پول بلوکه‌شده آزاد و خرج شد

‌درست در شرایطی که ایران و آمریکا اعلام کرده‌اند توافق موقتی در کار نیست و آزادسازی ارزهای بلوکه‌شده ایران تکذیب شده است، دوباره خبر آزادسازی حدود ۲.۷ میلیارد دلار ارزهای بلوکه‌شده ایران در عراق روی خروجی خبرگزاری‌های فارسی قرار گرفته است؛ خبری که البته با واکنش‌های متعددی از سوی فعالان اقتصادی مواجه شد.

۲.۷ میلیارد دلار از عراق آزاد شد

اخبار متناقض درباره آزادسازی ارزهای بلوکه‌شده کشور همچنان ادامه دارد و دیروز یحیی آل‌اسحاق، رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و عراق، خبر داد که «۲.۷ میلیارد دلار‌ طلب ایران از عراق آزاد شده است». به گزارش فارس او مدعی شده که «آزادسازی بخشی از منابع بلوکه‌شده ایران در عراق به ثبات بازار ارز کمک درخور توجهی خواهد کرد».

آل‌اسحاق همچنین توضیح داده است: «مقداری از منابع بلوکه‌شده ایران در عراق برای نیاز‌های حجاج تخصیص یافته است و بخشی از پول‌ها نیز برای تأمین کالا‌های اساسی پرداخت شد و شنیده‌ها حاکی بر این است که مبلغ پرداختی ۲.۷ میلیارد دلار است».

رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و عراق با اشاره به مجوز پرداخت بخشی از طلب‌های ایران از طرف عراق، تأکید کرده که «این اتفاق به‌طور قطع تأثیر مثبتی بر بازار‌ها خواهد داشت؛ چرا‌که هم نیاز‌های بانک مرکزی مرتفع و هم کالا‌های اساسی خریداری شده است و در واقع این گشایش ارزی می‌تواند به ثبات بازار ارز و همچنین کالا‌های اساسی کمک درخور توجهی کند».

پیش از آل‌اسحاق، علی شریعتی، عضو اتاق بازرگانی ایران، در صفحه شخصی خود در توییتر مدعی شده بود که منابع ارزی بلوکه‌شده ایران آزاد شده و از محل پول‌های بلوکه‌شده ایران، دو میلیارد دلار ارز جدید برای خرید کالای اساسی تخصیص داده می‌شود.

او در ادامه نوشته بود که «این پول‌ها ارتباطی به منابع مالی ایران در کره‌جنوبی ندارد و از محل آزادسازی پول‌های ایران در دیگر نقاط تزریق خواهد شد».

توافق موقت و آزادسازی ارز بلوکه‌شده در کار نیست

این ادعاها در حالی منتشر می‌شود که پیش ‌از ‌این میدل‌ایست‌آی از توافق بین ایران و آمریکا خبر داده و از قول دو منبع ناشناس نوشته بود که بر ‌اساس این توافق ایران متعهد می‌شود غنی‌سازی اورانیوم با خلوص ۶۰ درصد یا بالاتر را متوقف کند و در ازای اجازه صادرات حداکثر یک میلیون بشکه نفت در روز و دسترسی به «درآمد و پول بلوکه‌شده خود» به همکاری با آژانس ادامه دهد؛ اما این گزارش بلافاصله از سوی ایران و آمریکا تکذیب شد.

کاخ سفید روز پنجشنبه گزارشی مبنی بر نزدیک‌شدن آمریکا و ایران به یک توافق موقت که بر ‌اساس ‌آن ایران برنامه هسته‌ای خود را در ازای کاهش تحریم‌ها محدود می‌کند، رد کرد.

در این زمینه سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید با اشاره به گزارشی در وب‌سایت میدل‌ایست‌آی گفت که این گزارش دروغ و گمراه‌کننده است و هر گزارشی مبنی بر توافق موقت نادرست است.

همچنین نمایندگی ایران در سازمان ملل هرگونه توافق موقت با آمریکا را رد و اعلام کرد که هیچ توافق موقتی که بخواهد جایگزین برجام شود، در دستور کار نیست.

وزارت نفت: عراقی‌ها طلب‌مان را نمی‌دهند

معمای ادعاهای متعدد درباره آزادسازی ارزهای بلوکه‌شده ایران در عراق در شرایطی مطرح می‌شود که همین چندی پیش مجید چنگی، مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران، در حاشیه بیست‌و‌هفتمین نمایشگاه نفت گفته بود که «ایران هشت میلیارد دلار پول گاز از عراق طلب دارد و به طرف عراقی اعلام کردیم که پول گاز ایران را به‌موقع و هر جایی مدنظر ماست، پرداخت کند». او در ادامه گفته بود: «اکنون عراق پول گاز ایران را در بانک تجارت (TBI) واریز می‌کند که ما برای انتقال آن مشکل داریم».

به‌جز او جواد اوجی، وزیر نفت، هم گفته بود که «پول گاز ما در TBI عراق پس‌انداز می‌شود. عراقی‌ها پرداخت این پول‌ را مشروط به خرید دارو و کالاهای اساسی از این کشور کرده‌اند».

وزیر نفت در ادامه گفته بود: «ما به طرف عراقی فشار آوردیم که این محدودیت برداشته شود و در حال مذاکره با طرف عراقی هستیم تا این موضوع را حل‌وفصل کنیم و مانند ترکیه درآمد حاصله از فروش گاز را به هر شکلی که می‌خواهیم، دریافت کنیم».

عراق: دست‌مان بسته است

البته عراق هم در واکنش به تسویه طلب ایران به‌تازگی اعلام کرده بود پیگیر پرداخت بدهی گازی به ایران است و تحریم‌های آمریکا مانع پرداخت بدهی‌های گازی عراق به ایران است.

در این زمینه وزارت برق عراق توضیح داده بود: «دلیل کاهش ساعات تأمین برق شهروندان عراقی، قطعی گازرسانی ایران به منطقه جنوب عراق است که فعالیت نیروگاه‌های گازی الرمیله، نجف و خورالزبیر در بصره را تحت تأثیر قرار داده است. اما بدهی‌های گاز به ایران که پرداخت آن از سوی بانک تجارت عراق به‌ دلیل تحریم‌های آمریکا علیه تهران دشوار است، دلیل کاهش صادرات گاز ایران به عراق شده و پیگیری‌ها برای یافتن راه‌حل نهایی برای پرداخت بدهی‌ها از سوی دولت السودانی ادامه دارد».

اتفاق جدیدی نیست

مهدی پورکرمی‌مقدم، دبیرکل سابق اتاق بازرگانی ایران و عراق، به «شرق» می‌گوید که گره کور طلب ایران در عراق آنجاست که این کشور باید برای مورد به مورد پرداخت‌هایی که به ایران دارد، به آمریکا پاسخ‌گو باشد و خزانه‌داری آمریکا همه این پرداخت‌ها را تأیید کند.

او توضیح می‌دهد که مطابق قوانین خزانه‌داری آمریکا، ایران می‌تواند از ارزهای بلوکه‌شده خود برای خرید غذا، دارو و اقلام بشردوستانه استفاده کند و حتی اگر خبر آزادسازی ۲.۷ میلیارد دلار از منابع ارزی ایران و هزینه‌کرد آن برای خرید کالاهای اساسی درست باشد، اتفاق ویژه‌ای رخ نداده و روال بر این بوده است. پورکرمی‌مقدم تأکید می‌کند که به نظر می‌رسد انتشار این اخبار جنبه خبردرمانی دارد و البته تزریق این مقادیر کوچک ارز به بازار هیچ تأثیر ملموس و پایداری بر بازار ارز ندارد. فرشید فرزانگان، رئیس سابق اتاق بازرگانی ایران و امارات نیز درباره ادعای تخصیص ارز برای واردات کالاهای اساسی به «شرق» می‌گوید که هنوز تخصیص جدیدی برای ارز کالاهای اساسی اتفاق نیفتاده است و اگر این اتفاق رخ دهد، به دلیل اینکه واردکنندگان کالاهای اساسی از زمستان سال گذشته تاکنون ارز دریافت نکرده‌اند، عقب‌ماندگی درخور توجهی در تخصیص‌های ارزی وجود دارد؛ بنابراین اگر ارزی هم در حد ۲.۷ میلیارد دلار تزریق شده باشد، تنها گوشه کوچکی از عقب‌ماندگی تخصیص ارز واردات کالاهای اساسی جبران می‌شود.

پول را دادند خرج شد

در مقابل حمید حسینی، دبیرکل اتاق بازرگانی ایران و عراق، ماجرا را به گونه دیگری روایت می‌کند و به «شرق» می‌گوید که ایران به عراق فشار آورده و با قطع صادرات برق و گاز عراقی‌ها را مجبور کرده است بخشی از بدهی خود را تسویه کنند.

او ادامه می‌دهد که تمام بدهی تسویه‌شده خرج شده است و ۱.۶ میلیارد دلار از ارزهای بلوکه‌شده بابت بدهی گازی ایران به ترکمنستان پرداخت شده و مابقی برای مخارج زائران حج به عربستان پرداخت می‌شود.

ادعای آزادسازی ۲.۷ میلیارد دلار از منابع ارزی ایران در عراق در حالی منتشر شده که پیش ‌از ‌این هم باشگاه خبرنگاران به نقل از نشریه کوریا اکونومیک دیلی که یک نشریه کره‌ای است، مدعی شده سئول و واشنگتن در‌ حال مذاکره برای آزادسازی هفت‌ میلیارد دلار پول بلوکه‌شده ایران در این کشور هستند.

خبر آزادسازی ارزهای بلوکه‌شده بارها تکذیب شده است و پیش ‌ا‌ز این کره‌جنوبی هم اعلام کرده ایران می‌تواند در ازای ارزهای بلوکه‌شده خود اقلام بهداشتی مانند کیت آزمایشگاهی تشخیص کرونا یا آمبولانس وارد کند.

قبل از این وزارت امور خارجه ایران هم اعلام کرده بود که در ازای ارزهای بلوکه‌شده کالاهای اساسی وارد می‌شود؛ اما به نظر می‌رسد همین فرایندی که پیش ‌از ‌این انجام می‌شده، به‌عنوان اخباری برای مهار انتظارات تورمی بازار ارز گهگدار منتشر می‌شوند.