تأثیر انقلاب صنعتی چهارم بر زنجیره حملونقل دریایی و عملکرد بنادر
در طول تاریخ، مردم برای کمک به بهبود و تسهیل زندگی‌شان به فناوری وابسته بوده‌اند و همواره از آن استفاده کرده‌اند. این موضوع باعث تغییر و دگرگونی شدید در جوامع و زندگی بشریت شده که از آن تعبیر به «انقلاب صنعتی» می‌شود.
حسین شهدادی: در طول تاریخ، مردم برای کمک به بهبود و تسهیل زندگی‌شان به فناوری وابسته بوده‌اند و همواره از آن استفاده کرده‌اند. این موضوع باعث تغییر و دگرگونی شدید در جوامع و زندگی بشریت شده که از آن تعبیر به «انقلاب صنعتی» می‌شود.
تاکنون انقلاب صنعتی اول (عصر تولید ماشین)، انقلاب صنعتی دوم (عصر علم و تولید انبوه) و انقلاب صنعتی سوم (دیجیتالی‌شدن) را پشت سر گذاشته‌ایم و در‌حال‌حاضر با فناوری‌های جدیدی مواجه هستیم که بشریت در گذشته رؤیای آن را داشت و از آن تعبیر به «انقلاب صنعتی چهارم» می‌شود. اصطلاح انقلاب صنعتی چهارم اولین بار توسط کلاس شواب مطرح شد.
یکی از توصیف‌های انقلاب صنعتی چهارم، فناوری‌های هوشمند مدرن از قبیل دیجیتالی‌سازی، هوش مصنوعی و اینترنت اشیاست که به وضوح در بنادر و صنعت حملونقل دریایی قابل اجراست.
در بحبوحه افزایش تورم، افزایش هزینه‌های زندگی، عدم قطعیت در مورد مسائل ژئوپلیتیکی که درباره آینده تجارت جهانی وجود دارد و از همه مهم‌تر تقاضای رو به رشد تجارت جهانی، مطمئنا مشتریان به دنبال راه‌حل‌های سریع‌تر و انعطاف‌پذیرتر از سوی ارائه‌دهندگان خدمات هستند. در این راستا ضرورت دارد بنادر و سرویس‌های کشتیرانی فراتر از حمل‌کننده معمولی محمولات باشند و زنجیره تأمین را با استفاده از فناوری‌های جدید مدیریت کنند.
مطمئنا فناوری‌های جدید، ضمن آنکه آینده بنادر را دستخوش تغییرات خواهند کرد، پایانه‌های بندری را قادر خواهند کرد تا کارایی عملیاتی، برنامه‌ریزی استراتژیک و در نتیجه سودآوری خود را بهبود ببخشند.
داده‌های بزرگ، اینترنت اشیا، هوش مصنوعی، اتوماسیون و بلاک‌چین‌ها از فناوری‌های نوظهور هستند که در زنجیره تأمین حملونقل دریایی در دنیا از آنها استفاده می‌شود.
- استفاده از تکنولوژی «جابه‌جایی کانتینر با یک کلیک» در مدیریت پایانه‌های کانتینری بدون راننده و کاملا اتوماتیک
- انجام فرایند دیجیتالی ترخیص کالا توسط شرکت‌های کشتیرانی و حمل‌کنندگان کالا با استفاده از پلتفرم «بلاک‌چین»
- دسترسی به مکان و تغییرات دما و رطوبت کانتینرهای یخچالی در هر لحظه با استفاده از فناوری «اینترنت اشیا»
- بهینه‌سازی عملیات بندری توسط مقامات بندری و پورت‌اپراتورها با استفاده از «هوش مصنوعی»
- ردیابی کانتینرها در زنجیره حملونقل توسط ذی‌نفعان زنجیره تأمین از طریق فناوری «سیستم داده اطلاعات بزرگ»
- سیستم بوکینگ کانتینر با بهره‌گیری از فناوری «داده کلان و هوش مصنوعی» توسط خطوط کشتیرانی و مشتریان نمونه‌هایی از کاربرد این فناوری‌ها هستند.
با آنچه بیان شد مشخص می‌شود جهان از نظر فیزیکی کوچک‌تر و مرتبط‌تر شده است و نهایتا اکثر بنادر در حال حاضر هوشمند هستند و همیشه هوشمندتر خواهند شد.
برای فعالیت در این مسیر ضرورت دارد بنادر و ناوگان حملونقل دریایی کشور، ضمن ارتباط با چرخه حملونقل بین‌المللی، آمادگی لازم برای مواجهه با پارادایم انقلاب صنعتی چهارم و تغییرات ناشی از آن را داشته باشد. انجام فعالیت‌ها به صورت استاندارد در کلاس جهانی، فناوری جدید در عیب‌یابی و سامانه‌های نگهداری تجهیزات و حتی پیش‌بینی رفتار تجهیزات، استفاده مطلوب از منابع و انرژی و رفع دغدغه‌های زیست‌محیطی از مزایای بازشدن درهای فناوری انقلاب صنعتی چهارم به بنادر کشور خواهد بود که البته از بین رفتن برخی از مشاغل با مهارت‌های بالا و هزینه‌های زیاد طراحی و ساخت و از همه مهم‌تر مقاومت سیستم‌ها در مقابل تغییر از چالش‌های اصلی خواهد بود که ما را از مزایای این فناوری‌ها محروم خواهد کرد.
