هم‌زمان با رسیدن پاییز، میزان ابتلا به سرماخوردگی، آنفلوانزا و کرونا افزایش یافته است
فصل سرفه‌های تازه‌نفس
گرچه کرونا تا حدود زیادی رخت بربسته اما با رسیدن باد نرم و نازک و پاییزی دوباره صدای سرفه‌ها بلند شده و فصل سرماخوردگی هم دوباره از راه رسیده است. سرماخوردگی، آنفلوانزا و کرونا حالا نام‌های آشنایی هستند که دیگر در هر جمع و محفلی یادی از آنهاست.
شرق: گرچه کرونا تا حدود زیادی رخت بربسته اما با رسیدن باد نرم و نازک و پاییزی دوباره صدای سرفه‌ها بلند شده و فصل سرماخوردگی هم دوباره از راه رسیده است. سرماخوردگی، آنفلوانزا و کرونا حالا نام‌های آشنایی هستند که دیگر در هر جمع و محفلی یادی از آنهاست. مشکل اصلی این است که مبتلایان با علائم فصلی سرماخوردگی نمی‌دانند که این علائم دقیقا ناشی از چیست. آنفلوانزاست، کروناست یا یک سرماخوردگی جزئی. برای همین عده‌ای ماجرا را جدی نمی‌گیرند و به دلیل رعایت‌نکردن پروتکل‌های بهداشتی یا مراجعه‌نکردن به پزشک به گسترش بیشتر بیماری دامن می‌زنند. در همین رابطه مینو محرز، متخصص بیماری‌های عفونی به خبرآنلاین گفته است: «بیمارانی که اخیرا به پزشک مراجعه می‌کنند، اغلب دارای علائمی چون اسهال و تهوع شدید، کاهش وزن غیرارادی و دل‌درد هستند که این علائم پیش‌تر نشانه ابتلا به بیماری کرونا بود، اما در حال حاضر که شیوع آنفلوانزای فصلی شدت یافته، علائم فوق ممکن است متعلق به ویروس آنفلوانزا باشد یا حتی ویروس‌های دیگر نیز در این امر دخیل باشند. هرچند مواردی هم بوده که فرد با همین علائم مراجعه کرده و تست کرونای او مثبت شده است. ویروس کووید همچنان به قوت سابق پابرجاست و روزبه‌روز هم تغییر می‌کند. اتفاق عجیبی نیست که فرد با علائم سرماخوردگی به پزشک مراجعه کند، اما در نهایت متوجه شود مبتلا به آنفلوانزا یا کروناست». او گفته سفرهای تابستانی اخیر در گسترش ویروس‌های فصلی نقش دارند، «خطر این موضوع زمانی بیشتر است که این افراد در خانواده یا اطرافیان خود، مریض بدحال یا فرد مسن با بیماری‌های زمینه‌ای داشته باشند که در صورت ابتلا به هریک از ویروس‌ها احتمال دارد در شرایط خطرناکی قرار بگیرند».
کرونای تازه
این روزها علاوه بر سرماخوردگی و آنفلوانزا کرونای تازه‌نفسی هم از راه رسیده است. حمیدرضا نادری، متخصص بیماری‌های عفونی و گرمسیری از جمله کسانی است که در مورد افزایش کرونا هشدار داده و به ایسنا گفته است: «مدتی است دوباره موارد کرونا افزایش داشته و موارد جهانی به طور مثال میزان بستری‌ها در کشور آمریکا ۲۰ تا ۲۲ درصد بیشتر شده است.
سویه جدید کرونا بیماری‌زایی قابل ملاحظه‌ای دارد. در تمام قاره‌ها و کشورها افزایش دیده می‌شود. ما نیز مواردی می‌بینیم که تابلوی مشکوکی دارند و تست‌های آنها مثبت است. این سویه جدید که اریس نام دارد همان ویروس کرونا بوده که جهش پیدا کرده است. تستی که در حال حاضر انجام می‌دهیم PCR کووید است و نمی‌توانیم سویه اریس را تشخیص دهیم، بنابراین نمی‌توان قاطعانه بیان کرد که موارد کرونا مثبت سویه جدید است. مسئولان نیز بیان می‌کنند که ثابت نشده سویه اریس وارد کشور شده باشد؛ زیرا موارد آن در جهان به صورت عددی گزارش می‌شود و توده‌های ابتلا را نداریم. تجربه نشان داده ویروسی که غالب شده و همه‌جا پراکنده می‌شود، اگر هم نباشد چیزی مشابه آن خواهد بود».
این متخصص بیماری‌های عفونی و گرمسیری معتقد است که اریس مشخصه خاصی ندارد؛ زیرا عملا همان کروناست؛ «البته بیان ژنی آنها با جهش متفاوت می‌شود. ممکن است تظاهرات آنها خفیف و شدید شود، برخی سرایت بالاتر و برخی شدت بیشتر داشته باشند اما نمی‌توان بیان کرد که این علائم مربوط به این ویروس است. انتظار داریم این سویه جدید همان سندرومی باشد که می‌شناسیم؛ یعنی یک بیماری تنفسی که بیشتر دستگاه تنفسی فوقانی را درگیر می‌کند و می‌تواند ریه را نیز درگیر کند، البته ممکن است شدت و ضعف آن برحسب جهش‌ها متفاوت باشد. سویه جدید سرایت بالایی مانند سرماخوردگی و آنفلوانزا دارد. درخصوص شدت آن نمی‌توان قضاوت کرد؛ زیرا عمری از آن نگذشته است. بیشتر موارد بستری به شدت کووید دلتا نبوده است. تظاهرات آن بیشتر سرماخوردگی معمولی است اما باید تفاوت عمده‌ای بین سرماخوردگی و این ویروس‌ها قائل شویم».
او درمورد تفاوت سرماخوردگی و کرونا هم توضیح داده است: «سرماخوردگی یک یا چند ویروس خاص هستند و مشخصه آنها این است که تنها دستگاه تنفسی فوقانی را درگیر می‌کنند؛ یعنی خارش گلو، آبریزش بینی، عطسه، قرمزی چشم و تب، بدن‌درد و علائم عمومی ندارند. ویروس‌های دیگر که موجب آنفلوانزا و کووید می‌شوند طیف گسترده‌ای از خفیف تا شدید دارند و تفاوت آنها این است که شامل علائم عمومی، تب و بدن‌درد نیز می‌شوند. آنچه امروز بیشتر مشاهده می‌شود و بیماران شکایت دارند این است که اریس شامل درگیری دستگاه تنفسی فوقانی به اضافه بدن‌درد، خستگی، کوفتگی و تب است. در زمینه درگیرکردن ریه هنوز به شدت کروناهای اولیه و دلتا نیست اما در مواردی بستری شدند و یکی، دو مورد به ICU رفتند. تمرکز روی افرادی است که سالمند هستند، بیماری‌های زمینه‌ای دارند و داروهای شیمی‌درمانی مصرف می‌کنند».
توزیع 24ساعته واکسن
با رسیدن فصل سرما و البته موج بیماری‌های رنگارنگ، ضرورت استفاده از واکسن آنفلوانزا برای برخی گروه‌ها بیشتر مطرح است. البته همیشه این نگرانی مطرح است که آیا واکسن به میزان کافی هست یا نه. دوم مهرماه علیرضا عسگری، مدیرعامل سازمان تدارکات پزشکی هلال احمر خیال همه را راحت کرد و گفت که ۲۴ساعته واکسن آنفلوانزا در داروخانه‌های هلال‌احمر توزیع می‌شود. او توضیح داد: « تعداد قابل توجهی از واکسن‌های آنفلوانزا به دست شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی تولید شده است. بر این اساس واکسن ۲۴ساعته در اختیار مردم است و مشکلی در این زمینه وجود ندارد. در مواردی به دلایل علمی تیپ‌های دیگری از واکسن (پلتفرم‌های متفاوت تولیدشده) نیاز است که به فراخور سیاست‌های سازمان غذا و دارو واردات واکسن صورت گرفته و پس از تجویز پزشکان در اختیار بیماران قرار می‌گیرد. در سال گذشته با تشدید سرما و همه‌گیری باکتریایی مشکل آنتی‌بیوتیک در کشور پدید آمد که هلال احمر با افزایش تولید آنتی‌بیوتیک، بحران را مدیریت کرد و به کمک وزارت بهداشت آمد؛ برای امسال نیز آمادگی کامل برای عرضه داروهای تنفسی و ضد حساسیت در فصل سرما را داریم. در این زمینه دپوی قابل قبولی صورت گرفته است و ما با آمادگی کامل در خدمت مردم هستیم».
او به مشکلات و سختی‌های دوره پاندمی کرونا هم اشاره کرد: «خاطره ناخوشی از کووید ۱۹ داریم، ولی عادات خوبی در زمینه رعایت نکات بهداشتی به وجود آمد؛ البته امروز هم نباید فکر کنیم که با فروکش‌کردن کرونا باید این عادات را کنار بگذاریم. همچنان شست‌وشوی دست‌ها و استفاده از ماسک در اماکن تجمعی و رعایت بهداشت، دوری از شلوغی‌ها مهم است و نباید فراموش کنیم هرچه تعداد بیماران کاهش یابد بیشتر به موفقیت خواهیم رسید».
گروه‌های آسیب‌پذیر
زنان باردار، کودکان شش‌ماهه تا نوجوان ۹ساله، سالمندان بالای ۶۵ سال، افراد چاق مفرط، بیماران دیالیزی و پیوند کلیه و کبد در اولویت تزریق واکسن آنفلوانزا هستند. این توضیح حسن ذبیحی، مدیر شبکه بهداشت و درمان شهرستان اردستان به ایسنا است. او گفته است: «تزریق واکسن آنفلوانزا یکی از ابزارهای پیشگیرانه در این فصل است. سازمان بهداشت جهانی به همه افراد شش‌ماهه و بالاتر توصیه می‌کند که واکسن آنفلوانزا را دریافت کنند، ولی افرادی شامل زنان باردار، کودکان شش‌ماهه تا نوجوان ۹ساله، افراد ۱۸ساله و کمتر که به دلیل بیماری آسپرین مصرف می‌کنند، سالمندان بالای ۶۵ سال، افراد چاق مفرط، افرادی که در منازل سالمندان کار می‌کنند، بیماران دیالیزی و پیوند کلیه، کبد و... در اولویت تزریق واکسن آنفلوانزا هستند». او درباره زمان مناسب تزریق واکسن آنفلوانزا هم بیان کرده است: «بهترین زمان برای تزریق این واکسن ابتدای مهر تا اواخر آبان‌ماه خواهد بود. این بیماری باعث عفونت حاد دستگاه تنفسی می‌شود و با سردرد ناگهانی، درد ماهیچه، تب و ضعف و بی‌حالی شدید نمایان می‌شود که اگر کنترل نشود می‌تواند خطرناک باشد».
افشین منیری، متخصص بیماری‌های عفونی هم تأکید می‌کند که کودکان زیر پنج سال به طور ویژه نسبت به آنفلوانزا آسیب‌پذیر هستند و ریسک بالایی برای ابتلا به عارضه‌های ثانویه جدی ناشی از آنفلوانزا مانند عفونت‌های شدید ریه را دارند. او در توضیحات بیشتری به مهر گفته است: «واکسن آنفلوانزا و آنفلوانزای خوکی از ویروس‌های غیرفعال یعنی کشته‌شده ساخته شده‌اند و غیرممکن است که کسی از یک ویروس مرده بیمار شود، اضافه کرد: اما اگر هر کدام از عوارض جانبی ابتلا به آنفلوانزا مثل تب، درد، سوزش، ورم یا قرمزی در محل تزریق واکسن را داشتید، بدانید این علامت‌ها در واقع واکنش‌هایی به تزریق واکسن هستند». او تأکید کرده است: «واکسینه‌شدن در برابر آنفلوانزا، به همان اندازه که برای بزرگسالان مهم است، برای کودکان نیز اهمیت دارد. بیشتر پزشکان، تزریق سالانه واکسن آنفلوانزا از شش‌ماهگی برای تقریبا همه افراد، از پیر و جوان و کودک را توصیه می‌کنند که ترجیحا در اواخر شهریور و اوایل مهر ماه می‌تواند تزریق شود تا زمان کافی برای ایمن‌سازی بدن پیش از شروع کامل فصل آنفلوانزا وجود داشته باشد».
