انحراف بزرگ

شرق: گزارش نظارتی شورای شهر از پروژه‌های تملک دارایی سرمایه‌ای شهرداری تهران در شش‌ماهه نخست سال، حکایت از بی‌انضباطی مالی عجیب در شهرداری تهران داشت. از پروژه‌ای که 20 برابر مصوب بودجه 1402 شهرداری اعتبار به آن تخصیص داده شده تا پروژه‌‌هایی عمرانی که با گذشت شش ماه از سال هنوز آغاز نشده و در لیست پروژه‌‌های قرمز شهرداری قرار می‌گرفتند. این گزارش نشان می‌داد که برخی از تخصیص‌ها به پروژه‌ها بیش از اعتبار مصوب شورای شهر بود. یکی از اعضای شورای شهر تهران در انتقاد به عملکرد شهرداری گفت که شهرداری اجازه ندارد به جای عمل به بودجه مصوب شورای شهر در طول سال براساس علایق خود عمل کند. عضو دیگر شورای شهر این میزان اختلاف عملکرد شهرداری با بودجه مصوب را بیش از انحراف و فاصله عملکرد شهرداری با مصوبات شورای شهر دانست و گفت شورای شهر باید فکری به حال خود کند. رئیس کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر تهران تأکید داشت شورا برحسب تکلیف این گزارش نظارتی را تهیه کرده و قصد مچ‌گیری نداشته و بهترین واکنش به آن را هم شهردار تهران داشته که از مدیران خود خواسته موارد اعلا‌م‌شده را بررسی و اصلاح کنند. محمد آخوندی، رئیس کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر تهران، در توضیح این گزارش گفت:‌ بودجه ۱۴۰۲، ۷۵ هزار و ۹۹۰ میلیارد تومان است، در سه بخش تملک دارایی سرمایه‌ای، هزینه‌ها و تملک دارایی مالی مصوبات داشتیم که در بخش هزینه‌ها شهرداری ابلاغ کمتری داشته، در بخش تملک دارایی سرمایه‌ای ۳۵ هزار و ۷۳۰ میلیارد تومان مصوب شورا بوده که شهرداری ۳۸ هزار میلیارد تومان ابلاغ کرده و در بخش تملک دارایی مالی پنج هزار و ۷۰۰ میلیارد مصوب و شهرداری هفت هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان ابلاغ کرده است. به گفته این عضو شورای شهر تهران شهرداری در ۱۵ پروژه بیش از مصوب شورای شهر ابلاغ کرده، به عنوان مثال در بحث مرمت و تکمیل مجموعه ورزشی قائم ۱۵ میلیارد تومان مصوب کردیم اما شهرداری ۲۳ میلیارد و ۵۰۰ ابلاغ و تخصیص داشته، در منطقه ۱۶ برای مجموعه شهربانو ۱۹ میلیارد تومان مصوب کردیم که شهرداری ۴۷ میلیارد تومان تخصیص داده است و در احداث خیابان ۴۵ متری بهار ۱۰ میلیارد تومان مصوب کردیم و شهرداری ۱۷ میلیارد تومان تخصیص و ابلاغ داشته است. برای اراضی ساصد ۱۵ میلیارد تومان مصوب کردیم که شهرداری ۴۳ میلیارد و ۵۰۰ ابلاغ کرد. ۱۷ ردیف داریم که پروژه‌هایی است که بین مناطق و معاونت جابه‌جا شده است. وقتی شورا مواردی را مصوب می‌کند شهرداری نمی‌تواند جابه‌جا کند. ۱۵ مورد درباره مساجد است که از مناطق به معاونت شهرسازی منتقل شده، دو مورد مربوط به بهسازی و تجهیز دبیرخانه شهر دوستدار کودک است که از معاونت امور اجتماعی به منطقه ۳ منتقل شده و مورد آخر احداث پایگاه مدیریت بحران ناحیه ۶ منطقه ۲ بود که به سازمان پیشگیری تکلیف کرده بودیم که به منطقه ۲ جابه‌جا شده است. تمام ردیف‌ها بررسی شده و این ۱۷ مورد در کل بودجه جابه‌جا شده که نباید این اتفاق رخ می‌داد. آخوندی با اشاره به پروژه‌‌های تملک دارایی سرمایه‌ای به تفکیک شش مأموریت، گفت: در مأموریت فرهنگی اجتماعی هفت هزار و ۶۰۰ میلیارد مصوب کردیم، دو هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان ابلاغ شده و هزار و ۷۰۰ میلیارد تخصیص داده، پیشرفت فیزیکی پروژه‌‌های مستمر ۳۲ درصد و غیرمستمر ۲۶ درصد است. در مأموریت حمل‌ونقل ۲۴ هزار و ۴۹۰ میلیارد تومان مصوب و ۲۵ هزار میلیارد ابلاغ و ۲۲ هزار ‌میلیارد تومان تخصیص داده شده که پیشرفت فیزیکی پروژه‌‌های مستمر ۴۹ درصد و غیرمستمر ۳۳ درصد است. در مأموریت خدمات شهری، چهار هزارو ۱۷۰ میلیارد تومان مصوب و چهار هزارو ۱۹۹ میلیارد تومان ابلاغ و سه هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان تخصیص داده شده است که پیشرفت فیزیکی پروژه‌‌های مستمر ۳۶ درصد و غیرمستمر ۱۷ درصد است. در مأموریت ایمنی و‌ مدیریت بحران، هزار میلیارد تومان مصوب و به همان اندازه ابلاغ شده و ۶۹۳ میلیارد تومان تخصیص داده شده که پیشرفت فیزیکی پروژه‌‌های مستمر ۲۴ درصد و غیرمستمر ۲۱ درصد است. در مأموریت شهرسازی، ۱۶ هزار میلیارد تومان مصوب و دو هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان ابلاغ شده و دو هزار و ۱۰۰ میلیارد تومان تخصیص داده شده است که پیشرفت فیزیکی پروژه‌‌های مستمر ۴۴ درصد و غیرمستمر ۲۸ درصد است، در مأموریت توسعه مدیریت و هوشمندسازی، سه هزار میلیارد تومان مصوب و دو هزار و ۵۸۰ میلیارد تومان ابلاغ شده و دو هزار ۴۸۰ میلیارد تومان تخصیص داده شده که پیشرفت فیزیکی پروژه‌‌های مستمر ۱۹ درصد و غیرمستمر ۵۳ درصد است. طبق گزارش سامانه کنترل پروژه در بخش پروژه‌‌های تملک دارایی سرمایه‌ای ۳۴ درصد پیشرفت فیزیکی داشتیم که نیاز به کار کارشناسی دارد که مناسب بوده یا خیر. همچنین در حوزه شهرسازی اختلاف زیادی را بین بودجه مصوب و ابلاغ داشتیم، هزینه صدور پروانه و پایان کار پروژه‌‌های تأمین مسکن باعث این اختلاف شده است که باید 

در این باره به صورت دقیق شهرداری گزارش ارائه دهد. رئیس کمیسیون برنامه و بودجه همچنین به اعتبار در نظر گرفته‌شده برای خط 10 مترو اشاره کرد و گفت: درباره خط ۱۰ نکته داریم، بودجه مصوب شورا ۵۰ میلیارد تومان بوده اما شهرداری هزار و ۸۱ میلیارد تومان پرداختی داشته که ۸۵۸ میلیارد تومان از عوارض ملک در منطقه یک و بیش از۲۰۰ میلیارد بابت ملک در خیابان ولیعصر است و باید توضیح دهند وقتی مصوب و تخصیص ۵۰ میلیارد بوده چرا پرداخت هزار میلیارد بوده است. از بخش منابع عمومی ۵۳ میلیارد تومان، در بخش اوراق مشارکت ۲۲ میلیارد تومان، در بخش برات کارت ۸۰ میلیار تومان پرداخت شده که در مجموع ۱۵۵ میلیارد تومان پرداخت انجام شده که نسبت به بودجه مصوب عدد مناسبی است. در بخش احداث و توسعه پایانه‌ها و پارکینگ‌ها نقدینگی صفر است همچنین کمک به تأمین به ناوگان خطوط از ۷۱ میلیارد تومان، ۹۰ میلیارد تومان پرداخت شده است و در مجموع دو هزار و ۷۲۱ میلیارد تومان به شرکت مترو پرداخت شده است. وی با اشاره به اینکه در بخش بهره‌برداری مترو، عددهایی را مصوب کردیم که نشان می‌دهد برای شورا مهم بوده است، افزود: در بهسازی خطوط مترو ۱۰۶ میلیارد تومان مصوب کردیم که ۸۹ میلیارد پرداخت شده، در تعمیرات اساسی ۱۸۷ میلیارد تومان مصوب شده که ۹۹ میلیارد پرداخت کردند و تعمیرات اساسی تجهیزات متحرک مترو ۱۵۵۰ میلیارد تومان مصوب داشتیم که ۷۷۵ میلیارد تومان ابلاغ شده اما تنها ۲۶۶ میلیارد تومان نقدینگی پرداخت شده است. ۴۵۴ میلیارد تومان به شرکت بهره‌برداری مترو پرداخت شده است. در بخش بهسازی خطوط اتوبوسرانی، ۱۳۲۵ میلیارد تومان مصوب کردیم، ۹۰۰ میلیارد تخصیص شده و فقط ۱۰۰ میلیار نقدینگی دارد و باید توضیح دهند چرا عدد آن‌قدر کم است درحالی‌که در کد پروژه دیگری درباره مراکز اتوبوسرانی ۲۴ میلیارد تومان داده‌اند اما در بحث بهسازی که ۹۰۰ میلیارد تومان مصوب داشتیم و تأکیدات ویژه‌ای که بوده فقط ۱۰۰ میلیارد تومان پرداخت شده است.

آخوندی درباره مأموریت محیط زیست، گفت: برای خرید مخازن پسماند تا این لحظه هیچ اتفاقی نیفتاده و گفته شده در مراحل عقد قرارداد است اما پرداختی وجود نداشته، در احداث فاز اول مسیر طبیعت پرداخت داشتیم، برای توسعه احداث بوستان مادر و کودک هیچ پرداختی نشده، درباره احداث بوستان در محلات فاقد بوستان از هشت میلیارد و ۷۰۰ تومانی که تخصیص دادند دو بوستان در منطقه ۱۰ و ۱۷ در حال ساخت است. احداث پنج ایستگاه آتش‌نشانی با ۹۵ میلیارد تومان مصوب کردیم پرداختی شش‌ماهه، یک میلیارد و ۴۷۵ میلیون تومان است. سه ایستگاه تخریب و نوسازی را ۶۰ میلیارد تومان مصوب کردیم و پرداختی صفر است و ۹ سوله بحران را با ۷۳ میلیارد تومان مصوب کردیم که پرداختی هم صفر است.

بهروز شیخ‌‌رودی؛ معاون محاسبات و پایش عملکرد شورای پنجم با اشاره به کسب درآمد 34 هزار و 829 میلیارد تومانی شهرداری تهران در شش‌ماهه نخست و عدم تناسب آن با گزارش اجرای پروژه‌‌های تملک دارایی سرمایه‌ای شهرداری تهران در شش‌ماهه نخست سال که در صحن شورای شهر ارائه شد به «شرق» گفت: مدیران شهرداری آن‌قدر که در میدان رسانه برای تحقق 91 درصدی تأمین منابع بودجه در شش‌ماهه نخست شوآف می‌کنند و حرف از رکوردشکنی در پرکردن خزانه شهرداری می‌زنند، در میدان عمل و اجرای پروژه‌‌های شهر موفق عمل نکرده‌اند، در گزارش شورای شهر متوسط پیشرفت فیزیکی پروژه‌‌های عمرانی شهرداری 34 درصد اعلام شده، یعنی مدیران آقای زاکانی آن‌قدر که به پول‌درآوردن و پرکردن خزانه شهر اهمیت می‌دهند، نصف این تلاش را هم برای اجرای پروژه‌ها نگذاشته‌اند! البته برای شوآف و نمایش پیشرفت 34درصدی که عدد چندان بالایی در پروژه‌‌های عمرانی محسوب نمی‌شود، از بنر و بالن مدد گرفتند تا بگویند در شهر کار می‌کنند. بالاخره وقتی مدیری 34 هزار میلیارد تومان منابع در دسترس برای هزینه‌کرد دارد، اگر همت داشته باشد بهانه‌ای برای تأمین مالی پروژه‌ها و خرج‌کردن برای توسعه شهر ندارد!

این کارشناس بودجه و مالیه شهری با اشاره به هشتادویکمین رویداد امید و افتخار که در آن به گفته مقامات شهرداری تهران 110 پروژه شهری با اعتباری بالغ بر 300 میلیارد تومان افتتاح شد، گفت: مردم به عنوان صاحبان شهر باید اثر خرج‌کرد و هزینه این منابع در دسترس شهرداری را در سطح محله، منطقه و شهر ببینند، نه اینکه هر شنبه شهردار تهران در تداوم رویدادی که حالا به نمایش کارهای روزمره شهرداری اختصاص پیدا کرده، بیاید و پروژه‌‌های نگهداشت شهر را افتتاح کند، مطابق اعلام شهرداری اجرای 110 پروژه شهری با اعتباری بالغ بر 300 میلیارد تومان یعنی ما با افتتاح پروژه‌هایی در سطح یک منطقه مواجه بوده‌ایم که اعتبار اجرای خیلی از آنها کمتر از متوسط سه میلیارد تومان بوده است؛ یعنی یک رویداد و شوآف، برو و بیا برای افتتاح پروژه‌هایی که ارزش اقتصادی بسیاری از آنها از ارزش یک منزل مسکونی 50 متری در همان منطقه کمتر است! موضوعی که مردم آن را درک می‌کنند و می‌فهمند عمده این پروژه‌ها فاقد ارزش اقتصادی و تأثیر چشمگیر در بهبود کیفیت زندگی آنهاست و شهرداری دارد کار روزمره‌اش را به جای پروژه به مردم قالب می‌کند. شیخ‌رودی در ادامه با اشاره به گزارش شورای شهر گفت: بر اساس اطلاعات این گزارش شهرداری تهران در سطح شهر 261 پروژه شروع‌نشده و 11 پروژه متوقف‌شده دارد، پروژه‌هایی که سهم 16درصدی از مجموع پروژه‌‌های عمرانی شهرداری تهران را به خود اختصاص داده‌اند، مهم‌ترین بخش از این پروژه‌‌های متوقف‌شده و شروع‌نشده مربوط به آتش‌نشانی و مدیریت بحران است که نشان‌دهنده بی‌توجهی مدیریت شهری دوره ششم در اولویت‌بخشی به ایمنی و تاب‌آوری شهری دارد. ناصر امانی، عضو شورای شهر تهران هم پس از ارائه این گزارش در صحن شورا گفت: فکر می‌کنم در گزارش مشخص شد که شهرداری در‌ کجاها از مصوبه بودجه انحراف داشته است. اما من می‌خواهم تذکرم را که در ابتدای امسال دادم، تکرار کنم. برابر ماده ۲۳ آیین‌نامه مالی شهرداری، بودجه سالانه شهرداری عبارت‌ است از یک برنامه جامع مالی که در آن همه خدمات و فعالیت‌ها و اقداماتی که باید طی سال مالی انجام شود، همراه با برآورد مبلغ، میزان مخارج و درآمدهای لازم برای تأمین هزینه‌های آنها پیش‌بینی می‌شود و پس از تصویب توسط انجمن شهر قابل اجراست. ماده ۲۵ هم می‌گوید بودجه شهرداری‌ها باید براساس برنامه‌ها، وظایف و فعالیت‌های مختلف و هزینه‌های هریک تنظیم شود. او ادامه داد: شهرداری درحال‌حاضر ۷۵ هزار میلیارد تومان مصوب شورا، مبنای عملش نیست. مبنایش چیزی است که خودش ابلاغ کرده. در یک برنامه که شورا یک عدد تعیین کرده، ۲۰ برابرش را ابلاغ کرده است. مثلا برای خط ١٠ مترو، ٥٠ میلیارد تومان فقط برای مطالعاتش تصویب شده؛ اما شهرداری هزار میلیارد تومان ابلاغ کرده است. چرا؟ چون بودجه‌ خودش که می‌گویند ۱۲۰ هزار میلیارد تومان است، مبناست. اما قانون می‌گوید مصوب شورا باید مبنای ابلاغ و تخصیص شهرداری قرار بگیرد. این می‌شود بی‌انضباطی مالی. اگر قرار نیست شورا وارد پروژه‌ها شود، روش بودجه‌ریزی باید تغییر کند، اگر قرار است ما بودجه را با نظر خود شهرداری تنظیم کنیم اما ماه‌ها بگذرد و شهرداری ریالی اختصاص ندهد، چرا ما باید بودجه‌ قائل بشویم؟ به این تذکر توجهی نشد و ما نتیجه آن را حالا می‌بینیم. سیدجعفر تشکری‌هاشمی، رئیس کمیسیون عمران و حمل‌ونقل شورای شهر تهران هم با طرح چند سؤال گفت:‌ چرا شهرداری از برنامه مصوب تمکین نکرده است؟ هنگام تصویب بودجه، همکاران شهرداری در تمام جلسات حضور داشتند و در هیچ بخشی اختلافی وجود نداشت. شهرداری در هر زمانی می‌توانست نیازهای خود را در قالب اصلاحیه به شورای شهر تهران ارائه دهد و جای بحثی در این خصوص نیست. ولی اینکه برخلاف بودجه مصوب، عمل کرده، جای تعجب دارد.

رئیس‌ کمیسیون عمران و حمل‌ونقل شورای شهر تهران با بیان اینکه نیت‌ها مهم هستند اما پاسخ‌گوی قانون‌گذار نیستند، گفت: فرضا که نیت دوستان خوب باشد اما باز هم وقتی خلاف قانون انجام شود، نمی‌توان از آن چشم‌پوشی کرد و انتظار ما این بود که دوستانمان در شهرداری موارد مطرح‌شده در گزارش را از شورای شهر اجازه می‌گرفتند. او با بیان اینکه در این گزارش علاوه بر انحراف از بودجه، بحث عدم تمکین مطرح شده‌ است، گفت: در این گزارش مواردی تحت عنوان تصمیم‌گیری بر خلاف مصوبه شورای شهر مطرح ‌شده و در بخش پارکینگ‌سازی یا در خط ۱۰ مترو تهران این موارد به وضوح دیده می‌شوند. این عدم تمکین بسیار نگران‌کننده است.

تشکری‌هاشمی تصریح کرد: شورای شهر باید بیش از بقیه فکری به حال خود کند، اگر بخواهیم با همین ترتیب جلو برویم، نمی‌توانیم بگوییم که در دوره چهارساله ما چه اتفاقی خواهد افتاد. بنابراین شهرداری باید انحرافات را به فوریت اصلاح کند و شورا در موارد عدم تمکین و انحرافات اساسی تصمیم فوری بگیرد. مدیران شهری هم در این جلسه به برخی از ابهامات پاسخ دادند. مجید باقری، معاون برنامه‌ریزی توسعه سرمایه منابع انسانی امور شورای شهرداری در پاسخ به نکات بیان‌شده از سوی اعضای شورا گفت: آهنگ رو به رشد پروژه‌ها آغاز شده و ادامه خواهد داشت. در شهریور سال گذشته پیشرفت ما ۲۵ درصد بوده این در حالی است که امسال با پیشرفت ۳۸ درصدی مواجه بوده‌ایم و این روایت دیگری از روند رو به رشد و تحقق پروژه‌ها و نویدبخش پایان خوش سال جاری است. در تفکیک معاونتی نیز شاهد وضعیت پیشرفت خوبی هستیم. بر اساس منطق بودجه، شهرداری این اختیار را دارد که ۱۰ درصد بودجه را در حوزه‌های مختلف جابه‌جا کند و کل جابه‌جایی بودجه هزار میلیارد بوده است. بودجه یک سند پیش‌بینی است که بر اساس آن اختیاراتی به شهرداری داده شده است. ما پیشنهادهای خود را برای اصلاح برخی موارد به شورا ارائه داده‌ایم. شورا با دو تبصره اختیار جابه‌جایی بودجه را به شهرداری داده و ما بر اساس تبصره قانونی خود، جابه‌جایی بودجه را انجام داده‌ایم. مدیریت شهرداری و شهرداری خود را ملزم می‌داند که در مدار قوانین و مصوبات شورا حرکت کند اما بپذیریم که در عملیات اقتضائاتی ایجاد می‌شود که نیاز به تغییر سیاست‌ها وجود دارد. شهرداری مسیر درست را همان مسیری می‌داند که شورا تعیین کرده است.