غوغاگران دیروز، ساکتان امروز

«کمی تقوا داشته باشید. اگر در دولت‌های گذشته این گرانی ارز اتفاق افتاده بود، آنجا هم توطئه خارجی می‌دانستید؟ یا بر سر دولت می‌کوفتید؟»؛ این جمله بخش باز نقد فاضل‌میبدی، فعال سیاسی اصلاح‌طلب، در واکنش به سخنان اخیر احمد علم‌الهدی است که در حساب کاربری خود در توییتر نوشته است: «آقای علم‌‌الهدی! کمی تقوا داشته باشید‌. اگر گرانی ارز به این صورت در دولت گذشته یا دولت خاتمی اتفاق می‌افتاد، آنجا هم توطئه خارجی می‌دانستید؟ یا بر سر دولت می‌کوفتید؟ قرآن می‌گوید عدالت ورزید ولو علیه خود یا بستگان باشد. بپذیرید گرانی ارز و سایر نیازهای مردم به بی‌تدبیری دولت برمی‌گردد». ماجرا به سخنان پنجم اسفند علم‌الهدی بازمی‌گردد که با وجود حمله همیشگی به دولت روحانی بابت افزایش قیمت ارز و گرانی، این ‌بار‌ افزایش قیمت ارز را «توطئه» دشمن خواند و گفت: «دشمن با دو اسلحه وارد میدان شده تا نظام را به سقوط بکشاند؛ یکی با ترویج بی‌حجابی و بی‌بندوباری و دیگری با پایین‌آوردن ارزش پول ملی که از طریق توطئه‌ها در پیش گرفته است». او گفت: «اکنون که دولت برای تجارت یا سفر خارجی، به هر اندازه که مردم بخواهند ارز نیمایی در اختیارشان قرار می‌دهد، هرکس فراتر از نیاز برای سفر خارجی یا تجارت، تلاش کند که از طریق خرید دلار، مال‌اندوزی کند و به سود برسد، در مسیر کاهش ارزش پول ملی حرکت کرده است».

‌البته سخنانی از این دست که بیشتر به حمایت از قوم‌و‌خویش شبیه است تا واکنش به گرانی‌ها، کم ندیده‌ایم؛ برای نمونه به گزارش تسنیم در روز سه‌شنبه 

۱۳ اردیبهشت، علم‌الهدی امام‌جمعه مشهد با تأکید بر رنج‌بردن کشور از «گرانی» گفته بود که عامل آن را «یک عده عناصر سودجوی دلال» می‌داند. این رفتار به دور از خشم و همراه با مدارای علم‌الهدی در دولت نهم و دهم هم وجود داشت و علم‌الهدی در ایام دولت نهم و دهم گفته بود نقدها درباره محمود احمدی‌نژاد «شیطنت رسانه‌ای» است و برخی به دنبال برجسته‌سازی نقاط ضعف هستند. اما او با حضور حسن روحانی در پاستور تغییر رویه داد. امام‌جمعه مشهد در پاسخ به شائبه دولت‌ستیز بودنش گفته بود: «دولت‌ستیزی نیست، اما بعضی از کسانی که مسئولیت پذیرفته‌اند، یا توان خدمت ندارند یا خدمت نمی‌کنند که این خیانت به مردم است». او حتی مردم را به مقابله با دولت تشویق کرد و برای نمونه در مرداد 97 گفته بود: «دولت و مجلس یک اقدام سریع و قاطعی که باید انجام دهند، انجام نمی‌دهند. آنها نباید تماشاچی وضع مردم باشند که مردم شب بخوابند و صبح ببینند آب‌خوردن‌شان دو‌ برابر شده است. وقتی اینها تماشاچی شدند، شما مردم باید به صحنه بیایید». او حتی مشکلات را برآمده از امضای برجام می‌دانست که این روزها اصولگرایان تلاش دارند برای رفع تحریم‌ها آن را احیا کنند. البته اظهارنظرهایی از ‌این‌ دست میان اصولگرایان کم نیست و روزنامه کیهان که روزگاری به افزایش قیمت دلار واکنش تند نشان می‌داد، مانند آنچه در ۱۷ اردیبهشت ۱۳۹۷ به افزایش قیمت دلار اعتراض کرد و نوشت آن‌روزها ترامپ رئیس‌جمهور وقت آمریکا از برجام خارج شده بود و بازار ارز در داخل کشور دچار شوک شد، اگر برجام را پاره می‌کردیم، دلار جهش پیدا نمی‌کرد، بارها به همین بهانه به دولت قبل تاخت‌، اما این روزها دیگر خبری از نگرانی بابت کاهش ارزش پول ملی و شوک تورمی نیست. همه یا سکوت کرده‌اند یا به دشمن یا حتی اعتراضات در چند ماه گذشته نسبت می‌دهند؛ درحالی‌که مجلس یازدهم با مصوبه اسفند ۹۹ عملا دست دولت روحانی را برای گشایش‌های برجامی بست و برجام را پاره کرد. ضمن اینکه پیش از آن نیز برخی نمایندگان مجلس آن را در جلسه علنی آتش زده بودند. مسیر برای احیای برجام و رفع تحریم‌ها به میزانی ناهموار شد که تا‌کنون تلاش برای رفع تحریم‌ها منتج به نتیجه نشده است و اروپایی‌ها و طرف آمریکایی معتقدند دیگر احیای برجام یک اولویت نیست. در‌این‌بین برخی اصولگرایان هم مدت‌هاست زبان به نقد عملکرد دولت سیزدهم گشوده‌اند و برای نمونه چندی پیش محمد مهاجری درباره علت حاکم‌شدن اوضاع نامناسب اقتصادی بر کشور گفت: کشور امروز کاملا از لحاظ سیاسی، سیاست خارجی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی رها شده است. انگار مسئولان تصمیم گرفتند همه‌چیز را به حال خود رها کنند و کاری به کار هیچ چیز نداشته باشند؛ چون انتظار دارند اتفاقی بیفتد و معجزه‌ای صورت گیرد. او افزود: یا آقای رئیسی اطلاع و ارزیابی دقیقی از اوضاع ندارد و دستاوردسازان مشغول ذهنیت‌سازی‌های دروغین برای او هستند یا او از واقعیت‌ها با‌خبر است و با علم به واقعیت‌ها همچنان این راه غلط را می‌رود؟ علاقه دارم حالت اول باشد؛ یعنی اطرافیان تلاش می‌کنند اطلاعات غلط به او بدهند؛ چون راه‌حل آن ساده است. این تحلیلگر مسائل سیاسی یادآور شد: اگر جای آقای رئیسی بودم همین الان به در خانه وزرای قوی و مسئولان موفق اقتصادی دولت‌های گذشته مانند آقای ظریف، همتی، زنگنه، آذری‌جهرمی، پورمحمدی، بیطرف و حتی محمدعلی نجفی می‌رفتم و از آنها خواهش می‌کردم به سر کارهای خودشان برگردند تا کار دولت سیزدهم را به سامان برسانند؛ چون با این فرمان اگر دولت بخواهد جلو برود، حتی ارزش‌های اخلاقی جامعه نیز سقوط خواهد کرد. هرچند نقدهایی از این دست هم رو به افزایش است، اما با ادامه فشار تحریم‌ها و ماندن ایران در لیست سیاه FATF دورنمای اقتصاد ایران چندان روشن نیست و اصرار بر ندیدن اصل ماجرا و سکوت، چون خودی‌ها بر سر کار هستند، مانع یادآوری واکنش‌ها در موقعیت‌های مشابه نخواهد شد.