توزیع آزمایشی کوپن

شرق: درحالی‌که همین ماه گذشته ماجرای توزیع کوپن میان مردم از سوی نمایندگان مجلس منتفی اعلام شده بود، حالا به ادعای دولت رئیسی زیرساخت‎‌های این طرح آماده شده و نمونه آزمایشی آن در استان هرمزگان اجرائی می‌شود. طبق آخرین اطلاعات از کالابرگ الکترونیکی، استفاده از طرح به صورت اختیاری است؛ به این صورت که کارت الکترونیکی افراد معادل مبلغ یارانه شارژ می‌شود و افراد در یک بازه زمانی مشخص می‌توانند با این کارت، پروتئین خریداری کنند یا اینکه زمانی که یارانه به حساب افراد واریز می‌شود، پول آن را برداشت کنند.

سلسله وعده‌های کوپنی

اردیبهشت سال جاری رئیس‌جمهور در یک برنامه تلویزیونی به قانون بودجه اشاره کرد و گفت تا زمانی که زیرساخت‌های فنی برای کالابرگ الکترونیک آماده شود، کمک‌معیشتی نقدی پرداخت خواهد شد و هر وقت کالا‌برگ الکترونیک آماده شد، تناسب میزانی که به‌عنوان کمک‌معیشتی پرداخت می‌شود، کاملا با مردم در میان گذاشته خواهد شد. رئیسی مدت زمان آماده‌شدن زیرساخت کالابرگ را یک تا دو ماه تخمین زده بود. با‌این‌حال، چند روز بعد وزیر وقت تعاون، کار و رفاه اجتماعی اعلام کرد زیرساخت کالابرگ تا دو، سه ماه آینده آماده می‌شود و پرداخت یارانه برای دو ماه یا شاید هم سه ماه روشی است که دولت برای جبران افزایش قیمت‌ها در پیش گرفته است. بعد از این دو وعده، دیگر خبری از ماجرای کالابرگ نبود تا مرداد که وزیر اقتصاد اعلام کرد قرار است اوایل شهریور گزارش اینکه چقدر بستر‌های فنی این اقدام برای اجرا در سراسر کشور آماده شده است، از سوی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و دستگاه‌های متولی به ستاد هماهنگی اقتصادی دولت ارائه شود؛ پس از آن تصمیم‌گیری خواهد شد اجرای آن از شهریور یا مهر یا چه‌ زمانی آغاز شود! با‌این‌حال، 29 مرداد معاون سیاست‌گذاری وزیر اقتصاد گفت: «تا آنجایی که بنده اطلاع دارم، زیرساخت‌های فنی کالابرگ آماده شده و حتی آمادگی لازم برای اجرای پایلوت کالابرگ الکترونیک در کشور برای برخی از قشر‌ها وجود دارد».

کوپن منتفی شد

چند ماه پس از این وعده و وعیدها، در مهرماه یکباره محسن زنگنه، نایب‌رئیس کمیسیون برنامه‌ و‌ بودجه مجلس یازدهم، از منتفی‌شدن موضوع کوپن یا همان کالابرگ الکترونیکی خبر داد و تصریح کرد مجلس در قانون دولت را به دادن کالابرگ اجبار نکرده، بلکه در قانون آمده است که دولت از طریق کالابرگ یا به‌ هر طریق دیگر اختلاف قیمت سبد کالا‌های اساسی را که در اختیار مردم قرار می‌گیرد، جبران کند. او در ادامه به پرداخت یارانه ۳۰۰ و ۴۰۰ هزار تومانی اشاره کرده و گفته بود این یارانه جایگزین حذف دلار ترجیحی است. این موضوع در حالی رخ می‌دهد که پیش از آن دولت گفته بود با آماده‌شدن زیرساخت‌های توزیع کوپن، احتمالا در شهریور یا مهر امسال کالابرگ بین مردم توزیع شده و بساط یارانه نقدی برای همیشه برچیده می‌شود؛ اما حالا با سپری‌شدن آخرین روزهای مهر، گویا تصمیم دولت تغییر کرده است.

اجرای آزمایشی در هرمزگان

یک ماه پس از آن، یعنی در آبان، خاندوزی، وزیر اقتصاد و سخنگوی اقتصادی دولت، یکباره ماجرای کوپن را به رسانه‌ها بازگرداند. او گفت دولت قرار است همان بودجه‌ای را که برای پرداخت یارانه ماهانه مورد استفاده قرار می‌دهد، برای تأمین مالی طرح کالا‌برگ در نظر بگیرد (ماهانه 28 هزار میلیارد تومان) و قرار نیست بار مالی جدیدی به دولت تحمیل شود، پس طبیعتا درباره تأمین مالی مشکلی ندارد.

وزیر اقتصاد همچنین خبر داد که در تازه‌ترین جلسه‌اش که با وزارت کار داشته، این وزارتخانه اجرای آزمایشی این طرح را در یکی از استان‌های جنوبی کشور وعده داده است. او تأکید کرد که احتمالا دوره آزمایشی یک ماه به طول بینجامد و پس از آن طرح برای کل کشور اجرائی شود. روز گذشته نیز سیدصولت مرتضوی، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، در حاشیه جلسه هیئت دولت، در جمع خبرنگاران اظهار کرد: مقرر شده زمینه کالابرگ الکترونیکی را با انجام نمونه آزمایشی دنبال کنیم و به همین منظور به‌صورت آزمایشی در استان هرمزگان آغاز شده است. بستر این کار فراهم شده است؛ این طرح در چند شهرستان به‌صورت موردی اجرا شد که بازخورد خوب و مطلوبی گرفتیم. مرتضوی ادامه داد: به محض اینکه زمینه کالابرگ الکترونیکی فراهم شود، به‌صورت آزمایشی آن را اجرا می‌کنیم و امیدواریم هرچه زودتر این طرح اجرا شود.

آغاز خرید پروتئین کوپنی؟

وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی همچنین خبر داد استفاده از کالابرگ اختیاری است؛ یعنی کسانی که بخواهند می‌توانند از آن استفاده کرده یا از مبلغ نقدی آن استفاده کنند. او درباره سازوکار آن نیز توضیحاتی کوتاه ارائه داد. طبق توضیحات وزیر کار، سازوکار اجرای طرح این است که کارت الکترونیکی افراد معادل مبلغ یارانه شارژ می‌شود و افراد در یک بازه زمانی مشخص و به اختیار می‌توانند با این کارت پروتئین خرید کنند یا اینکه زمانی که یارانه به حساب افراد واریز می‌شود، پول آن را برداشت کنند. در پی این توضیحات، خبرنگار «شرق» تلاش کرد تا جزئیات بیشتری درباره مرحله آزمایشی این طرح کسب کند، اما روابط‌عمومی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در پاسخ اعلام کرد پاسخ‌گویی و اطلاع‌رسانی در‌این‌باره به سخنگوی اقتصادی دولت محول شده است. در سوی دیگر مجموعه وزارت اقتصاد نیز توضیح درباره این طرح را بر عهده وزارت کار و بانک‌ مرکزی می‌داند. همچنین متأسفانه تماس‌های مکرر «شرق» با نمایندگان مجلس در کمیسیون برنامه و بودجه و حتی هیئت‌مدیره مجلس، یا بی‌پاسخ ماند یا با اظهار بی‌اطلاعی از سوی این نمایندگان مواجه شد.

کالابرگ به امسال نمی‌رسد

آخرین اظهار‌نظر درباره کالابرگ از سوی محمدرضا پورابراهیم، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس، صوت گرفته است که گفت: کالا‌برگ به امسال نمی‌رسد. او در‌این‌باره توضیح داده: تصمیم دولت از روز اول این بود که زیرساخت‌ها و امکان اجرا و استفاده از ظرفیت کالابرگ وجود ندارد. طبیعتا ما چند ماه به دولت فرصت دادیم تا زیرساخت‌ها را ایجاد کند. الان که به ماه‌های پایانی سال می‌رسیم، استنباط بنده این است که موضوع به شکلی می‌گذرد که در سال جاری نتوانیم از ظرفیت کالابرگ استفاده کنیم. تصور بنده این است که پرداخت نقدی کار را برای دولت ساده می‌کند، اما برای مردم به واسطه آثار ناشی از تورم و کاهش قدرت خرید، به‌عنوان یک آسیب مطرح است. بنابراین تأکید ما این بود که بتوانیم میزان مشخصی از کالا را برای بازه زمانی مشخصی با ثابت‌کردن قیمت آن، در اختیار مردم قرار دهیم تا تغییر قیمت‌ها، برای مردم ایجاد نگرانی نکند. در نتیجه، باور بنده این است که در این سه، چهار ماه باقی‌مانده، دولت به دنبال تداوم استفاده از روش یارانه نقدی باشد. این در حالی است که با توجه به تجربه گذشته، یعنی یارانه ۴۵ هزار تومانی در دولت‌های نهم و دهم، قدرت خرید این یارانه در نهایت بسیار کاهش یافت.