادی از دیپلمات‌ها و سفرای خارجی مقیم در سفارت این کشور در تهران برگزار شد. امیر فرهاد آریانفر، معاون عملیات نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران و همچنین مقاماتی از ستاد کل در این مراسم حضور داشتند.

علی علیزاده در سخنانی در مراسم گرامیداشت هشتم نوامبر با عنوان «روز پیروزی» گفت: «همان‌طور‌که می‌دانید پیش از این ۲۰ درصد اراضی آذربایجان تحت اشغال بوده است. در این مدت شهرهای آذربایجان ویران شده و در حال حاضر بازدیدکنندگان می‌توانند این وقایع را ببینند. هتک حرمت مساجد و مراکز فرهنگی و تاریخی قابل مشاهده هستند. این موضوع را نمی‌توان نادیده گرفت. در این سال‌ها با جنایات جنگی و جنایات علیه بشریت همراه بوده است».

سفیر جمهوری آذربایجان در تهران تصریح کرد: «آذربایجان باور دارد که تفاهم صلح میان باکو و ایروان، منطقه (قره‌باغ) را به منطقه صلح و آرامش تبدیل می‌کند». وی با بیان اینکه شورای امنیت درخواست برای خروج نیروهای ارمنستان را تأیید کرده، اما ارمنستان تمام این درخواست‌ها و قطع‌نامه‌ها را نادیده گرفته است، ادعا کرد: «ارمنستان در این سال‌ها علاقه‌ای به برداشتن گام مثبت برای حل مشکل نداشته است و حمله نظامی گسترده علیه آذربایجان در ۲۰۲۰ جنگ را اجتناب‌ناپذیر کرد. اما در نهایت رهبری قاطع آذربایحان، عزم شهدایمان و اتحاد مردم، ارمنستان را مجبور به امضای عهدنامه تسلیم کرد».

سفیر آذربایجان در ادامه عنوان کرد: «امسال سال شوشا نام‌گذاری شده است که اولین شهر اشغال‌شده و آخرین شهر آزادشده است که در ۴۴ روز این اتفاق روی داد. در حالی ما ۳۰ سال است که منتظر این روز بودیم». این دیپلمات آذربایجانی تصریح کرد: «آذربایجان باور دارد که تفاهم صلح منطقه ما را به منطقه صلح و آرامش تبدیل می‌کند. ما اکنون در حال اجرای پیچیده‌ترین برنامه مرمت و بازسازی در مناطق آزاد شده قره‌باغ و زنگه‌زور هستیم». علیزاده در پایان از تمامی کشورهای دوست که از آذربایجان حمایت کردند، تشکر کرد و گفت که ما همچنین از حمایت ایران به خاطر موضع عادلانه‌اش در موضوع قره‌باغ قدردانی می‌کنیم.

روز پیروزی، اسم رمز تلاش باکو

در جریان درگیری‌های نظامی ۴۴ روزه پاییز سال ۱۴۰۰، جمهوری آذربایجان توانست سرزمین‌های خود در قره‌باغ را که نزدیک به ۳۰ سال تحت سیطره نیروهای جمهوری ارمنستان قرار گرفته بود، پس گیرد. این درگیری‌های نظامی با امضای توافقنامه صلح روسیه به پایان رسید.

اگرچه با وقوع این جنگ آذربایجان به مناطق خود بازگشت، اما به نظر می‌رسد اکنون باکو یک سیاست خصمانه و تهاجمی را در منطقه قفقاز جنوبی در پیش گرفته است که می‌تواند به شکل مستقیم منافع و امنیت ارمنستان و به‌‌ویژه ایران را تحت‌الشعاع قرار دهد. مجموعه اقدامات و تحرکات جمهوری آذربایجان با حمایت مستقیم ترکیه در دو سال بعد از جنگ ۴۴ روزه نشان می‌دهد که اکنون باکو به دنبال ایجاد تنش مرزی با هدف تحمیل دالان موهوم زنگه‌زور به طرف ارمنستانی و نهایتا قطع مرز مشترک ایران و ارمنستان است.

ازاین‌رو تهران در هفته‌های اخیر سلسله اقدامات دیپلماتیک، نظامی و دفاعی را در دستور کار قرار داده است؛ از سفر حسین امیرعبداللهیان به ارمنستان تا افتتاح کنسولگری ایران در قاپان، برگزاری رزمایش نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در منطقه ارس با عنوان رزمایش اقتدار و...؛ در این بین سفر اخیر نیکول پاشینیان، نخست‌وزیر ارمنستان، به ایران هم به نگرانی‌های باکو افزود، هرچند اقدامات ایران در هفته‌های گذشته به هجمه رسانه‌ای و سیاسی گسترده‌ای از سوی جمهوری آذربایجان منجر شد، چراکه باکو عملا خود را در شکاف با تهران می‌بیند. در این شرایط که آذربایجان نگران از چرخش ایران به سمت ارمنستان است، برگزاری این نوع مراسم با هدف ایجاد موازنه در سیاست خارجی ایران به نفع باکو قلمداد می‌شود.