توافقی برای مهار پناهجویان
دولت محافظهکار انگلیس اخیرا چندین طرح را برای جلوگیری از عبور پناهجویان بالقوه به انگلیس اعلام کرده است. در حال حاضر نیز توافقی با ترکیه برای مهار هجوم مهاجران به این کشور منعقد شده است. این توافق از جمله شامل یک مرکز صلاحیت است که قرار است توسط پلیس ترکیه راهاندازی شود.
محمود فاضلی-دیپلمات پیشین و تحلیلگر امور بینالملل: دولت محافظهکار انگلیس اخیرا چندین طرح را برای جلوگیری از عبور پناهجویان بالقوه به انگلیس اعلام کرده است. در حال حاضر نیز توافقی با ترکیه برای مهار هجوم مهاجران به این کشور منعقد شده است. این توافق از جمله شامل یک مرکز صلاحیت است که قرار است توسط پلیس ترکیه راهاندازی شود. قانون جدید امکان بازداشت فوری مهاجرانی را که با قایقهای کوچک از کانال مانش به جزایر انگلیس وارد میشوند، فراهم میکند. دو کشور تعهد خود را به همکاری در این زمینه و تقویت همکاری با کشورهای مبدأ و ترانزیت مورد تأکید قرار دادند. این طرح جدید در نشست آتی گفتوگوی انگلیس و ترکیه در مورد مهاجرت که بهزودی در لندن برگزار میشود، ارائه خواهد شد. انگلیس اخیراً اقدامات متعددی را برای جلوگیری از ورود پناهجویان به انگلیس اعلام کرده و پارلمان انگلیس اخیرا قانونی تصویب کرده که قصد دارد افرادی را که بهطور غیرقانونی وارد این کشور شدهاند از حق پناهندگی محروم کند. «قانون مهاجرت غیرقانونی» که اخیراً توسط پارلمان انگلیس تصویب شده است تقریبا همه پناهندگانی را که بهطور غیرقانونی وارد این کشور شدهاند، اخراج میکند. افرادی که تحت تأثیر این قانون قرار میگیرند باید بدون بررسی قضائی بازداشت شوند و سپس با هواپیما به کشور خود یا به کشور ثالثی مانند رواندا که انگلیس با آن توافقنامه دارد، منتقل شوند. انگلیس همچنان تدابیر سختگیرانهتری را در زمینه مهاجرتهای غیرقانونی به این کشور اتخاذ میکند. در همین راستا دولت انگلیس تهدید کرده وکلایی که به کلاهبرداری پناهندگی کمک میکنند ممکن است با خطر حبس ابد روبهرو شوند. وزیر کشور انگلیس در جدیدترین موضعگیری خود تأکید دارد ما باید هر کاری که میتوانیم برای شکستن حلقههای قاچاق و توقف قایقها انجام دهیم. شراکت ما با ترکیه، دوست و متحد نزدیک، به آژانسهای مجری قانون اجازه میدهد تا با یکدیگر در این موضوع بینالمللی همکاری کنند و با زنجیره لجستیکی قایقهای کوچک مقابله کنند. هنوز هزینههای پیشبینیشده برای اجرای این طرح اعلام نشده است. دولت انگلیس در زمینه اسکان مهاجران هم با مشکلات فضایی قابل توجهی مواجه است و طبق اظهارات مقامات این کشور باید روزانه میلیونها پوند برای هتلها بپردازد. این یکی از دلایلی است که لندن میخواهد هزاران پناهجو را در چندین لنج جا دهد. جریمه شرکتها و مالکانی که مهاجران بهزعم خود غیرقانونی را بهکار میگیرند یا اسکان میدهند به میزان قابل توجهی افزایش میدهد. همکاری انگلیس با ترکیه در حالی است که ترکیه در کنار سوریه و افغانستان در صدر لیست کشورهایی ایستاده که شهروندان آنها، خواهان مهاجرت به خارج از کشور بهویژه آلمان هستند. بین ژانویه تا جولای، در مجموع 23هزارو 846 هزار درخواست پناهندگی از ترکیه ارائه شده است. بررسی آمارها نشاندهنده این است که بهخاطر فراگیرشدن بحران اقتصادی و بیکاری در ترکیه، تقاضا برای مهاجرت و پناهندگی، نسبت به مدت مشابه سال قبل دو برابر شده و 202.9 درصد افزایش داشته است. این در حالی است که بخش اعظم این درخواستها رد میشود و نرخ پذیرش 15 درصد برای درخواست پناهندگی از ترکیه در آلمان وجود دارد. در سال 2022 میلادی 58 هزار شهروند ترکیه برای اولین بار در کشورهای اتحادیه اروپا درخواست پناهندگی دادند. این در حالی بود که شهروندان ترکیه در فهرست سال 2021 با 20 هزار نفر در رتبه پنجم قرار گرفته بودند. در مقایسه با سال 2021، تعداد پناهجویان در اتحادیه اروپا 64 درصد در سال 2022 افزایش یافت. طبق آمار اداره آمار اتحادیه اروپا (یورواستات) در سال 2021 ترکیه با 20315 درخواست پناهندگی، پس از سوریه، افغانستان، عراق و پاکستان در رتبه پنجم قرار گرفته بود. اما در سال 2022 تعداد درخواستهای شهروندان ترکیه تقریباً 150 درصد افزایش یافت. میل به مهاجرت در بین شهروندان ترکیه حتی از پاکستان و بنگلادش بالاتر است. در سال 2022، نیمی از شهروندان پناهجوی ترکیه، آلمان را برای اولین درخواست پناهندگی خود ترجیح دادند. پس از آن، بیشترین درخواست پناهندگی ترکها، به فرانسه داده شد. اگرچه از ابتدای سال 2023 تاکنون بیش از 26 هزار شهروند ترکیه به کشورهای اروپایی درخواست پناهندگی دادهاند، اما روند رسیدگی به آنها، بسیار کُند است. بحران اقتصادی و بیکاری، مهمترین عوامل مهاجرت شهروندان ترکیه به اروپاست. درحالی که سازمانهای بینالمللی بارها خشونت پلیس ترکیه با پناهجویان را محکوم کردهاند. شماری از پناهجویان افغان از بدرفتاری نیروهای امنیتی ترکیه انتقاد کردند. اخیرا شماری از پناهجویان افغان که از ترکیه اخراج شدهاند در گفتوگو با رسانهها از بدرفتاری پلیس آن کشور شکایت و انتقاد کردند. ترکیه آنها را مورد ضرب و شتم طولانی قرار داده است. انجمن حمایت از پناهجویان افغان در ترکیه اعلام کرده از اول ژانویه تا 22 ژوئن سال جاری 15 هزار و 20 پناهجوی افغان از ترکیه اخراج شدهاند. این رقم بیش از 55 درصد پناهجویان افغان را تشکیل میدهد که طی سال جاری در ترکیه بازداشت شدهاند. ترکیه در سالهای اخیر به گذرگاه مهمی برای پناهجویان و مهاجران غیرقانونی تبدیل شده که در سودای زندگی بهتر به اروپا میروند.