پای صحبت کوروش باقری، سرمربی تیم ملی وزنه‌برداری زنان
کارکردن با خانم‌ها خیلی سخت است
کوروش باقری را بدون تردید باید یکی از چهره‌های اثرگذار ورزش کشور نامید؛ مربی سخت‌کوشی که مهم‌ترین افتخارات را برای وزنه‌برداری مردان ایران رقم زد و بعد از سال‌ها هنوز کسی نتوانسته در قد و قواره او ظاهر شود. باقری جدایی تلخی با اهالی وزنه‌برداری داشت، ولی همه آن روزهای پرتنش را فراموش کرده و بعد از نزدیک به یک دهه دوباره به جمع این خانواده بازگشته است.
سارا گودرزی: کوروش باقری را بدون تردید باید یکی از چهره‌های اثرگذار ورزش کشور نامید؛ مربی سخت‌کوشی که مهم‌ترین افتخارات را برای وزنه‌برداری مردان ایران رقم زد و بعد از سال‌ها هنوز کسی نتوانسته در قد و قواره او ظاهر شود. باقری جدایی تلخی با اهالی وزنه‌برداری داشت، ولی همه آن روزهای پرتنش را فراموش کرده و بعد از نزدیک به یک دهه دوباره به جمع این خانواده بازگشته است. این بار اما او مسئولیتی حساس‌تر را بر عهده گرفته است؛ نشستن روی نیمکت مربیگری تیم ملی زنان. او در یک سالی که هدایت تیم نوپای دختران وزنه‌بردار را بر عهده داشته، ثابت کرده همان مربی کاربلد سابق است. کسب اولین مدال طلای وزنه‌برداری زنان ایران در آسیا، پنج مدال برنز بازی‌های کشورهای اسلامی و دو مدال برنز قهرمانی آسیایی اخیر، کارنامه باقری در این ایام بوده است. گفت‌وگوی سرمربی تیم ملی وزنه‌برداری زنان را با «شرق» از نظر می‌گذرانید.
چند وقت است با تیم‌های ملی وزنه‌برداری زنان کار می‌کنید؟
فدراسیون جدید تقریبا 11 ماه است که استارت خورده و ما هم از روز اول با این تیم بودیم. بنا بر صلاح‌دید آقای انوشیروانی، بخش بانوان را به من سپردند. در این مدت اردوهای مختلفی داشتیم و در چهار رویداد کشورهای اسلامی، قهرمانی آسیا (2022 و 2023) و قهرمانی جهان شرکت کردیم. فعلا شرایط خوب است و مشغول کاریم تا ببینیم در آینده چه پیش می‌آید.
بعد از 11 ماه چه ارزیابی از عملکرد خودتان دارید؟
ارزیابی من این است که روند رو به رشد بوده. رکوردها دستخوش تغییرات شده و مسابقه به مسابقه بهتر شده است. این موضوع کاملا ملموس است. همه بچه‌ها بدون استثنا از هفت، هشت کیلو تا 20 کیلو افزایش رکورد داشتند. یک زمانی انتقاد می‌شد که تیم ملی وزنه‌برداری زنان به چهار، پنج نفر که بالای 30 سال دارند، محدود شده اما الان این‌طور نیست. تیم خیلی جوان‌تر شده است؛ طوری که در مسابقه آخر دو نفر از بچه‌ها زیر 20 و 21 سال و دو نفر بزرگسال بودند. البته من فکر می‌کنم جامعه وزنه‌برداری بانوان هنوز خیلی حرفه‌ای نشده است. واقعیت این است که ما در سطح شهرستان‌ها زیر‌ساخت لازم را نداریم. متأسفانه در بخش آقایان نیز این مشکل را داریم اما درباره خانم‌ها واقعا با یک برهوت مواجه هستیم. وزنه‌برداری بانوان یکباره از تیم ملی شروع شد؛ در‌حالی‌که می‌بایست سالن‌هایی را مختص خانم‌ها در استان‌ها به وجود می‌آوردند، تجهیزات مختص آنها مهیا می‌شد و بعد روی آموزش مربیان به شکل واقعی کار می‌کردند، نه اینکه صرفا با یک دوره تئوریک به آنها یک کارت مربیگری می‌دادند. مربیان وزنه‌بردار زنی که در‌حال‌حاضر مشغول فعالیت هستند، خودشان وزنه‌بردار نبوده‌اند یا اگر بوده‌اند از نظر من یک وزنه‌بردار رسمی نبوده‌اند و در حد خیلی پایین وزنه زده‌اند. با همین مدارک تئوریک یک‌سری توقع‌ها ایجاد شده و گاه‌و‌بیگاه ادعاهایی می‌شنویم که حتی در مردان هم آن را نمی‌بینیم. به نظر من این اظهارنظرها اثر عکس و مخرب دارد. در کل می‌توان گفت همه این مربیان در یک سطح هستند و تفاوت فاحشی با هم ندارند؛ مگر اینکه در بحث مدیریت و روان‌شناسی با یکدیگر متفاوت باشند. ما باید امیدوار باشیم همین دخترهایی که الان وزنه‌بردار هستند و سنشان بالاتر است، در آینده نزدیک به‌صورت جدی وارد عرصه مربیگری شوند و به رشد این رشته کمک کنند.
پشتیبانی فدراسیون از زنان چطور بوده است؟
انصافا در این چند‌وقت، مسابقات رسمی‌تر و شکیل‌تر برگزار شده است. شاید بعد از سال‌ها داریم یک تقویم درست از فدراسیون می‌بینیم که بخش بانوان هم کاملا در آن گنجانده شده است. نمی‌گویم شرایط اردوها عالی است، اما از قبل خیلی بهتر است. با‌این‌حال نیاز به کار بیشتر و نگاه ویژه‌تر است. این نگاه باید از سمت وزارت ورزش و کمیته ملی المپیک هم باشد. اگر بخواهیم بانوان پا‌به‌پای آقایان کسب عنوان کنند، نیاز به حمایت بیشتر است. خانه وزنه‌برداری ما از سال 53 احداث شده و تا الان هیچ تغییری نکرده و حتی تغییرات منفی هم در آن ایجاد شده است؛ طوری که بخشی از آن را در گذشته اجاره دادند و فضا را خیلی محدودتر کردند. ما عملا برای خانم‌ها هیچ سالن اختصاصی نداریم. تیم پسران در آکادمی ملی المپیک تمرین می‌کنند. دختران هم در شهرستان‌ها و تهران تمرین می‌کنند. فعلا کار را به این شکل جلو می‌بریم اما قطعا ایدئال من و خود فدراسیون نیست.
به لحاظ فنی کارکردن با تیم مردان برایتان لذت‌بخش‌تر است یا با تیم زنان؟
حقیقتا کارکردن با مردان خیلی راحت‌تر است. اکثر قریب به اتفاق دختران حرفه‌ای نیستند. آنها هنوز نتوانسته‌اند خیلی از مؤلفه‌های حرفه‌ای‌بودن را درک کنند. در طرف مقابل، خانواده‌ها این فشار را برای ما بیشتر می‌کنند. مثلا وقتی فهرست اردوی تیم ملی یا نفرات اعزامی به مسابقات اعلام می‌شود، پدر و مادرها به ما زنگ می‌زنند و معترض هستند که چرا بچه ما در تیم نیست. این موضوع در هیچ کجای دنیا مرسوم نیست. ما موظف نیستیم به آنها جواب بدهیم اما من به لحاظ اخلاقی تعامل می‌کنم و جوابشان را می‌دهم. ما از طرف فدراسیون مورد ارزیابی قرار می‌گیریم. فدراسیون قطعا سازوکار خودش را برای ارزیابی تیم دارد. ممکن است در یک وزن سه نفر دعوت بشود و در وزن دیگر یک نفر هم دعوت نشود. بعد از آن، پاک‌بودن ورزشکاران از نظر دوپینگ برای ما اهمیت دارد که سعی می‌کنیم راهنمایی‌های لازم را بکنیم تا اگر کسی اشتباهی کرده دستش را بگیریم نه اینکه مچش را بگیریم. در تیم پسران اما اصلا چنین موضوعاتی را نداریم. خودشان چارچوب کار را می‌دانند. ضمن اینکه وزنه‌برداری رشته مشخصی است و کیلوهای وزنه تعیین می‌کند که وضعیت ورزشکار به چه شکل است. من قبل از اینکه به تیم ملی بیایم، به خانم‌ها آموزش می‌دادم اما حقیقتا کارکردن با خانم‌ها خیلی سخت‌تر است. حواشی در تیم دختران زیاد است و ناخودآگاه بخشی از انرژی صرف موضوعاتی می‌شود که کار را فرسوده می‌کند.
نتایج مسابقات قهرمانی آسیایی اخیر را چطور دیدید؟
یکی از مسابقات آسیایی بود که من تا به الان یاد ندارم کیفیت آن چه در بخش زنان و چه مردان بالا بوده باشد. ما یک وقت در آسیایی شرکت می‌کردیم و مثلا حسین رضازاده با اختلاف فاحش اول می‌شد اما اینجا شرایط در همه اوزان فرق داشت. در دسته‌های 89 و 102 کیلوگرم چند نفر وزنه‌های بالا زدند. نمونه بارز در خانم‌ها هم الهام حسینی بود. او سال گذشته با 227 کیلو طلا گرفت اما امسال در همین مسابقات با 10 کیلو افزایش رکورد در جای پنجم (دسته 81) قرار گرفت. البته سال گذشته همه کشورها با قدرت کامل نیامده بودند؛ مثلا نفر اول و دوم دنیا در وزن الهام، چینی‌ها هستند که نیامده بودند. در مجموع از نتایج راضی هستم. همه نفرات اعزامی افزایش رکورد داشتند. فاطمه کشاورز در وزن غیرالمپیکی دو مدال برنز گرفت اما ارزشمند است. این نتایج نشان می‌دهد پتانسیل وزنه‌برداری آسیا خیلی بالاست و باید گفت وزنه‌برداری آسیا و جهان چندان فاصله‌ای با هم ندارند. الباخ قطری در رقابت‌های جهانی سال قبل در دسته 102 کیلوگرم اول شد؛ رکوردهای او در آسیایی امسال مدال نمی‌گرفت یا برنز می‌گرفت. می‌خواهم بگویم سطح آسیایی امسال از جهانی هم بالاتر بود. با همه اینها، ما نباید پشت‌سر رقبا قرار بگیریم. هدف باید این باشد که ما هم در سطح اول جهان و آسیا باشیم؛ کما‌اینکه این کار را قبلا انجام داده‌ایم. توانایی ژنتیکی وزنه‌برداری ایران بالاست. گاهی برخی از دوستان می‌گویند که باقری الان دیگر مثل گذشته وزنه‌برداری را نقد نمی‌کند اما واقعا من همان کوروش باقری هستم. الان راحت می‌توانم وارد اتاق سجاد انوشیروانی شوم و انتقادهایم را بکنم. خیلی نیاز نیست در رسانه حرف بزنم. آنها هم حداقل می‌شنوند.
سجاد انوشیروانی و بهداد سلیمی روزی شاگرد شما بودند و اختلاف‌نظرهایی هم با یکدیگر داشتید. الان جایتان به‌نوعی با هم عوض شده است؛ کارکردن با آنها سخت نیست؟
نه، عالی است. خوشحالم نسلی وزنه‌برداری ما را دست گرفته که تا همین دیروز وزنه می‌زدند. اتفاقا کار درست یعنی همین. نه اینکه خدای نکرده بگوییم پیش‌کسوتان نباشند. پیش‌کسوت احترام می‌خواهد، نیازی به پست ندارد. به نظر من نیروی محرکه فدراسیون همین جوان‌ها هستند. انوشیروانی خیلی تلاش می‌کند بودجه بگیرد و تجهیزات بخرد. این مدل ریاست‌کردن درست است. نباید این‌طور باشد که من در اتاقم بنشینم و ببینم وزارت ورزش چقدر به من اعتبار می‌دهد. من یادم هست روزی که در دوره حسین رضازاده فدراسیون را تحویل دادیم، بالغ بر10، 15 قهرمان جهان و المپیک در تیم بودند. حالا به جایی رسیدیم که بعد از هفت، هشت سال هنوز امیدمان به این است که کیانوش رستمی و سهراب مرادی که در آستانه بازنشستگی هستند، برایمان مدال بگیرند. این نشان می‌دهد که کاری نشده است. به لحاظ جامعه آماری و حفظ زیرساخت‌ها نیز کاری نکرده‌ایم. به‌هرحال چیزی که من فعلا می‌بینم حرکت رو به جلو است. اگر تا سال دیگر اتفاقی نیفتاد و دچار توقف شدیم، باز‌هم نقدهایم رسانه‌ای خواهد شد.
برنامه‌های آینده تیم ملی بانوان چیست؟
14 نفر از رده‌های نوجوان، جوان و بزرگسال به اردوی جدید تیم دعوت شده‌اند. مسابقات نوجوانان و جوانان آسیا، بازی‌های آسیایی، جوانان جهان و بزرگسالان جهان چهار رویداد پیش‌روی ما هستند که با این نفرات آنها را پوشش می‌دهیم.
می‌توانیم به مدال‌گرفتن در بازی‌های آسیایی امیدوار باشیم؟
هدفمان کسب مدال است اما در بازی‌های آسیایی واقعا روی سکو رفتن خیلی سخت است.
در مورد سهمیه المپیک چطور؟ قول می‌دهید؟
امید زیادی به کسب سهمیه المپیک داریم. اگر بتوانیم سهمیه بگیریم که فکر می‌کنم بتوانیم، کار بزرگی را کرده‌ایم. خیلی‌ها می‌گویند فقط الهام حسینی شانس اصلی سهمیه است اما به نظر من نفرات دیگری هم داریم که بدون شانس نیستند.
البته که باید گفت الهام حسینی برای وزنه‌برداری زنان جزء استثناها بوده است؟
بله، همین‌طور است. الهام حسینی فاصله‌اش با بقیه زیاد است، رکوردهای خوبی می‌زند، در مسابقات و تمرینات فوق‌العاده حرفه‌ای عمل می‌کند و اصلا نوسان ندارد. ما نفراتی را داریم که نوسان‌های خیلی شدیدی دارند. ایشان کسی است که به او به شکل ویژه‌ای نگاه می‌شود و هر سری وادا از او آزمایش دوپینگ می‌گیرد.
