موج‌سواری تل‌آویو روی یک حادثه

‌شرق: پس از حمله مسلحانه صبح جمعه فردی با انگیزه‌های شخصی به سفارت جمهوری آذربایجان در تهران که به کشته‌شدن یک تبعه و زخمی‌شدن دو دیپلمات این کشور منجر شد، شاهد یک جریان‌سازی سیاسی، دیپلماتیک و رسانه‌ای علیه جمهوری اسلامی ایران با محوریت رسانه‌های جمهوری آذربایجان و همچنین ترکیه و اسرائیل هستیم که کماکان ادامه دارد. در این بین رسانه‌های معاند فارسی‌زبان هم تلاش کرده‌اند به این موج ضدایرانی دامن بزنند‌ اما درخصوص چرایی و اهمیت این روایت‌سازی‌های جعلی، محسن پاک‌آیین در گفت‌وگو با «شرق» از تلاش‌های مخرب برخی جریان‌ها در داخل جمهوری آذربایجان با مدیریت اسرائیل و ترکیه می‌گوید. از نگاه سفیر پیشین ایران در جمهوری آذربایجان، هدف این جریان‌سازی جعلی رسانه‌ای و موج‌سواری‌های رسانه‌ای، آن است که با تحریک علی‌اف، روابط تهران و باکو که در یک نقطه شکننده قرار دارد بیش‌از‌پیش دچار تنش شود. از این منظر‌ پاک‌آیین تشدید تنش در روابط دو همسایه را بستر ایدئالی برای نفوذ اسرائیل در جمهوری آذربایجان می‌داند که احتمالا به ترغیب باکو در همکاری با صهیونیست‌ها منجر می‌شود. با‌این‌حال تحلیلگر حوزه قفقاز نگاه جزئی‌تری به حمله مسلحانه روز جمعه دارد و پیرو آن یادآور می‌شود که این حمله در نوع خود، چه قبل از انقلاب و چه پس از آن یک اتفاق نادر و بی‌سابقه است. در‌همین‌باره پاک‌آیین به مدیریت سریع پلیسی، قضائی، امنیتی و دیپلماتیک این حادثه تلخ اشاره می‌کند و یادآور می‌شود که در کمترین زمان ممکن ایران این حادثه را مدیریت کرد و ابعاد و زوایای آن برای همه روشن شد. به موازات آنچه گفته شد، سفیر سابق ایران در جمهوری آذربایجان به موضوع موج‌سواری رسانه‌ای اشاره می‌کند و تأکید دارد که اکنون برخی رسانه‌ها در جمهوری آذربایجان، اسرائیل و ترکیه سعی دارند با روایت‌سازی‌های جعلی این حمله را که با انگیزه‌های شخصی صورت گرفته است یک اقدام با رنگ‌و‌بوی امنیتی، سیاسی و تروریستی جلوه دهند. پاک‌آیین در تبیین بهتر و دقیق‌تر نقش رسانه‌ها برای بهبود‌ یا ایجاد تنش در روابط جمهوری آذربایجان و جمهوری اسلامی ایران یادآور می‌شود که هرگاه تعاملات تهران و باکو در سطح مناسب و جدی پیش رفته است، به عملکرد رسانه‌های دو کشور بازمی‌گردد که با تحلیل‌ها، مصاحبه‌ها، گزارش‌ها و مطالب خود، فضا را برای تقویت روابط ایران و آذربایجان در همه ابعاد و سطوح فراهم کرده‌اند و در جهت عکس، این تحلیلگر حوزه قفقاز تأکید دارد که هر‌گاه در مقاطعی هم مانند ۴۸ ساعت گذشته یک حادثه با انگیزه‌های شخصی به عامل تنش در روابط دو کشور بدل شده است، باز هم به عملکرد رسانه‌ها دراین‌باره بازمی‌گردد؛ بنابراین پاک‌آیین در ادامه تحلیل خود به «شرق» می‌گوید:‌ «‌واقعا جا دارد رسانه‌ها از دامن‌زدن به این جریان‌سازی‌های جعلی علیه جمهوری اسلامی ایران دست بردارند و به واقعیت‌ها بپردازند». سفیر سابق ایران در جمهوری آذربایجان به اقدام باکو برای ترک سفارتخانه خود در تهران هم گریزی می‌زند و این اقدام را اقدامی شتابزده ارزیابی می‌کند. پاک‌آیین در این رابطه به ذکر یک اتفاق مشابه در ترکیه بسنده می‌کند که به کشته‌شدن سفیر روسیه در ترکیه منجر شد‌ اما از دیدگاه او‌ مسکو و آنکارا سعی کردند در راستای منافع دو طرف از این حادثه عبور کنند و تبعات آن را به‌درستی مدیریت کردند؛ بنابراین تحلیلگر ارشد حوزه قفقاز با ذکر این اتفاق باور دارد که هم جمهوری آذربایجان و هم جمهوری اسلامی ایران نیز باید فارغ از این جنجال‌سازی‌های جعلی رسانه‌ای در مسیری گام بردارند که این حادثه به تنش و بحران در روابط دو کشور منجر نشود. پاک‌آیین در ادامه به ذکر مثال دیگری می‌پردازد و در‌این‌باره حملات در ماه‌های اخیر در کشورهای فنلاند و ایتالیا علیه اماکن دیپلماتیک ایران را ملاک تحلیلش قرار می‌دهد؛ چرا‌که به باور وی تهران سعی کرد این اتفاق را مدیریت کند تا به تنش و بحران در سیاست خارجی کشور منجر نشود. با این نگرش، کارشناس حوزه بین‌الملل ضمن احترام به کشته‌ و مجروحان حمله مسلحانه روز جمعه یادآور می‌شود که جمهوری آذربایجان باید در یک رفتار منطقی، عقلانی و هوشمندانه از تحریکات رسانه‌ای توسط صهیونیست‌ها و برخی دیگر از رسانه‌ها در ترکیه و خود جمهوری آذربایجان دوری گزیند؛ کما‌اینکه به باور پاک‌آیین در ساعات اولیه پس از این حادثه، جمهوری آذربایجان یک منطق را در رفتارها، اقدامات و مواضع خود در پیش گرفت که جای امید دارد این جنجال‌سازی‌های رسانه‌ای نتواند وقفه‌ای در روابط دو کشور ایجاد کند.