زیر‌و‌رو‌کشی عربستان، خوش‌خیالی ایران

رقابت‌های لیگ قهرمانان آسیا به‌تازگی قرعه‌کشی و مشخص شد که تیم‌های ایرانی حاضر در این تورنمنت قرار است به مصاف رقبای تا دندان مسلح عربستانی بروند. پرسپولیس با النصر، سپاهان با الاتحاد و نساجی هم با الهلال هم‌گروه شده تا حداقل در این مرحله از بازی‌ها شش تقابل بین تیم‌های ایرانی و عربستانی برگزار شود. با توجه به حضور ستاره‌های مطرح فوتبال دنیا در ترکیب سه تیم مذکور عربستانی، از زمانی که قرعه‌کشی صورت گرفته، رؤیاپردازی هواداران ایرانی برای تماشا و استقبال از این ستاره‌ها در ایران به اوج رسیده است. باوجود‌این زمان زیادی لازم نبود تا این رؤیا به برزخ برود. ماجرا از این قرار است که کنفدراسیون فوتبال آسیا هنوز حاضر نیست میزبانی از تیم‌های عربستانی را به ایرانی‌ها بدهد و همچنان در پی برگزارکردن این رقابت در کشور ثالث است. این خبر اگرچه تا دو، سه روز قبل فقط یک گمانه‌زنی تلقی می‌شد ولی حالا با انتشار محل میزبانی تیم‌های ایرانی در لیگ قهرمانان آسیا، مشخص شد که AFC همچنان بر همان قانون قبلی اصرار دارد. در اطلاعیه‌ای که درباره میزبانی این تورنمنت از سوی کنفدراسیون فوتبال آسیا منتشر شده، ورزشگاه آزادی و 

نقش جهان به‌عنوان میزبان در ایران معرفی شده‌اند ولی در این بین یک استثنا وجود دارد: جلوی محل برگزاری بازی تیم‌های ایرانی با رقبای عربستانی همچنان خالی است و محل این بازی‌ها مشخص نشده است! دلیل این خالی‌بودن، اتفاقی است که سال 1394 رخ داد و عده‌ای تندرو در تهران از سفارت دیوار عربستان بالا رفته و ارتباط دیپلماتیک دو کشور را متأثر کردند. در پی همان اتفاق، از سال 2016، کنفدراسیون فوتبال آسیا در پی درخواست فدراسیون فوتبال عربستان، عدم حضور نمایندگان عربستانی در ایران را قانونی کرد و دستور داد که بازی‌های طرفین در کشور ثالث برگزار شود. چنین شد که معمولا امارات به‌عنوان میزبان تیم‌های ایرانی و عربستانی معرفی شده و در سال‌های اخیر، اگر بازی‌ای در مرحله حذفی بین طرفین انجام شده، در کشوری دیگر بوده است. امسال هم رسانه‌های اماراتی خبر از این داده‌اند که قرار است ورزشگاه «آل‌مکتوم» میزبان جدال تیم‌های ایرانی و عربستانی باشد، ولی این خبر هنوز به‌طور رسمی از سوی AFC تأیید نشده است.

فارغ از ابهام موجود در این پرونده، اگر AFC این‌بار هم تصمیم گرفته باشد بازی طرفین را به کشور ثالث بسپارد، داغ شکست در عرصه دیپلماسی ورزشی برای طرف ایرانی به مراتب سنگین‌تر از دفعات پیش است. برای روشن‌شدن این مبحث، کافی است به چند مورد اشاره شود؛ اول اینکه برخلاف عدم حضور عربستانی‌ها در ایران، تیم‌های ایرانی به عربستان سفر کرده و برابر رقبای این کشور به میدان رفته‌اند. خواسته یا ناخواسته ایران زورش به عربستان در این بخش نرسیده و دست بالا را عربستانی‌ها داشته‌اند که ایرانی‌ها را با چراغ سبز AFC به عربستان کشانده ولی خودشان از حضور در ایران سر باز زده‌اند. مورد دوم و مهم‌تر ملاحظات سیاسی دو کشور است که در ماه‌های اخیر دستخوش تغییر و تحول شده و مسئولان وزارت امور خارجه در کنار دیگر چهره‌های دولت ابراهیم رئیسی، ازسرگیری ارتباط با عربستان را یکی از دستاوردهای مهم دولت عنوان کرده‌اند. حتی وزرای خارجه دو کشور نیز اخیرا دیداری با هم داشته و درباره مسائل مختلف از‌جمله مراودات ورزشی هم سخن گفته‌اند. در همین مرداد امسال که دیپلمات‌های دو کشور با هم دیدار کردند، کسی تصورش را هم نمی‌کرد قریب به سه هفته بعد، عربستانی‌ها دوباره برای ایران در عرصه ورزش شاخ و شانه بکشند. آنها وعده همکاری داده‌اند و ایرانی‌های هم با آسودگی خاطر از اینکه مشکل برطرف شده، از کنار آن عبور کرده‌اند ولی حالا که وقت عمل رسیده، عربستان دوباره ادعای خودش مبنی بر نداشتن امنیت در ایران را تکرار کرده و AFC به تأسی از آنها، محل میزبانی تیم‌های ایرانی از عربستان را مشخص نکرده تا احتمالا دوباره این دیدارها به کشور دیگری برده شود. پرده‌برداری از این شکست احتمالی، حالا دوباره مسئولان وزارت امور خارجه را بر آن داشته تا مشغول رایزنی جدید شوند. روز گذشته ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه، به اتفاقات رخ‌داده در این زمینه واکنش نشان داد و گفت: «همکاری‌های ورزشی ایران و عربستان موضوع بسیار مهمی است. ما در منطقه مشترک و در رویدادهای مشترک ورزشی حضور داریم و بازی‌های تیم‌های هر دو کشور نیز همواره پرهیجان و پرتماشاگر بوده است. در چارچوب روند جدیدی که در مناسبات دو کشور رخ داده، انتظار این است که رویدادهای ورزشی دو کشور نیز همگام با همین روند خوب سیاسی، اقتصادی و فرهنگی باشد. در گفت‌وگوهای دو وزیر خارجه در ریاض درخصوص سرعت‌بخشیدن به فعالیت‌ها و تبادلات ورزشی هم بحث‌های خوبی شده و دو وزیر متفق‌القول بودند که در این زمینه بتوانند کمک کنند که مناسبات ورزشی رونق بیشتری بگیرد. برگزاری مسابقات میان دو کشور در زمین ثالث فکر می‌کنم تصمیم کنفدراسیون فوتبال آسیا بوده و زمانی رخ داده که ما شاهد انقطاع در روابط سیاسی دو کشور بودیم، اما با شرایطی که در آن قرار گرفتیم، طبیعتا انتظار این است که بازی‌ها در زمین‌های ملی دو کشور برگزار شود. در گفت‌وگوهای ریاض این موضوع از سوی وزیر خارجه کشورمان مطرح و مورد استقبال همتای عربستانی هم قرار گرفت. خوش‌بین هستیم که مبتنی بر این نگاه مشترک شاهد انجام بازی‌های تیم‌های باشگاهی و ملی در زمین خودی باشیم. وزارت خارجه باز هم این موضوع را به جد دنبال خواهد کرد. بر اساس آخرین اخباری هم که دارم بین مسئولان ورزشی دو کشور نیز ارتباطات خوبی برقرار شده است». اگرچه از این جنس صحبت‌ها برای اولین بار نیست که در فضای 

سیاسی-ورزشی ایران مطرح می‌شود ولی با توجه به ایجاد کانال‌های جدید دیپلماتیک، این نوع رفتار عربستانی‌ها، اگر تغییر نکند، به غیر از شکست چیزی برای مسئولان سیاسی ایران به همراه ندارد. البته که نتیجه‌گیری در‌این‌باره شاید هنوز اندکی زود باشد؛ چون آن‌طور که سرپرست دپارتمان امور بین‌الملل فدراسیون فوتبال روز گذشته خبر داده، 10 روزی فرصت برای رایزنی مهلت وجود دارد. علی تارقلی‌زاده می‌گوید: «از سال ۲۰۱۶ بازی‌های نمایندگان ایران و عربستان در زمین بی‌طرف برگزار می‌شد. این موضوع در کمیته مسابقات AFC باید تصمیم‌گیری شود و در نامه دریافتی که ما در این زمینه داشتیم، مقرر شد کنفدراسیون فوتبال آسیا محل برگزاری دیدارهای نمایندگان ایران و عربستان را تا روز سه‌شنبه پنجم سپتامبر (۱۴ شهریور‌) اعلام کند».