تابستانی داغ و اوقات فراغت

کیکاوس پورایوبی

جامعه‌شناسان معمولا حالات شاد و نشاط‌آوری را که به دور از دغدغه‌های ممکن برای افراد است، اوقات فراغت می‌نامند. در این بین دانشجویان و دانش‌آموزان و تمام کسانی که در امر آموزش در طول سال درگیر بوده‌اند، اکنون با پایان سال تحصیلی اوقات و زمان زیادی را در اختیار دارند. گذر زمان، بدون پایش کیفیت اوقات فراغت اهمیتی ندارد. بهره‌مندشدن و استفاده مفرح و شاد از زمان‌ها را به‌خصوص که با تعطیلات پیوسته و طولانی همراه است، باید جزء اوقات فراغت به حساب آورد. برای دانشجویان و دانش‌آموزانی که با قلم، کاغذ و دفتر با ذهنی آشفته و چهره‌ای مضطرب چندین ماه پیوسته مشغول درس و مشق‌هایی هستند که غالبا جذاب و دل‌انگیز نیست و تأثیر و ارتباط مستقیمی هم با آینده زندگی آنان ندارد، اکنون محیط و زمان باید متفاوت از لحظات گذشته باشد. برای آزادشدن و تخلیه انرژی فضای فراخ و بازی لازم است، این فضا اکنون در شهرهای بزرگ و حتی شهرستان‌ها و حاشیه شهرها با زندگی آپارتمانی و امکانات کم میسر نیست، درست همین جاهاست که انحرافات اجتماعی با شکل‌های مختلفی بروز پیدا می‌کند، انواع بیماری‌های روحی و روانی، بزهکاری‌ها، آشوب‌های غیر قابل کنترل داخل خانواده‌ها، درگیری‌های خانوادگی، اضطراب و استرس، خودکشی و... همگی معمولا در خلأ کنش و واکنش روحی و جسمی انسان‌ها به وجود می‌آید.

با ورود فضای مجازی به چرخه زندگی انسانی بخش قابل توجهی از این اوقات فراغت به تصاحب تکنولوژی درآمده است که هم می‌تواند مفید و هم مضر باشد، منع و انکار صددرصدی فضای مجازی در دایره اوقات فراغت مجاز و ممکن نیست، اما نشستن و چشم‌دوختن مدام روی گوشی‌های هوشمند که بخش مهمی از فضای مجازی را اشغال کرده‌اند آسیب جدی به زیست فراغتی فراگیران دانش می‌رساند، مسئله‌ای که در این اوضاع و احوال جدی است و کیفیت زمان فراغت را زیر تیغ سؤال برده، میزان درآمد خانوارهاست، برای داشتن محیطی شاد و خاطره‌انگیز منابع مالی و پولی اهمیت زیادی دارد، فرستادن بچه‌ها برای فراگیری آموزش‌های علمی یا جسمانی، مانند انواع ورزش که لازمه جسم و روح است برای تعداد بسیار زیادی از هم‌وطنان امکان‌پذیر نیست.

شاهد بودید در یک مراسم ساده اخیرا در کرج تعداد فوتی‌ها و مصدومان مواد الکلی خطرناک به چندین نفر رسید. درست است این تیپ افراد در همه کشورها وجود دارند اما فراموش نکنیم ما در جامعه‌ای زندگی می‌کنیم که اخلاق‌مداری و تعالیم دینی در اولویت است، پس نتیجه‌گیری ساده، پذیرش این راه‌حل است که تنها با سخن و پاک‌کردن صورت‌مسئله که همان روش تهاجمی است، مشکلات حل نمی‌شود، محیط و تغییر شرایط است که نقش عمده‌ای را بازی می‌کند، اگر فراهم باشد، نه در حد اتوپیا، تا اندازه لازم، قطعا تابستان و تابستان‌های متمادی به کام همگان خوش خواهد بود.