گام نخست برای جذب توریست
لغو روادید در مقابل احساس ناامنی و پروازهای غیرمستقیم
علیاصغر شالبافیان، معاون گردشگری وزارت میراث فرهنگی به تازگی اعلام کرده است لغو روادید با ۶۰ کشور در دستور کار است. به گفته او این اقدام میتواند در رشد گردشگری و جذب توریستهای خارجی بسیار مؤثر باشد. به گفته کارشناسان تا زمانی که تبلیغات نباشد و پرواز مستقیم از مقاصد مختلف به کشورمان نداشته باشیم، لغو روادید به تنهایی چارهساز نیست.
صبا رضایی: علیاصغر شالبافیان، معاون گردشگری وزارت میراث فرهنگی به تازگی اعلام کرده است لغو روادید با ۶۰ کشور در دستور کار است. به گفته او این اقدام میتواند در رشد گردشگری و جذب توریستهای خارجی بسیار مؤثر باشد. به گفته کارشناسان تا زمانی که تبلیغات نباشد و پرواز مستقیم از مقاصد مختلف به کشورمان نداشته باشیم، لغو روادید به تنهایی چارهساز نیست. از سویی دیگر مؤلفه احساس امنیت در جذب توریست بسیار مهم است. احساس امنیت از خود امنیت مهمتر است چراکه توریست تا زمانی که تصمیم نگیرد به ایران سفر کند، تنها یک تصویر از کشورمان در ذهن دارد و اگر این تصویر با تبلیغاتی که علیه کشورمان هست در او احساس ناامنی ایجاد کند، ایران را از لیست سفرها حذف میکند. از سال گذشته تاکنون وضعیت توریست ورودی به ویژه از کشورهای اروپایی نابسامان است اما شهروندان کشورهایی که لغو روادید شدهاند بیش از دیگر کشورها به ایران سفر میکنند.
افزایش آمار توریست ورودی
شالبافیان، معاون گردشگری وزارت گردشگری، میراث فرهنگی و صنایع دستی در برنامه صف اول که به تازگی از شبکه یک سیما پخش شد گفت: بعد از پایان بیماری کرونا در شهریور سال ۱۴۰۱ روند صعودی ورود گردشگران خارجی به کشور را داشتیم به نحوی که تا آن زمانحدود ۴۱۷ هزار گردشگر ورودی داشتیم به خصوص که بحث لغو روادید با عراق نیز انجام شده بود. اما با وقایعی که روی داد این روند کاهش محسوسی پیدا کرد. شالبافیان گفت: تعداد زیادی گردشگر ورودی از آذربایجان داشتیم که به دلیل مسائل مختلفی که وجود دارد این آمار به یک دهم کاهش پیدا کرد. با ملاحظات برای صدور روادید گردشگران کشور همسایه دیگر عملا تعداد گردشگران ورودی از آن هم ۵۰۰ هزار نفر کاهش پیدا کرد. اما این روند در اواخر سال با اقدامات انجامگرفته بهتر شد. اکنون در هفت ماه سال ۱۴۰۲ حدود سه میلیون و ۹۰۰ هزار گردشگر ورودی داریم که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۴۴ درصد رشد داشته است. همکاری با کشور چین و لغو روادید با این کشور از طریق قرار گرفتن در فهرست ۲۰ مقصد گردشگری این کشور بیتأثیر نبود. لغو روادید گروهی با روسیه نیز که دو ماه از اجراشدن آن میگذرد نیز انجام شده است. او ادامه داد: طرح تردد گردشگران کشورهای همسایه با خودروی شخصی را نیز اجرا کردیم. پیشبینی میشود با روند رو به رشدی که در جذب گردشگران خارجی داریم به استثنای بازارهایی که در حال حاضر مبادلات گردشگر با آنها کاهش محسوس داشته میزبان حدود شش میلیون گردشگر خارجی باشیم.
لغو روادید به تنهایی کافی نیست
به گفته کارشناسان موارد بسیار مهمتری از لغو روادید وجود دارند که نادیده گرفته شدهاند. امیرپویان رفیعیشاد، رئیس هیئت مدیره انجمن صنفی دفاتر سفر هوایی، گردشگری و زیارتی استان تهران به «شرق» گفت: آقای ضرغامی، وزیر گردشگری نیز به تازگی گفته است که در حال مذاکره با 60 کشور جهان هستیم تا لغو ویزا صورت بگیرد. یکی از اهرمهای بازدارنده جهت ورود گردشگر به کشور، ویزا است. او افزود: کشورهای حوزه شینگن ویزای واحدی دارند و به همین دلیل آمار سفر توریستها به این کشورها همواره رقم بالایی است. گردشگری در این کشورها از ثبات نسبی برخوردار بوده و همواره رونق دارد چراکه کشورهای حوزه شینگن نیازی به دریافت ویزا ندارند. رفیعی شاد تأکید کرد: اگرچه لغو ویزا برای توریستهای خارجی همواره جذاب بوده و مسئله لغو ویزا مربوط به دیروز و امروز نیست، بلکه همواره این مسئله مطرح بوده و خود به تنهایی میتواند جاذبهای برای ورود گردشگران باشد، اما این جاذبه برای جذب توریستهای بینالمللی کافی نیست. به گفته رئیس هیئت مدیره انجمن صنفی دفاتر سفر هوایی، گردشگری و زیارتی استان تهران، بسیاری از لغو روادیدها در صورتی که با کشورهایی باشد که قوانین سختگیرانه برای صدور ویزای ایرانیان وضع کرده باشند، یکطرفه خواهد بود.
احساس امنیت از لغو روادید مهمتر است
به گفته برخی فعالان گردشگری تا زمانی که توریستهای ورودی به واسطه تبلغات منفی علیه کشورمان، احساس امنیت نکنند، لغو روادید تأثیری در جذب توریست ندارد. ارژنگ انتصاری، فعال گردشگری به «شرق» گفت: لغو روادید تا حدی مهم است اما در شرایط نرمال. اگر توریستهای ورودی از سفر به ایران هراس نداشته باشند، لغو ویزا بسیار هم مهم است. اکنون شرایط خاورمیانه به گونهای است که بسیاری تصور میکنند ممکن است ایران درگیر جنگ شود. انتصاری تأکید کرد: در لغو روادید با برخی کشورها موفق نبودهایم، مثلا توریستهای مالزی دوست دارند به ایران سفر کنند اما نبود پروزا مستقیم و خستگی پروازهای غیرمستقیم مانع از سفرشان به ایران میشود. حتی از کشورهای شرق آسیا به ایران نیز پرواز مستقیم نداریم و این امر خود مانعی برای جذب توریست است. کشورهای مسلمان بسیاری در شرق آسیا داریم که مشتاق سفر به ایران هستند اما قیمت پرواز غیرمستقیم به ایران بالا بوده و این امر از دیگر موانع است. این فعال گردشگری با اشاره به اینکه تبلیغات در گردشگری کشور به حدی ضعیف است که اگر لغو روادید هم صورت بگیرد، توریستهای ورودی باخبر نمیشوند، بیان کرد: ممکن است ما هم با کشوری که تاریخ و طبیعت فوقالعاده داشته باشد، لغو روادید دوجانبه داشته باشیم اما مردم اصلا خبر نداشته باشند. مثلا جیبوتی کشوری فوقالعاده زیبا و تاریخی است اما شهروندان ایرانی نمیدانند که بدون روادید میتوانند به این کشور سفر کنند. اگر هم بدانند جیبوتی در لیست مقاصد سفرشان قرار نمیگیرد. ایران نیز برای بسیاری از توریستهای خارجی اینگونه است. یا مثلا چینیها مدت زیادی است که میتوانند بدون ویزا به ایران سفر کنند اما تا زمانی که ماهان در چین تبلیغات نکرده بود، مردم از این موضوع خبر نداشتند.
لغو روادید بسیار هم مؤثر است
برخی از کارشناسان اما براین باورند که لغو روادید بسیار هم مهم و تأثیرگذار است. حرمتالله رفیعی، رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی به «شرق» گفت: لغو روادید و پروازهای مستقیم لازم و ملزوم یکدیگرند. نمیتوانیم بگوییم به دلیل اینکه پرواز مستقیم از بسیاری از مقاصد به ایران نداریم، پس لغو روادید هم نباید داشته باشیم. او افزود: هرکدام از این موارد که انجام شوند، یک قدم به جذب توریستهای خارجی نزدیک شدهایم، بنابراین اقدامات فوق ضروری بوده و مثبت است. از سویی دیگر آقای ضرغامی در دولت میتواند ضرورت گردشگری را مطرح کرده و از هیئت دولت بخواهد اقدامات لازم برای رشد این صنعت صورت بگیرد. رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی گفت: شهروندان کشورهای عراق، ترکیه، روسیه و چین نیز به دلیل لغو روادید به ایران سفر میکنند و در جذب این بازارهای هدف به همین دلیل موفق بودهایم. لغو روادید بارقه امید ایجاد میکند، از لغو روادید آغاز میشود و اقدامات بعدی در پی آن میآیند. تبلیغات و پروازهای مستقیم نیز اقدامات بعدی هستند. تبلیغات باید توسط دولت صورت بگیرد. رفیعی تأکید کرد: از سویی دیگر در مقاصدی که توریست به ایران سفر نمیکند یا توریستهای خارجی کمی دارد نباید تبلیغات کرد، مثلا تبلیغات در ونزوئلا سودی ندارد. او در رابطه با پروازهای مستقیم گفت: ترکیه به ایران پرواز مستقیم دارد و بیشتر نیز چارتری است، بعد از لغو روادید تعداد پروازهای مستقیم به این کشور از هفتهای 2 پرواز به 40 پرواز هفتگی رسید.
پروازهای مستقیم، مهمتر از لغو روادید
رفیعیشاد، رئیس هیئت مدیره انجمن صنفی دفاتر سفر هوایی، گردشگری و زیارتی استان تهران گفت: در زیرساختهای گردشگری کشور مشکل داریم، حملونقل یکی از مواردی است که در جذب توریست تأثیر بسیاری دارد. باید تلاش کنیم پروازها از مقاصد مختلف دنیا به ایران، مستقیم شود. این امر و تسهیلگری در حملونقل پروازها تأثیر بسیاری در جذب توریست دارد. او تأکید کرد: اگرچه سفر به ایران ارزان است اما هزینه تردد به کشورمان بسیار گران بوده و به دلیل غیرمستقیم بودن پروازها، زمانی که طول میکشد تا مسافران به ایران برسند نیز بسیار طولانی است. کاهش هزینه و تنها گزینه ایران ارزان به تنهایی کافی نیست اما حملونقل هوایی حتی این گزینه را نیز نقض میکند. انتصاری، راهنمای تورهای ورودی و خروجی نیز بر این باور است که پروازهای مستقیم تأثیر بسیار بیشتری بر جذب توریست دارد تا لغو روادید اما حرمتالله رفیعی، رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی بر این باور است که نمیتوانیم بگوییم چون پرواز مستقیم نداریم پس لغو روادید نیز نباید صورت بگیرد.
سفر به ایران ارزان نیست
رفیعیشاد، رئیس هیئت مدیره انجمن صنفی دفاتر سفر هوایی، گردشگری و زیارتی استان تهران بر این باور است که پروازهای غیرمستقیم، سفر به ایران را بسیار گران کرده است. انتصاری، فعال گردشگری نیز با تأکید بر اینکه قیمت سفر به ایران ارزان نیست، بیان کرد: قیمت سفر به ایران ارزان نیست. بسیاری از اقامتگاههای بومگردی شبی سه میلیون تومان کرایه میگیرند و این قیمت برای توریست خارجی بسیار بیشتر میشود. ترکیه نسبت به ایران بسیار ارزانتر بوده و توریست خارجی نیز احساس امنیت بیشتری میکند. انتصاری گفت: بسیاری از گردشگران نیز تصور میکنند اگر به ایران سفر کنند ممکن است دیگر ویزای کشورهای اروپایی یا آمریکا را دریافت نکنند و امکان سفر به برخی کشورها را نداشته باشند که اعتقاد اشتباهی است. اما بههرروی چنین ترسی در میان توریستهای خارجی وجود دارد. او تأکید کرد: در کشور دو ایرلاین بینالمللی داریم که در دیگر کشورها، هم تبلیغات میکنند و هم در جذب توریست موفق بودهاند، ماهان یکی از این ایرلاینهاست. این ایرلاین در تایلند، چین و روسیه موفق شد توریست جذب کند و پرواز مستقیم داشته باشد.
دولت باید تبلیغات را بر عهده بگیرد
انتصاری با اشاره به عدم تبلیغات دولت در زمینه گردشگری گفت: در نمایشگاههای گردشگری بینالمللی دولتها حضور یافته و تبلیغات میکنند. وزارت میراث فرهنگی ما اگر از آژانسهای تبلیغاتی کمک مالی نگیرد، شانس آوردهایم. زمانی که ترکیه در نمایشگاه گردشگری کشوری شرکت میکند، در سطح شهر بیلبوردهای ترکیه به چشم میخورد. این هزینه را دولت پرداخت میکند و نه بخش خصوصی. آژانسهای گردشگری ایرانی نهایتا بتوانند 100 هزار یورو هزینه کنند و یک بیلبورد برای ایران نصب کنند. هزینه تبلیغات به حدی سنگین است که در توانایی یک شرکت خصوصی نیست و دولت باید پشتیبانی کند. او افزود: شرکتهای خصوصی گردشگری ایران کوچک و ضعیف هستند. مانند دوراک ترکیه غول و عظیم نیستند. به همین دلیل نمیتوانند تبلیغات کنند. به همین دلیل لغو روادید با 60 کشور جهان تنها یک شعار تبلیغاتی است. از سویی دیگر جنگ میان فلسطین و اسرائیل بسیاری را از سفر به کشورهای خاورمیانه ترسانده و آنها را دچار هراس کرده است.
دولت نظرات غیرکارشناسی ندهد
رفیعی گفت: در دولت گذشته آقای زنگنه، وزیر وقت نفت گفته بود هرچقدر درآمد نفتی داریم، گردشگری از کشور خارج میکند. این یک گفته کاملا اشتباه و غیرکارشناسی است که نشان میدهد چقدر جایگاه گردشگری در دولت گذشته ضعیف بوده که در دولت چنین اظهارنظراتی در مورد گردشگری وجود داشته است. ضعف دیگر دولت این بود که به ازای هر کارت ملی به هر شهروند ایرانی دو هزار دلار برای سفر فروخته میشد. در صورتی که هیچ ارزی در اختیار آژانسهای گردشگری قرار نمیگرفت.