شوک ارزی چگونه صنعت لوازم خانگی را دچار بحران کرد؟

درحالی‌که در هفته‌ها و ماه‌های گذشته، اخبار حوزه لوازم خانگی حول محور افزایش قیمت، گلایه مقامات صنفی و مشکلات تولیدکنندگان، بی‌رونق‌بودن بازار و فشار دوباره بر خریدار و مصرف‌کننده می‌چرخد، موضوع مشکلات نبود ارز و همچنین نوسانات قیمت ارز به یکی از کلیدواژه‌های ثابت تبدیل شده که کارشناسان و تولیدکنندگان و همچنین مسئولان اتحادیه‌های لوازم خانگی از آن شکایت دارند.

سیاست‌گذاری ارزی باید به نفع تولید اصلاح شود

در همین زمینه، عضو کمیسیون صنایع مجلس به خبرگزاری صدا و سیما گفته است: سیاست‌گذاری ارزی کشور با کمک لایحه دولت باید به نفع تولید اصلاح شود.

روح‌الله ایزدخواه، در پاسخ به پرسشی درخصوص راهکار مجلس برای حل چالش‌های کنونی صنعت لوازم خانگی اظهار کرد: در هفته اخیر، گزارشی از سوی کمیسیون صنایع به صحن علنی برای تأمین ارز تولیدکنندگان ارائه شد. همچنین در همین رابطه جلسه‌ای با حضور مدیران بانک مرکزی برگزار شد.

او افزود: در‌حا‌ل‌حاضر در حوزه سیاست ارزی، بخش تولید تضعیف می‌شود و سیاست ارزی یک‌طرفه است و از دیدگاه بانک مرکزی به آن نگاه می‌شود.

عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی افزود: این درحالی است که صنعت به‌عنوان بزرگ‌ترین متقاضی ارزی کشور، در حوزه سیاست ارزی منفعل است؛ از همین رو از نظر ما کارکرد کمیته‌هایی که باید تنظیم بازار ارز را انجام دهند، موفق نبوده است.

او با تأکید بر اینکه به اصلاحاتی در حوزه سیاست‌گذاری ارزی به نفع تولید نیاز داریم، ادامه داد: این اصلاحات باید هم در حوزه تأمین ارز و نیز رفع تعهدات ارزی صورت گیرد که نیاز به ارائه لایحه از سوی دولت است.

ایزدخواه تصریح کرد: با ارائه این لایحه از سوی دولت می‌توانیم ارز را به دست تولیدکننده واقعی برسانیم که در بخش رفع تعهدات ارزی نیاز به تسهیلات اداری و کاهش بوروکراسی احساس می‌شود و تولیدکننده با دشواری در رفع تعهدات ارزی مواجه است.

همواره تولیدکننده مقصر شناخته می‌شود

وی افزود: با توجه به وضع موجود باید همه‌جانبه‌نگری و یکپارچه‌سازی در حوزه تنظیم سیاست ارزی صورت گیرد.

عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی گفت: سیاست ارزی کشور نیاز به یک جراحی بزرگ دارد و دولت به تنهایی نمی‌تواند این اقدام را عملیاتی کند اما ارسال لایحه از سوی دولت برای تنظیم روابط جزء گام‌های اساسی است که باید برداشته شود.

وی اضافه کرد: متأسفانه همواره در این چالش، تولیدکننده مقصر شناخته می‌شود و در معرض اتهام تخلف قرار می‌گیرد، درحالی‌که همه نهادهای دخیل در تأمین ارز صنعت و واردات مانند گمرک و بانک مرکزی، همیشه تبرئه می‌شوند که این اشکال هم باید برطرف شود.

فرایند قیمت‌گذاری لوازم خانگی مربوط به سال 92 است

یک تولیدکننده بزرگ لوازم خانگی در این خصوص با اشاره به تأثیر شوک‌های ارزی در صنعت لوازم خانگی گفت: شوک‌های ارزی از بهمن سال گذشته آغاز شد، تأمین ارز در چند ماه گذشته به چالش مهمی تبدیل شده و باعث شده بخشی از قطعات وارداتی در گمرک دپو بماند. البته دانش فنی تولید قطعاتی که هم‌اکنون وارد می‌شود، در داخل کشور وجود دارد اما تولید آن در داخل اقتصادی نیست و به‌اصطلاح براساس میزان نیاز تولید و بازار مصرف، تولید داخلی آن برای هیچ تولیدکننده‌ای مقرون به صرفه نیست و economic scale ندارد.

محمدحسین فهیمی با اشاره به تأثیر شوک‌های ارزی در صنعت لوازم خانگی گفت: بخشی از قطعات وارداتی در گمرک دپو است، در‌حالی‌که قبل از سفارش کالا هماهنگی لازم انجام می‌شود. از طرف دیگر این مشکل تأمین قطعات در کوتاه‌مدت منجر شده برخی مجموعه‌ها کاهش تولید داشته باشند اما در بلندمدت برطرف خواهد شد.

فهیمی با اشاره به اینکه در‌حال‌حاضر قیمت ارز تخصیصی برای واردات قطعات لوازم خانگی بین 43 تا 44 هزار تومان است، گفت: در شرایط کنونی مکانیسم قیمت‌گذاری در لوازم خانگی مربوط به سال 1392 است و سازمان حمایت همه کالاها را براساس همان آیین‌نامه‌های قدیمی محاسبه می‌کند، در‌حالی‌که قیمت‌گذاری محصولی مانند لوازم خانگی به دلیل سطح تکنولوژی، باید متفاوت از پفک‌نمکی باشد! از طرف دیگر آخرین تغییر قیمت لوازم خانگی مربوط به خرداد 1401 است اما در همه بخش‌های دیگر کشور در این مدت حتی شاهد چندین بار افزایش قیمت بوده‌ایم.

افزایش 40 درصدی قیمت نهاده های تولید لوازم خانگی

او ادامه داد: قیمت نهاده های تولید تا 40 درصد افزایش پیدا کرده است، از ورقی که از فولاد مبارکه خریداری می‌شود تا نهاده‌های پتروشیمی، انرژی و... دچار افزایش قیمت شده است. این مسئله باید در قیمت‌گذاری هم در نظر گرفته شود و امیدواریم در محاسبات قیمت‌گذاری نرخ منطقی برای افزایش در نظر گرفته شود.

مدیرعامل گروه انتخاب الکترونیک، با بیان اینکه حدود 50 درصد تولید داخلی لوازم خانگی کشور مربوط به گروه انتخاب است، تصریح کرد: از طرف دیگر شاخص عمق ساخت داخل تولیدات گروه انتخاب به‌طور میانگین به 85 درصد رسیده است که با بهره‌گیری از توان استارتاپ‌های داخلی می‌توانیم وابستگی به واردات در برخی قطعات را هم کاهش دهیم.

فهیمی با اشاره به اینکه تیراژ تولید گروه انتخاب سالانه روندی صعودی دارد، اظهار کرد: از این رو امکان سرمایه‌گذاری برای تولید قطعات داخلی با کمک شرکت‌های استارتاپی وجود دارد.

فهیمی درباره وضعیت بازار لوازم خانگی، اظهار کرد: در‌حال‌حاضر وضعیت اقتصادی مردم به‌گونه‌ای نیست که خرید نقدی داشته باشند، به همین دلیل بخشی از فروش گروه به‌صورت اقساطی است؛ هرچند موجودی کالا در بازار مناسب است و افراد می‌توانند خرید نقدی هم انجام دهند.