«گل» سومین مخدر مصرفی در کشور

ایسنا: معاون پژوهشی مؤسسه کادراس با بیان اینکه براساس مطالعات شیوع‌شناسی که در دهه ۹۰ درباره سوء‌مصرف مواد مخدر در ایران انجام شد، ماده مخدر «گل» یا «ماریجوانا» جزء ۱۰ ماده مخدر مصرفی در ایران و در رتبه ۶ و ۷ قرار داشت، می‌گوید: اما امروزه مصرف ماده مخدر گل پس از تریاک و شیشه در کشور در رتبه سوم قرار گرفته است.

براساس آخرین آمارهای اعلام‌شده از سوی ستاد مبارزه با مواد مخدر، میانگین سن اعتیاد در کشور ۲۴ سال است که در مقایسه با میانگین دنیا، شرایط بهتر اعلام شده است. در مقایسه جهانی نیز ایران از نظر شیوع مصرف شرایط بهتری دارد و شیوع مصرف در میانگین دنیا هفت و در ایران حدود پنج است- پنج درصد جامعه فعال-. در‌این‌میان و در تقسیم‌بندی کلی مواد صنعتی و سنتی در کشور ما، ۷۵ تا ۸۰ درصد استفاده به‌صورت سنتی و ۲۰ تا ۲۵ درصد به‌صورت صنعتی است که در‌این‌بین، تریاک رتبه اول را دارد. به گفته پژوهشگران حوزه اعتیاد، ایران به دلایل تاریخی، فرهنگی و جغرافیایی و همسایگی با افغانستان (به‌عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده تریاک جهان) دارای بیشترین مصرف‌کننده تریاک خام (۴۲ درصد تریاک خام مصرفی جهان) است و پس از ایران، کشورهای افغانستان و پاکستان در رتبه‌های بعدی قرار دارند. به گفته معاون اجتماعی مؤسسه کادراس، باورهای نادرست درباره اثرات درمانی تریاک موجب شده تا برخی بر این باور باشند که مصرف تریاک باعث اعتیاد نمی‌شود، اوج این باور نادرست در زمان شیوع کرونا بود که با مصرف تریاک از ابتلای به کرونا در امان می‌شویم. در‌‌‌‌واقع دلایل اصلی مصرف بالای تریاک در جهان و ایران همین باورهای بی‌پایه و اساس است. این در حالی است که مصرف تریاک به هر نوع (خام، شیره و سوخته)، به هر شکل (بلعیدن و دودی) و به هر میزان (حتی نیم گرم در شبانه‌روز) علاوه بر معتاد‌شدن فرد، به بروز بیماری‌های قلبی-عروقی، سکته‌های قلبی و مغزی و سرطان‌ها منجر می‌شود. فرزانه سهرابی با بیان اینکه در ایران نیز بر‌اساس آخرین شیوع‌شناسی در دسترس، تریاک رایج‌ترین ماده مصرفی است و بیش از ۵۰ درصد مصرف مواد در کشور را شامل می‌شود، گفته بود: همچنین دومین ماده پرمصرف به‌ویژه میان نسل جوان در‌حال‌حاضر گل است و سپس مصرف شیشه سومین ماده مصرفی در کشور است؛ اما درباره مصرف تریاک باید به این نکته مهم نیز اشاره کرد که این ماده چون به‌صورت سنتی و از زمان‌های دور مصرف آن رایج بوده است، می‌توان گفت بیشتر افرادی که در رنج سنی ۴۰ تا ۶۰ سال هستند، تریاک مصرف می‌کنند. به گفته این پژوهشگر حوزه اعتیاد، در‌این‌میان مقبولیت ماده‌ای در جامعه به نحوه مصرف آن نیز باز‌می‌گردد. چون شیوه مصرف تریاک سخت است؛ یعنی نیاز به این است که فرد در مکانی مشخص و با ابزاری ویژه مصرف کند، گرایش جوانان به آن را کمتر کرده است، در مقابل از آنجا که مصرف موادی مانند گل و شیشه راحت‌تر بوده، در میان جوانان رایج‌تر است و گروه‌های سنی جوان را بیشتر در معرض تهدید قرار داده است. منصور براتی، معاون پژوهشی مؤسسه کادراس نیز درباره اعتیاد به مخدر «گل» می‌گوید: بر‌اساس مطالعات شیوع‌شناسی که در دهه ۹۰ درباره سوء‌مصرف مواد مخدر در ایران انجام شد، ماده مخدر گل یا ماریجوانا جزء ۱۰ ماده مخدر مصرفی در ایران و در رتبه ۶ و ۷ قرار داشت؛ ولی امروزه مصرف ماده مخدر گل پس از تریاک و شیشه در رتبه سوم قرار دارد. او می‌افزاید: ‌بر‌اساس آمار مصرف تریاک با ۵۰ درصد همچنان در رتبه اول قرار دارد و شیشه ۱۲ درصد و میزان مصرف گل نیز ۹ درصد است. «گل» از مواد مخدری است که محدود به جغرافیا نیست و در همه جا قابل کشت است و به‌همین‌دلیل مصرف آن سهل‌تر و میزان مصرف آن در دو دهه گذشته در دنیا زیاد شده است و در برخی از کشورها نیز ممانعت قانونی مصرف این ماده برداشته شده است. این کارشناس پژوهشی با بیان اینکه متأسفانه در بین اقشار جوان و نوجوان این تصور ایجاد شده که این ماده اعتیادآور نیست، بیان می‌کند: از زمانی که این قبح‌زدایی انجام گرفته، مصرف این ماده مخدر در جهان بالا رفته و از طرف دیگر میزان HTC (ماده روان‌گردان) موجود در گل نیز افزایش یافته است به‌طوری‌که مثلا در آمریکا در سال ۱۹۹۵ میزان HTC موجود در گل حدود چهار درصد بوده و در سال ۲۰۰۵ به ۱۶ درصد رسیده است که این مهم بیانگر این است که بازار روان‌گردان بیشتری را می‌طلبد.