بازگشایی دروازه‌های چین به روی کرونا و اقتصاد

شیوا رحیمی: بازگشایی مرزهای چین در کنار امکان سفر و روابط تجاری این کشور با سایر نقاط جهان، تأثیراتی بر بازارهای مختلف جهانی از‌جمله نفت و گاز می‌گذارد که چندان برای کشورهای دیگر به‌ویژه کشورهای غربی و اروپایی خوشایند نیست. مرزهای چین بیش از هزار روز است که به روی جهان بسته شده. در اوایل شیوع کرونا، دانشجویان خارجی این کشور را ترک کردند و گردشگران آن را از گزینه‌های سفر خود حذف کردند. دانشمندان چینی حضور در کنفرانس‌های خارج از کشور را متوقف کردند و مدیران از بازگشت به شرکت‌های خود در چین منع شدند.

به گزارش تجارت‌نیوز طبق تحلیل اکونومیست، مردم جهان از این بازگشایی وحشت‌زده خواهند شد. ویروس کرونا در داخل چین همچنان می‌تازد و روزانه ده‌ها میلیون نفر را مبتلا و ظرفیت بیمارستان‌ها را پر می‌کند. اگرچه سیاست کووید صفر در اوایل اجرای خود، جان افراد زیادی را نجات داد، اما دولت چین به‌خوبی برای برداشتن این سیاست آماده نشده بود. پیش‌بینی می‌شود اگر شیوع کرونا در این کشور همچنان ادامه پیدا کند، حدود 1.5 میلیون نفر در ماه‌های آینده بر اثر این بیماری جان خود را از دست می‌دهند. کسی از خارج این کشور نمی‌تواند کمک چندانی به وضعیت فعلی بکند. دولت چین برای جلوگیری از ضعیف به نظر رسیدن، حتی پیشنهاد واکسن رایگان و مؤثر از سمت اروپا را رد می‌کند. در سه‌ماهه اول سال میلادی جاری ممکن است اقتصاد این کشور دچار انقباض شود؛ به‌ویژه اگر مسئولان دوباره تصمیم بگیرند برای کنترل شیوع ویروس، شهرها را قرنطینه کنند. بااین‌حال، به‌تدریج با بازگشت تقاضای چینی‌ها برای کالا و خدمات، فعالیت اقتصادی احیا می‌شود. این اتفاق بر شرکت‌هایی مانند تسلا و اپل و همچنین بانک‌های مرکزی جهان تأثیر می‌گذارد. در‌واقع بازگشایی مرزهای چین بزرگ‌ترین رویداد اقتصادی سال 2023 خواهد بود. پس از چند ماه، موج‌های خطرناک کرونا در این کشور می‌گذرند، بیماران مجددا به محل کار خود بازمی‌گردند و مسافران و مشتریان با آزادی بیشتری هزینه می‌کنند. برخی اقتصاددانان حدس می‌زنند تولید ناخالص داخلی در سه‌ماهه اول سال نسبت به سال 2023 حدود 10 درصد بیشتر شود که نشان می‌دهد چین می‌تواند به‌تنهایی بخش زیادی از رشد جهانی را در این بازه زمانی به خود اختصاص دهد. حزب کمونیست چین امیدوار است به جای اینکه با ناتوانی خود در کنترل اوضاع شناخته شود، با بهبود اقتصادی پیش‌رو آن را قضاوت کند. پایان انزوایی که چین خود را درگیر آن کرده بود، برای آنان که بر جریان پول چینی‌ها متکی بودند، خبر خوبی است. هتل‌ها و پاساژها و همچنین سایت‌های مسافرتی در این دسته قرار دارند. صادرکنندگان کالاهایی که چین مصرف می‌کند نیز سود خواهند برد. این کشور یک‌پنجم نفت جهان، بیش از نیمی از مس، نیکل و روی پالایش‌شده و بیش از سه‌پنجم سنگ آهن خود را وارد می‌کند. در جاهای دیگر ممکن است بازگشایی مرزهای چین اثرات مخربی به دنبال داشته باشد. در بسیاری از نقاط جهان نتیجه این اتفاق نه‌تنها رشد اقتصادی نخواهد بود، بلکه منجر به تورم و افزایش نرخ بهره بیشتری خواهد شد. بانک‌های مرکزی هم‌اکنون نیز با سرعت سرسام‌آوری در حال افزایش نرخ بهره خود هستند. اگر بازگشایی چین قیمت‌ها را تا حد زیادی افزایش دهد، این بانک‌ها مجبور به انقباضی‌ترکردن سیاست‌‌های پولی خود می‌شوند. کشورهای واردکننده کالاهای اساسی، ازجمله کشورهای غربی بیشتر در معرض این خطر قرار دارند. درباره بازار نفت، با کندشدن اقتصاد اروپا و آمریکا، افزایش تقاضای چین باید بیش از حد جبران کاهش مصرف در این قسمت‌ها باشد. به گفته گلدمن ساکس، بهبود سریع تقاضا در چین می‌تواند به افزایش قیمت نفت خام برنت تا صد دلار در هر بشکه کمک کند. از سویی سیاست کووید صفر، با سرکوب تقاضای چین برای گاز، پر‌کردن مخازن را برای اروپا کم‌هزینه‌تر کرد. شرکت‌های خارجی مطمئن نیستند که عملیات آنها مختل نشود و بسیاری حاضرند هزینه‌های بیشتری بپردازند و در مکانی دیگر تولید را ادامه دهند. به نظر می‌رسد سرمایه‌گذاری ورودی در کارخانه‌های جدید در حال کندشدن است و بر اساس برخی حساب‌ها، تعداد شرکت‌هایی که تجارت خود را از چین خارج می‌کنند، افزایش یافته است. با نگاه تاریخی، بازگشایی بزرگ قبلی چین، پس از انزوای سخت سال‌های مائو، به انفجار رونق منجر شد؛ زیرا کالاها، مردم، سرمایه‌گذاری‌ها و ایده‌ها در هر دو جهت در سراسر مرزهای این کشور افزایش یافتند. هم چین و هم جهان از چنین جریان‌هایی سود برده‌اند؛ چیزی که سیاست‌مداران در پکن و واشنگتن به‌ندرت به آن اعتقاد دارند. حتی اگر با کمی خوش‌شانسی، بازگشایی مرزهای چین موفق شود، مطمئنا خلق‌وخوی پارانوئید و بیگانه‌هراسی که حزب کمونیست در این سال‌های همه‌گیری ایجاد کرد، باقی خواهد ماند.