آغوش مجازی

مریم مرامی-کارشناس ارشد علوم شناختی، رسانه:  می‌دانیم که آغوش فیزیکی می‌تواند باعث تسلی و حمایت و ابراز احساسات مثبت شود، اما چه ربطی به دنیای دیجیتال دارد؟ چگونه تعاملات دیجیتال، گرمای آغوش‌های دنیای واقعی را منعکس می‌کنند؟ آیا آغوش دیجیتال می‌تواند به اندازه آغوش فیزیکی مؤثر باشد؟ آیا یک صفحه نمایش می‌تواند گرما، راحتی و امنیت مرتبط با یک آغوش فیزیکی را فراهم کند؟

مفهوم «آغوش دیجیتال» طرز فکر ما را در مورد تعاملات فیزیکی در مقابل تعاملات آنلاین به چالش می‌کشد. در عصر تحول سریع دیجیتال و چشم‌اندازهای دیجیتالی گسترده، اصطلاحی مانند «آغوش دیجیتال» ممکن است متناقض به نظر برسد. زمانی که کاربران از نظر فیزیکی دور هستند، حتی در آن سوی دنیا و به تماس‌های اسکایپ، پیام‌های واتس‌اپ و جلسات زوم عادت کرده‌‌اند، تصور «آغوش‌گرفتن» در میان این حوزه‌های مجازی ممکن است سخت باشد. با این حال، محققان در مورد «آغوشی» که شاید تنها به لمس فیزیکی متکی نباشد، اما ما آن را به «درآغوش‌گرفتن» ربط می‌دهیم، بحث‌می‌کنند.

زمانی‌ که همه‌گیری کووید۱۹ منجر به محدودیت‌های اجتماعی شد اغلب ما را از درآغوش‌گرفتن کسانی که دوست‌شان داشتیم، بازداشت. این غیبت به برخی کمک کرد تا متوجه شوند که این تعاملات چقدر برای احساس مراقبت و ارتباط ما مهم است. با کاهش تعاملات فیزیکی، بسیاری برای آرامش، به دنیای دیجیتال روی آوردند، اما اغلب راضی نبودند. برخی از نظریه‌پردازان ممکن است این موضوع را به خاطر شخصیت بی‌جسم فضاهای دیجیتالی بدانند. به عنوان مثال، اینکه تماس بین فردی از زندگی آنلاین ما حذف شده است. با این حال برخی از افراد به ارتباط در تعاملات دیجیتالی خود با وجود اینکه قادر به لمس نبودند، ادامه دادند و به خوبی با آن کنار آمدند و از فناوری و ظرفیت آن برای تسهیل روابط اجتماعی سالم در یک زمان چالش‌برانگیز رضایت داشتند. از سوی دیگر، گروهی بودند که ظاهرا از این وضعیت ناراحت بودند. آنچه برای محققان روشن شد این بود که فقط وجود یا عدم وجود فناوری نبود که بر این تجربیات تأثیر گذاشت. روشی که افراد به این تعاملات آنلاین نزدیک می‌شوند، درگیر می‌شوند و در مورد آنها تأمل می‌کنند، بسیار مهم بود. برای درک بهتر این واریانس‌ها، آنها به بغل‌کردن و همبستگی جهانی روی آوردند.

تحقیقات اخیر به بررسی این موضوع می‌پردازد که چگونه احساسات و تجربیات درباره یک آغوش را می‌توان در فضاهای دیجیتال ترجمه و حتی تقویت کرد، خصوصا در مواقعی که ارتباطات فیزیکی محدود است. این مطالعه به اهمیت درایت دیجیتالی می‌پردازد؛ توانایی هدایت تعاملات آنلاین با همان مراقبت، همدلی و احترام، مانند تعاملات چهره به چهره.

از آنجایی که هر تجربه‌ای را می‌توان به عناصر آن تقسیم کرد، محققان با استفاده از ماتریس تعامل واقعیت ترکیبی (MRIM)، دریافتند که تقریبا تمام اجزای یک آغوش فیزیکی را می‌توان به قلمرو دیجیتال ترجمه کرد و برخی از عناصر قابل تقویت هستند. درواقع این شبکه امکان ساختارشکنی تجربیات را به عناصر فیزیکی، مجازی و تخیلی آنها می‌دهد. یعنی با تمرکز مناسب بر عناصر خاص، فضای دیجیتال می‌تواند شبیه‌سازی و حتی در برخی مواقع، ماهیت یک آغوش را تقویت کند.

اما مانند هر شکلی از تعامل، موفقیت این آغوش‌های دیجیتال تا حد زیادی به مهارت‌های فرد بستگی دارد. این افراد هستند که از مهارت‌های درست، به روش درست و در زمان مناسب استفاده می‌کنند که مشخصه تعاملات اجتماعی خوب از لحاظ دیجیتالی نیز هست. اینجا بود که اصطلاح «درایت دیجیتال» را برای توصیف مجموعه‌ای از مهارت‌ها معرفی کردند که افراد را قادر می‌کند در موقعیت‌های اجتماعی آنلاین برتری پیدا کنند. اینها افرادی هستند که با این واقعیت هماهنگ شده‌اند که حتی در فضای آنلاین نیز هنجارها و قراردادهای موجود وجود خواهد داشت. به عبارتی درایت دیجیتال به ما کمک می‌کند مکان‌های آنلاین را به روش‌هایی تجسم کنیم که به نیازهای مردم و تعاملاتی که به آنها کمک می‌کند حساس باشد. به‌طور خلاصه، این یک وسیله تجسم‌یافته است که به کمک آن به صورت آنلاین از یکدیگر مراقبت‌می‌کنیم.

اگرچه صفحه‌نمایش‌های ما ممکن است لمس فیزیکی را ارائه ندهند، اما افراد مجسم‌شده با احساسات و نیازهای واقعی را در خود جای می‌دهند. در دنیایی که تعاملات دیجیتال در حال تبدیل‌شدن به یک هنجار است، این تحقیق معنای ذاتی تعاملات اجتماعی آنلاین ما را روشن می‌کند و بر اهمیت تعاملات تجسم‌یافته حتی در فضاهای مجازی تأکید می‌کند.

این مطالعه پیامدهای گسترده‌ای دارد. بینش‌های این تحقیق می‌تواند برای تغییر شکل پلتفرم‌های اجتماعی آنلاین مورد استفاده قرار گیرد و آنها را همدل‌تر و انسان‌محورتر کند. با نگاهی به آینده، محققان قصد دارند به‌طور تجربی مفهوم درایت دیجیتال را بیشتر بررسی کنند.

درحالی‌که «درایت دیجیتال» ممکن است تمام چالش‌های ناشی از دنیای دیجیتالی ما را حل نکند، اما درواقع نشان‌دهنده حرکت به سمت یک جهان دیجیتالی همدل‌تر و مرتبط‌تر است. کسی چه می‌داند شاید چت آنلاین بعدی کمی گرم‌تر، تقریبا مثل «درآغوش‌گرفتن» باشد.