45 سال زندان

خبرگزاری‌های جهان از اولین حضور عربستان سعودی در هفته مد پاریس خبر داده و در گزارشی از قول تحلیلگران اقتصادی آن را به عنوان نقطه عطف جدید ارزیابی کرده‌اند. مد تنها یکی از رشته‌های استراتژیک است که محمد بن سلمان، ولیعهد کنونی در آن گام برداشته است. پیش از این او ثروت نفتی کشورش را به سمت ساخت فیلم‌ها، برگزاری جشنواره‌ها، حضور ستاره‌های جهان در رشته‌های مختلف ورزش، تجهیز بازی‌های ویدئویی و گسترش گردشگری هدایت کرده است. برخی شخصیت‌های سعودی در حال حاضر مبالغ هنگفتی را برای برندهای لوکس بین‌المللی و برای رویدادهای پشت درهای بسته هزینه کرده‌اند. آزادی‌های جدید در مورد لباس به خصوص در بخش خصوصی رو به رشد است و به افزایش 48 درصدی خرده‌فروشی به 32 میلیارد دلار بین سال‌های 2021 تا 2025 منجر شده است. این درحالی است که حضور کریستیانو رونالدو نیز در مسابقات فوتبال با مبالغ گزافی ممکن شده است.

سوزان کولبل، نویسنده کتاب «پشت پرده پادشاهی» گفت: «در حال حاضر تقریباً هر چیزی امکان‌پذیر است، تا زمانی که خانواده شما با آن موافق باشند و شما به حاکم وفادار باشید. این یک روند اصلاحی برنامه‌ریزی‌شده و طولانی است که در شرف تغییر کامل جامعه است. مردم عربستان سعودی تمایلی به انقلابی‌بودن ندارند و برای اکثریت قریب به اتفاق آنها، فرصت‌های جدید و بزرگی وجود دارد».

اما این سؤال مطرح است که آیا این تغییرات برای زنان هم وجود دارد؟ هرچند از نظر ظاهری بن سلمان بر تغییرات اجتماعی چشمگیر در داخل پادشاهی نیز نظارت می‌کند اما بسیاری معتقدند این فقط یک پرده برای خنثی‌کردن انتقادات از سابقه حقوق بشری اوست، به ویژه پس از قتل وحشتناک جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار مخالف در کنسولگری عربستان در استانبول در سال 2018!

آزادی‌های جدید بیشتر در زمینه داشتن پاسپورت و گواهینامه برای زنان یا حضورشان در ورزشگاه‌ها به صورت خانوادگی است. به تازگی کارشناسان حقوق بشر سازمان ملل خواستار آزادی دو زن عربستانی شدند که به دلیل انتشار پست‌هایی در شبکه‌های اجتماعی در انتقاد از دولت به ده‌ها سال زندان محکوم شده‌اند.

سلما شهاب که در توییت‌هایش از حقوق زنان دفاع می‌کرد، به ۳۴ سال زندان و نوره قحطانی، مادر دو فرزند هم به دلیل پست‌های انتقادآمیز از ملک سلمان، پادشاه عربستان و محمد بن سلمان، ولیعهد به ۴۵ سال زندان محکوم شده است.

هرچند در خبری دیگر اعلام شد که مسئولان عربستان سعودی در حال برنامه‌ریزی هستند تا «زنان اولویت اصلی چشم‌انداز ۲۰۳۰ عربستان سعودی‌» باشند و همچنین بر تلاش‌های ملی برای توانمندسازی زنان و افزایش مشارکت آنها در توسعه اقتصادی عربستان سعودی می‌افزایند.

ایمان المطیری، معاون وزیر بازرگانی عربستان سعودی، در حاشیه پنجاه‌و‌سومین نشست شورای حقوق بشر سازمان ملل در ژنو، وعده‌ای عجیب داد و گفت:‌ «زنان سعودی در قلب فرایند تحول کشور ما قرار دارند». این وعده‌ها در راستای حضور زنان در سیاست‌ است؛ به‌طوری‌که مقام‌هایی را در سطوح وزیران و سفیران به دست آورند و به عضویت مجلس نیز درآیند.