طلسم بورس

شرق: ریزش شاخص‌های بازار سرمایه دوباره خبرساز شد و بورس تهران رکورد تازه‌ای برای خروج سرمایه به ثبت رساند. شاخص کل بورس با سقوط 57 هزار و 892 واحد نمای بازار را یکپارچه قرمز کرد و رقمی نزدیک به دو هزار میلیارد تومان سرمایه از تالار بورس خارج شد. سقوط شاخص‌های بورسی واکنش متعدد سهام‌داران را در فضای مجازی به دنبال داشت و برخی سهام‌داران از اوضاع نامطلوب شاخص کل در محدوده یک میلیون و 600 هزار واحد نوشتند. این سهام‌داران به سقوط ارزش دارایی‌های خود در بورس اشاره کرده و نوشتند «زمانی که دلار 22 هزار تومان بود، شاخص 1600 واحد بود، زمانی که دلار به 32 هزار تومان رسید باز هم شاخص 1600 واحدی ماند. حتی وقتی دلار 45 هزار تومانی هم شد باز بازار روی همین شاخص است. بازار روی این محدوده گیر کرده و توان خروج ندارد».

روز  بد  بازار  سرمایه

روز یکشنبه سنگین‌ترین ریزش بورس تهران در 30 ماه اخیر رقم خورد. شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران در دومین روز هفته سیر نزولی در پیش گرفت به گونه‌ای که در پایان معاملات با ریزش 57 هزار و 892 واحد به یک میلیون و 542 هزار و 183 واحد رسید. شاخص کل هم‌وزن نیز با کاهش 19 هزار و 562 واحد به رقم 484 هزار و 639 واحد رسید.

در واقع در این روز همه شاخص‌های بورس قرمز شدند، به گونه‌ای که شاخص کل و شاخص قیمت با معیار 

وزنی ـ ارزشی نسبت به روز قبل 3.6 درصد کاهش یافت. این دو شاخص با معیار هم‌وزن 3.8 درصد افت کردند. شاخص آزاد شناور نیز 3.2 درصد کاهش یافت. شاخص بازار اول بورس 4.1 درصد افت کرد و شاخص بازار دوم بورس سه درصد  کاهش یافت.

نمادهای شرکت‌های مهم بورسی در این کاهش شاخص مؤثر بودند به طوری که فولاد مبارکه، گل‌گهر، ملی مس، شستا، هلدینگ معدنی خاورمیانه، سرمایه‌گذاری نفت و گاز پتروشیمی تأمین و پالایش نفت اصفهان به ترتیب بیشترین اثر کاهشی در شاخص فرابورس را داشته‌اند.

عقبگرد شخص بورس به کانال یک میلیون و 500 هزار واحد در حالی رخ داده که سهام‌داران می‌گویند بازار در این محدوده قفل شده است و شاخص توان صعود بیشتر و جبران زیان سنگین سهام‌داران را ندارد.

همین موضوع روند خروج سرمایه از بورس را تداوم بخشیده و بازار سرمایه هر بار رکورد جدیدی از خروج سرمایه را ثبت می‌کند. به طوری که دیروز حدود هزار و 928 میلیارد تومان پول حقیقی از بازار سرمایه خارج شد و در ابتدای هفته یعنی روز شنبه هم بازار حدود هزار و 200 میلیارد تومان پول حقیقی را از دست داد.

اعتماد سهام‌داران سلب  شده  است

مجید محمدعلیزاده‌آرانی، کارشناس ارشد بازار سرمایه، در این زمینه به «شرق» می‌گوید: تمام ارکان از سرمایه‌گذاران تا مقامات ناظر و عوامل اجرائی و شرکت‌های بورسی در ریزش مدام شاخص بورس سهیم هستند و اظهارنظرهای غیرکارشناسانه و غیرمسئولانه اعضای شورای رقابت به این ماجرا دامن زده است.

آرانی تأکید می‌کند: «با اینکه اعضای شورای رقابت اکثرا توسط وزرای اقتصاد، صمت و نهادهای دولتی انتخاب می‌شوند ولی گفتمانی که از آنها می‌بینیم به هیچ وجه با دولتی‌ها همسو نیست و هماهنگی و یک‌صدایی بین دولتی‌ها و سایر عوامل مؤثر در قیمت محصولات تولیدی شرکت‌های بورسی وجود ندارد. این موضوع سبب شده اعتماد سرمایه‌گذاران سلب شود تا جایی که روز به روز خروج پول از بازار سرمایه توسط حقیقی‌ها بیشتر شده و هر بار رکورد تازه‌ای به ثبت می‌رسد».

او ادامه می‌دهد: در کنار این عوامل اتفاقاتی مثل حمله شکست‌خورده پهپادها در اصفهان نیز موجب ترس و رفتار عجولانه سرمایه‌گذاران می‌شود و عامل سوم هم قیمت‌گذاری دستوری و عرضه خودرو در بورس کالاست و به نظر می‌رسد کوتاه‌شدن احتمالی دست مافیای خودرو توانسته موجب نوسانات شدید بازار شود. چراکه گروه خودرو در یک ماه اخیر لیدر بازار سرمایه شده بود و پیشتازی آن هم شاخص و هم سایر سهام‌ها را تیمار و پشتیبانی می‌کرد. بنابراین مجموع این عوامل موجب شد شاخص هرچه طی یکی‌، دو ماه گذشته رشد کرده بود در سه روز گذشته پس بگیرد.

به گفته این تحلیلگر بورس اکنون سهام‌داران با وضعیتی مواجه شده‌اند که می‌شنوند سهامی که در بورس معامله می‌شود ارزنده است و با کمترین قیمت هم نسبت به سایر دارایی‌ها در حال فروش است، با این حال باز چیزی در بازار تغییر نمی‌کند.

این کارشناس بازار سرمایه تأکید می‌کند که سلب اعتماد سهام‌داران به حدی بوده که «دلار با هر قیمت نمی‌تواند روی وضعیت بورس تأثیر بگذارد، چراکه سهام‌داران اکنون به تلاطم‌های بازار بی‌اطمینان هستند، به ویژه آنکه گفتاردرمانی مسئولان اقتصادی و بانک مرکزی چند هفته‌ای است آغاز شده است و سرمایه‌گذاران کمی محتاطانه‌تر برای شاخص ارزی تصمیم‌گیری می‌کنند کما اینکه ممکن است با توجه به تصمیمات خلق‌الساعه و بی‌نظمی در بازار چشمشان هم ترسیده باشد. در واقع سهام‌داران منتظر این هستند که نتیجه تصمیمات و ابلاغیه‌های جدید بانک مرکزی را ببینند تا نسبت به سرمایه‌گذاری، روند رشد و همسان‌سازی شاخص بورس و دلار اقدام شود».

افزایش  ریسک  معاملات

عباسعلی حقانی‌نسب، دیگر کارشناس بورس هم درباره وضعیت بازار سرمایه به «شرق» توضیح می‌دهد: دستکاری بازار ارز، بازار سرمایه را هم بی‌نصیب نگذاشته است و در شرایطی که نرخ ارز آزاد و بازار متشکل افزایش یافته اما نرخ نیما به صورت دستوری پایین نگه داشته شده، بنابراین بازار سرمایه نسبت به نرخ ارز بی‌تفاوت شده است و از طرفی سطح اعتماد به حرف مسئولان نیز به شدت کاهش یافته است و برای همین بازار دیگر واکنشی به نرخ ارز نشان نمی‌دهد.

حقانی‌نسب ادامه می‌دهد: بازار دیگر به این عوامل واکنش نشان نمی‌دهد و بیشتر به عواملی که ریسک سیستماتیک را شدیدا بالا می‌برند مثل مشکلات روزهای گذشته واکنش می‌دهد.

به باور این تحلیلگر بازار در سه روز گذشته چند اتفاق منفی توانست روی بازار تأثیر بگذارد؛ اولی کشمکش شورای عالی بورس و شورای رقابت درخصوص وجود معاملات خودرو در بورس کالا بود. «با توجه به اینکه حجم معاملات صنعت خودرو و خود صنعت سهم چشمگیری در بورس دارد، این کشمکش و لابی سنگینی که دلالان خودرو از طرق مختلف اعمال ‌کردند، بازار را متأثر کرد. نهایتا هم موضوع نصفه و نیمه رها شده و تأیید و تکذیب‌های مختلفی درباره اخبار مربوط به آن وجود دارد که خود این فضا را بسیار متشنج و بازار را متزلزل می‌کند».

به اعتقاد حقانی‌نسب ریزش بازار سرمایه در روزهای اخیر در حالی ادامه یافته که سهام‌ها بسیار ارزنده است و سهام‌داران منتظر خبر خوب از بانک مرکزی درباره تأسیس سامانه جدید ارزی برای معاملات ارز حاصل از صادرات هستند.

او توضیح می‌دهد: در بازار نیما، هم ارز نفتی قابل معامله است و هم بخشی از ارز پتروشیمی‌ و فلزی‌ها و قرار بود بازار دیگری هم برای معامله حواله و تأمین مابقی نیازهای ارزی ایجاد شود اما به قیمت ارز بازار متشکل ارزی که نزدیک به بازار آزاد است. این خبر مثبتی بود که می‌توانست بالاخره کمی بازار را تحت تأثیر قرار دهد اما چون خبری در این باره از سمت بانک مرکزی نیامد، تمرکز بازار به سمت اخبار منفی رفت.

به جز این برخی سهام‌داران بازار سرمایه معتقد هستند شرایط فعلی اقتصادی و کسب‌وکارها باعث شده است که نااطمینانی در بازار تداوم داشته باشد و بورس نتواند زیان‌های سنگین سال‌های اخیر را جبران کند.