رئیسجمهور سابق ایالات متحده بزرگترین رقیب خود در مسیر بازگشت به کاخ سفید
ترامپ علیه ترامپ
با ورود دونالد ترامپ به عرصه رقابتهای انتخاباتی، باز هم رئیسجمهور سابق و پرحاشیه ایالات متحده به صدر خبرها بازگشت. اعلام ورود ترامپ به رقابت انتخاباتی در حالی صورت میگیرد که بیش از یک سال به آغاز رقابتهای درونحزبی جمهوریخواهان باقی مانده است.
با ورود دونالد ترامپ به عرصه رقابتهای انتخاباتی، باز هم رئیسجمهور سابق و پرحاشیه ایالات متحده به صدر خبرها بازگشت. اعلام ورود ترامپ به رقابت انتخاباتی در حالی صورت میگیرد که بیش از یک سال به آغاز رقابتهای درونحزبی جمهوریخواهان باقی مانده است. از طرف دیگر، در چند روزی که از اعلام نامزدی ترامپ میگذرد، جو درونحزبی جمهوریخواهان چندان نیز همراه و مطیع ترامپ نیست و از هماکنون صداهای مخالف شنیده میشود. مایک پنس، معاون سابق ترامپ از چهرههایی است که بهصراحت با ترامپ مخالفت کرده و گفته است حزب جمهوریخواه «گزینههای بهتری» هم برای نامزدی در انتخابات ریاستجمهوری در اختیار دارد. از طرف دیگر، «ران دی سانتیس»، فرماندار محبوب ایالت فلوریدا که در انتخابات اخیر توانست با اختلاف حدود 20درصدی در سمت خود باقی بماند، یکی از گزینههای مدنظر برای شرکت در انتخابات ریاستجمهوری 2024 است و اختلافهای دی سانتیس و ترامپ نیز روز به روز نمایانتر میشود.
علاوه بر این چالشهای درونحزبی، به نظر میرسد شخص ترامپ هم آن شور و اشتیاق گذشته را ندارد و میداند که این بار مسیر بسیار دشواری حتی برای پیروزی درونحزبی پیشرو دارد.
پولیتیکو در گزارشی با اشاره به وضعیت ترامپ در گذشته و امروز مینویسد: در گذشته حتی افرادی که سیاست و شخصیت او را نفرتانگیز قلمداد میکردند هم میتوانستند جنبههای روحبخشی را در اجرای او پیدا کنند. این جنبهها بهقدری پررنگ و تأثیرگذار بود که مخالفانش نیز نمیتوانستند آن را انکار کنند. ترامپ سالهای طولانی اغلب موجودی خندهدار بود. او بهخوبی از این ویژگی خود آگاه بود و البته از آن استفاده کرد. دستکم، هرگز شکی وجود نداشت که او بهشدت خود را سرگرم میکرد.
اما شرایط با گذشته تغییر کرده و در هفتهای که او سومین کمپین ریاستجمهوری خود را اعلام کرد، دلایل زیادی برای تردید درباره موفقیتش وجود دارد. ترامپ استاد عوامفریبی است، اما در سخنرانی طولانی و کسلکنندهاش در مارالاگو هیچ احساسی برانگیخته نشد. آمریکاییها بهخوبی اولین کارزار ریاستجمهوری او در ژوئن ۲۰۱۵ و حضور نمادینش روی پلهبرقی طلایی در برج ترامپ را به خاطر میآورند. با این وجود، ممکن است چیزهای زیادی از صحبتهای او به خاطر نداشته باشند. آیا ترامپ ۷۶ساله به طرز شگفتانگیزی پیر شده است؟ نه واقعا. آیا پیام او آشفته و کمتر منسجم شده است؟ برعکس، این سخنرانی سال ۲۰۱۵ بود که بیشتر با رفتوآمدهای روایی شناخته میشد؛ زیرا افکار متفاوتی در ذهن او وجود داشت. در روزهای گذشته او اغلب از روی تلهپرامپتر (صفحه شیشهای که متن سخنرانی روی آن نمایش داده میشود) متن سخنرانی را میخواند که به وضوح باعث میشد انرژیاش تضعیف و از شور و هیجانش کاسته شود. با این وجود، این به آن معنا بود که بخشهای بزرگی از سخنرانی (مسلما نه تمام آن) یک استدلال قابل شناسایی ارائه میکرد که میتوان آن را به صورت خطی از یک پاراگراف به پاراگراف دیگر دنبال کرد.
آیا پیام او بهطور درخور توجهی تغییر کرده بهگونهای که نشان میدهد او واقعا به هیچ موضوعی اهمیت نمیدهد یا صرفا یک فرصتطلب است که به هر چیزی که با اهدافش تناسب دارد، چنگ میزند؟ خیر، یا دستکم نه بیشتر از یک سیاستمدار معمولی. بین دو سخنرانی اخیر ترامپ هماهنگی زیادی وجود داشت؛ تهدید ناشی از چین، طرح ادعایی مبنی بر آنکه کشورهای دیگر به زوال آمریکا میخندند و باتلاق فرهنگ لابی در واشنگتن.
در این میان، مهمترین تغییر شایان توجه این بود که در سال ۲۰۱۵ ترامپ به وضوح در حال سرگرمشدن بود و از مخاطبان خود دعوت میکرد تا همراه با او خوش بگذرانند. بله، در سال ۲۰۱۵ خطوطی وجود داشت که خشم و احساسات را برانگیخت؛ بهویژه از طریق طرح ادعای او مبنی بر آنکه سیل مهاجران غیرقانونی ازجمله «متجاوزان جنسی» آمریکا را تهدید میکنند، اما لحن غالب او صدایی حاوی شور و شوق تقریبا نوجوانانه بود. او میگفت «من واقعا ثروتمند هستم» و افزود هدفش از بیان این جمله آن نبود که به خود ببالد، بلکه قصد داشت بگوید کسی نمیتواند او را بخرد. او سپس با افتخار گفت: «من واقعا به موفقیت خود افتخار میکنم».
ترامپ امسال برخلاف گذشته بهجای توهینهای کوبنده حتی در زمانی که نامزدهای جمهوریخواه رقیبش را به سخره میگیرند، میگوید: «من آنان را دوست دارم». او دراینباره گفت که امیدوار بوده «باراک اوباما»، رئیسجمهور اسبق، در یکی از باشگاههای کشورش گلف بازی کند. او گفته بود: «من بهترین زمینهای گلف جهان را دارم».
او آمریکا را بهعنوان «برندی» توصیف کرد که باید به بازار عرضه شود و وعده داد رهبری ملی همراه با حسی از خوشبینی باشد. او درباره برندهشدن در املاک و مستغلات منهتن صحبت کرد؛ حتی در شرایط وجود پدری که ترامپ او را بت قلمداد میکرد و نسبت به موفقیتش تردید داشت. او گفت به پدرش گفته بود: «من باید این ساختمانهای بزرگ را بسازم بابا. باید این کار را انجام دهم». ترامپ درباره شهرتش به نبردهای حرفهای وحشیانه گفت: «فکر میکنم آدم خوبی هستم».
بهطور خلاصه فارغ از تمام لافزنیهای زمخت ترامپ در سال ۲۰۱۵، در آن زمان ابعادی انسانی در او دیده میشد که در سخنرانی با لحن سنگین، پرحاشیه و هولناک هفته جاری او بهسختی دیده میشد. این تضاد با محاسبات درباره اینکه آیا ترامپ میتواند پس از ترک ریاستجمهوری به کرسی ریاستجمهوری بازگردد یا خیر، اتفاقی نیست.
وقتی ترامپ برای اولین بار در منصب ریاستجمهوری قرار گرفت، در ظاهر پرسروصدا و پرزرقوبرق بود و کارش را با محکومکردن نخبگان و ارائه وعده مقابله با نهادهای فاسد دنبال کرد و درواقع تیراندازیای در سیاست آمریکا انجام داد.
ترامپ در تجسم خود در سال ۲۰۲۲ دیگر یک گونه آشنای آمریکایی نیست. او در عوض پیشنهاد میکند نوعی پرونیسم (یک ایدئولوژی و جنبش سیاسی آرژانتینی است. نام این جنبش از نام خانوادگی خوآن پرون رئیسجمهوری سابق آرژانتین ریشه میگیرد. حزب اصلی پیرو این ایدئولوژی حزب عدالتگرای آرژانتین است. پرونیسم ترکیب مبهمی از ملیگرایی، عوامگرایی، جنبش کارگری و سوسیالیسم راستگرا توصیف شده است) را به خاک وارد خواهد کرد که تاریخ آمریکا در ۲۴۰ سال هرگز از چنین ایدهای حمایت نکرده است. نمایش ضعیف منکران نتیجه انتخابات ریاستجمهوری پیشین در انتخابات میاندورهای اخیر نشان میدهد که ایالات متحده همچنان زمینی مساعد برای اقتدارگرایی واقعی نیست.
امرسون حدود ۱۷۰ سال پیش درباره ناپلئون نوشت: «هر قهرمانی بالاخره خسته میشود». شاید هر شروری نیز در نهایت خسته شود. این خستهشدن درباره شبکه خبری «سیانان» نیز صادق است؛ جایی که روزنامهنگاران آن سالهای متمادی به ابراز مخالفت و افشاگری علیه ترامپ به خود میبالیدند. روز سهشنبه اما مجریان برنامه، سخنرانی ترامپ را در میانه سخنانش برای پخش میزگرد تحلیلی قطع کردند. در اعماق وجود، ترامپ بیش از حد یک بازیگر طبیعی است که حقیقت را نمیداند. او دیگر سرگرمیای ندارد. وقتی او حتی برای خودش خستهکننده است، نگهداشتن مخاطبانش بسیار دشوار خواهد بود.
توافقهای تجاری با عربستان
اقدامات جدید مالی و تجاری ترامپ بیش از گذشته زیر ذرهبین قرار گرفته و رسانهها هم به دنبال یافتن ارتباطی بین اقدامات تجاری ترامپ و کمپین انتخاباتی او هستند. روزنامه نیویورکتایمز گزارش داده که دونالد ترامپ در روزهای اخیر برای مدت کوتاهی به دفتر خود در برج ترامپ در نیویورک بازگشت و همزمان پسرش اریک ترامپ و مدیر ارشد اجرائی یک شرکت املاک و مستغلات عربستان سعودی به او پیوستند تا قراردادی را امضا کنند که چالشهای جدیدی را ایجاد میکند. این چالشها به تبع آن سؤالات تازهای را برای کمپین تازه به راه انداختهشده ریاستجمهوری دونالد ترامپ ایجاد میکند. این معامله با یک شرکت املاک و مستغلات سعودی است که قصد دارد هتل، ویلا و زمین گلف با برند ترامپ را بهعنوان بخشی از پروژه چهار میلیارد دلاری املاک در عمان بسازد. این قرارداد همچنان دنباله فعالیتهایی است که ترامپ تا پیش از ریاستجمهوری در سال ۲۰۱۶، در آن مشغول به کار بود و کسبوکار رایج خانواده ترامپ به حساب میآید؛ یعنی فروش حقوق برند ترامپ در یک پروژه خارج از ایالات متحده در ازای دریافت مبلغی هنگفت برای صدور مجوز. این توافق باعث میشود ترامپ بهعنوان رئیسجمهور سابق امیدوار باشد که دوباره در کاخ سفید پیروز شود و بهطور مؤثر با یک شریک دولتی خارجی که روابط پیچیدهای با ایالات متحده دارد، از پیش یک تضمین برای خود خریداری کند. قراردادی که ترامپ امضا کرد، با «دارالارکان»، شرکت املاک مستقر در عربستان سعودی بود که پروژه را با همکاری دولت عمان که مالک این زمین است، هدایت میکند. این دومین قراردادی است که اخیرا بین ترامپ و خانوادهاش امضا شده است که بهطور مستقیم با یک حکومت خاورمیانهای ارتباط مالی دارد. سازمان ترامپ همچنین میزبان مسابقات گلف «LIV» تحت حمایت دولت عربستان سعودی در باشگاههای گلف خانوادگی در نیوجرسی و فلوریدا بود. صندوق سرمایهگذاری عمومی ۶۲۰ میلیارد دلاری دولت عربستان سعودی، مسابقات «LIV Golf» را تأمین مالی کرده است. این صندوق کمکهایی به باشگاه ملی گلف ترامپ در بدمینستر و نشنالدوران در میامی داشته و رقمهایی را در سال جاری پرداخت کرده است. دولت ترامپ ازجمله جرد کوشنر، داماد ترامپ، در دوران تصدی ترامپ در کاخ سفید روابط نزدیکی با عربستان سعودی داشتند. کوشنر همچنین از دولت سعودی حمایت مالی دریافت کرده است. او برای شرکت سهامی تازهتأسیس خود به نام «شرکای آفینیتی» شاهد سرمایهگذاری دو میلیارد دلاری سعودیها بوده است. ترامپ و خانوادهاش قبل از انتخابشدن بهعنوان رئیسجمهور، قراردادهایی برای مجوز نام ترامپ در مکانهایی ازجمله اندونزی، ترکیه، فیلیپین، دوبی، هند، پاناما و کانادا امضا کرده بودند و دارای استراحتگاههای گلف در اسکاتلند و ایرلند هستند.