شکست ریز پرنده‌های مهاجم

شرق: ساعت ۲۳:30 شامگاه هشتم بهمن‌ برخی منابع محلی در استان اصفهان از شنیده‌شدن صدای انفجار در محدوده خیابان «خانه اصفهان» خبر دادند و محل دقیق وقوع این انفجار را در یکی از مراکز نظامی وابسته به وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح اعلام کردند. با انتشار این خبر در رسانه‌های محلی و بازنشر آن در شبکه‌های اجتماعی، محمدرضا جان‌نثاری، معاون 

سیاسی - امنیتی استانداری اصفهان در گفت‌وگویی با شبکه خبر سیما علت وقوع این انفجار را حمله‌ای به مرکز نظامی وابسته به وزارت دفاع اعلام کرد و افزود: خوشبختانه این حادثه تلفات جانی نداشته است؛ اما خسارات وارده در دست بررسی و علت و عوامل آن در حال شناسایی است. ساعتی بعد وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح جزئیات بیشتری از این حادثه به دست داد که در آن علت انفجار «حمله ناموفق با استفاده از ریزپرنده» به یکی از مجتمع‌های کارگاهی این وزارتخانه اعلام شد که طبق این اطلاعیه با تکیه بر تمهیدات پدافندی، یکی از ریزپرنده‌ها مورد اصابت پدافند هوایی مجتمع قرار گرفت و دو فروند دیگر نیز در تله‌های پدافندی گرفتار و منفجر شدند. وزارت دفاع در بخش دیگری از این اطلاعیه با تأکید بر اینکه این تهاجم ناموفق تلفات جانی نداشته است، درباره میزان آسیب واردشده به این مرکز نظامی، اعلام کرده است: «این حادثه آسیب جزئی به سقف کارگاه وارد کرده که به فضل الهی خللی در تجهیزات و مأموریت‌های مجموعه ایجاد نکرده است. در فضای مجازی هم انتشار کلیپی با عنوان «وضعیت فعلی محل انفجار در اصفهان»، نشان‌دهنده برقراری شرایطی آرام و عادی در محل است؛ در برخی کانال‌‎های خبری نیز تصویری با شرح عکس ماهواره‌ای از محلی که مورد حمله ناموفق پهپادی قرار گرفت، منتشر شد که مؤید واردشدن آسیب جزئی به این مرکز نظامی است».‌ البته حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران نیز دیروز (یکشنبه) و در جریان نشست مطبوعاتی مشترکش با همتای قطری خود در پاسخ به سؤالی درباره اتفاق شنبه‌شب در یکی از مجتمع‌های وزارت دفاع در اصفهان و مسائل مطرح در ارتباط با آن از جمله تأثیرش بر مذاکرات رفع تحریم‌ها تصریح کرد: «در راستای انجام برخی از اقدامات برای ناامن‌سازی ایران، این اقدام بزدلانه انجام شد. دستگاه‌های امنیتی ما در راستای تأمین امنیت حداکثری کشور تلاش و فعالیت می‌کنند». وی همچنین گفت: «چنین اقداماتی نمی‌تواند در نیت و اراده متخصصان ما برای پیشرفت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای کشور تأثیری بگذارد».

افزون بر آن یک عضو هیئت‌رئیسه کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی از سفر هیئتی از این کمیسیون به اصفهان در پی انفجار شب گذشته خبر داد. یعقوب رضازاده در گفت‌وگویی، اظهار کرد: «کمیسیون امنیت ملی در جلسه خود دو موضوع انفجار در یکی از مراکز نظامی وابسته به وزارت دفاع و همچنین حمله به سفارت آذربایجان در تهران را بررسی می‌کند». او افزود: «در این راستا قرار است هیئتی از کمیسیون به اصفهان جهت بازدید از محل انفجار سفر کرده و گزارش خود را به کمیسیون امنیت ملی ارائه کنند».

در تبیین این حمله ناموفق به تأسیسات نظامی و دفاعی ایران، محمدعلی سلیمی بر این باور است که «ابعاد امنیتی آن بیش از ابعاد سیاسی و دیپلماتیک باید ارزیابی شود». برای تشریح بیشتر این موضوع، مفسر حوزه سیاست خارجی به ذکر چند نکته و جزئیات این حمله می‌پردازد و به دنبال آن یک تحلیل امنیتی را به «شرق» ارائه می‌دهد؛ اینکه در حمله ناموفق اصفهان از ریزپرنده‌ها به جای پهپاد استفاده شده است و حادثه هم در طول شب صورت گرفته، نه روز، دو پارامتری است که هر‌کدام هدف مشخصی را دنبال می‌کند؛ چون به نظر این کارشناس، انفجار و آتش ناشی از حمله در طول شب ممکن است تأثیر روانی بیشتری روی افکار عمومی داشته باشد. با این خوانش، تحلیلگر مسائل بین‌الملل اعتقاد دارد هدف اصلی این حمله، نه ایجاد تخریب و هزینه گسترده به تأسیسات نظامی و دفاعی ایران، بلکه شکل‌گیری یک شوک روانی در افکار عمومی مبنی بر ناتوانی پاسخ‌گویی سامانه پدافندی بوده است. به‌همین‌دلیل این بازه زمانی برای حمله از سوی طراحان انتخاب شده است.

در فرازی مهم‌تر، سلیمی به اهمیت استفاده از ریز‌پرنده به جای پهپاد اشاره کرده و در‌این‌باره اذعان دارد که تهیه و به‌کارگیری ریزپرنده‌ها راحت‌تر از پهپاد است؛ بنابراین شناسایی آن از سوی نهادهای امنیتی، نظامی و دفاعی برای مقابله سخت‌تر خواهد بود. در بُعد دیگر چون کنترل این ریزپرنده‌ها باید در محدوده‌های چند‌کیلومتری انجام شود، از‌این‌رو مفسر حوزه سیاست خارجی، سناریوی دخالت یا استفاده سرزمینی کشورهای همسایه در انجام این حمله را مردود می‌داند؛ در‌عین‌حال سلیمی تأکید دارد که به‌همین‌دلیل (اهمیت استفاده از ریز‌پرنده به جای پهپاد) باید نسبت به مسئله نفوذ در داخل کشور حساسیت جدی‌تری داشت؛ چون این کارشناس با مانور روی این پرسش که چگونه چند ریزپرنده تهیه شده و مواد انفجاری در آن به کار رفته است؟ و مهم‌تر از همه چگونه تیم تروریستی توانسته آن را در نزدیکی اماکن نظامی و دفاعی مورد استفاده قرار دهد؟ به «شرق» از اهمیت فوق‌العاده بالای جواب این سؤال‌ها می‌گوید؛ چرا‌که به باور او این پاسخ‌ها، پارامتری است که به شکل جدی با مقوله امنیت ملی در ارتباط است. از دید این تحلیلگر فرقی نمی‌کند کدام نهاد امنیتی و نظامی مسئول رسیدگی باشد؛ باید مجموعه نهادها در یک سینرژی روی این اتفاق بررسی دقیق‌تری انجام دهند که چه فرد، جریان، گروه یا کشور منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای مسئول این اتفاق بوده است؟ چون با تأکید مجدد سلیمی، هدف اصلی این حمله ناموفق در استان اصفهان صرفا ایجاد یک شوک روانی در افکار عمومی بوده است. اینکه مردم نگران شوند یک ریز‌پرنده در مرکز ایران بتواند نقاط نظامی و دفاعی کشور را هدف قرار دهد، باید با حساسیت بالا پیگیری شود و بدون مماشات و در کمترین فرصت ممکن با عوامل آن برخورد صورت بگیرد.

 یک   واکنش

وزیر مشاور امارات در امور خارجه تنها به فاصله چند ساعت به حمله ناموفق به یکی از مجتمع‌های کارگاهی وزارت دفاع در استان اصفهان که شب گذشته اتفاق افتاد، واکنش نشان داد و گفت این اتفاقات به سود منطقه نیست. انور قرقاش، وزیر مشاور دولت امارات در امور خارجه، در صفحه توییتر خود نوشت که تنش‌های خطرناک منطقه که به‌تازگی شاهد آن در چند نقطه هستیم؛ از‌ جمله انفجاری که در اصفهان اتفاق افتاد، به سود منطقه و آینده آن نیست. او نوشت: «با وجود اینکه مشکلات منطقه پیچیده است؛ اما هیچ جایگزینی برای گفت‌وگو و راه‌حل‌های سیاسی برای دورشدن از تنش‌ها نیست». قرقاش تأکید کرد که رسیدن به راه‌حل‌های سیاسی می‌تواند تنش‌های منطقه را کاهش و ثبات و امنیت منطقه را حفظ کند.

پرویز شاکری در تبیین این واکنش توییتری انور قرقاش به سیاست خارجی امارات متحده عربی در توازن‌بخشی دیپلماتیک بین تهران و تل‌آویو اشاره می‌کند. در تشریح این توازن‌بخشی، مفسر مسائل خاورمیانه یادآور می‌شود که امارات متحده عربی در کنار بحرین دو کشوری بودند که به صورت رسمی، روابط دیپلماتیک خود را با اسرائیل برقرار کردند و پیمان ابراهیم را امضا کردند؛ اما به باور شاکری، ابوظبی در‌عین‌حال تنها کشوری است که پس از حمله به سفارت عربستان سعودی در تهران و کنسولگری این کشور در مشهد روابط خود را با جمهوری اسلامی ایران در سطح سفیر هم احیا کرد و سفیر خود را به تهران بازگرداند. این دو اقدام اماراتی‌ها از منظر تحلیلگر حوزه سیاست خارجی به معنای آن است که امارات متحده عربی در یک هوشمندی و انعطاف دیپلماتیک سعی دارد با یک توازن‌بخشی از برگ‌های برنده خود ذیل تداوم و تشدید روابط با جمهوری اسلامی ایران و هم‌زمان با آن اسرائیل نهایت استفاده را ببرد. به‌همین‌دلیل انور قرقاش به فاصله چند ساعت از حمله ناموفق به مراکز دفاعی و نظامی ایران در استان اصفهان دست به توییت می‌شود و اظهار نگرانی می‌کند. این در حالی است که تحلیلگر مسائل حوزه عربی نقبی به واکنش چند روز قبل اماراتی‌ها درباره عملیات استشهادی در سرزمین‌های اشغالی می‌زند که از سوی ابوظبی محکوم شد.‌ در تشریح این دوگانگی در موضع‌گیری سیاست خارجی امارات، شاکری تأکید دارد که ابوظبی از یک سو با اظهار نگرانی در قبال حمله به تأسیسات دفاعی ایران و در سوی دیگر محکوم‌کردن عملیات‌های استشهادی درصدد است بال‌های سیاست خارجی را، هم در تهران و هم در تل‌آویو بگستراند. به‌خصوص آنکه مفسر تحولات غرب آسیا معتقد است متهم ردیف اول در هرگونه حمله پهپادی، ترور، جاسوسی و خرابکاری هسته‌ای و نظامی در خاک ایران فقط و فقط اسرائیل است. به‌همین‌دلیل کارشناس مسائل بین‌الملل در پایان بخش گفت‌وگوی خود با «شرق»، اظهار نگرانی توییتری قرقاش را همان تلاش برای تطهیر و توازن‌بخشی تعبیر می‌کند.

 نکته پایانی پرویز شاکری از آن نظر اهمیت دارد که در تبین این واقعیت اظهارنظر توییتری محمد مرندی نیز سیبل اتهامات را به سمت تل‌آویو چرخانده است. مشاور رسانه‌ای تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای دولت رئیسی با اشاره به حمله پهپادی ناموفق در اصفهان هشدار داد که این‌گونه اقدامات بدون پیامد نخواهد بود. محمد مرندی در پیامی در صفحه توییتر خود با اشاره به عملیات ناموفق پهپادی شب گذشته در نزدیکی اصفهان نسبت به عواقب چنین اقداماتی هشدار داد و نوشت: «هفته خوبی برای رژیم آپارتاید (صهیونیستی) چه در داخل و چه در خارج نیست. با این حال، حتی اگر نتانیاهو و متحدان تروریستی تحت حمایت غرب او در شمال عراق شکست خورده باشند، عواقبی در انتظارشان خواهد بود. هر دو آنها باید یاد بگیرند که تنبیه با شکست نیز همراه است».