کوهستانهای کشور قربانی مدیریت دولتی
مجمع عمومی سازمان ملل متحد، ۱۱ دسامبر مصادف با ۲۰ آذر را از سال ۲۰۰۳ به‌عنوان «روز جهانی کوهستان» نام‌گذاری کرده است. روز جهانی کوهستان فرصتی برای یادآوری و ارتقای آگاهی درباره اهمیت اکوسیستم کوهستانی است.
مجمع عمومی سازمان ملل متحد، ۱۱ دسامبر مصادف با ۲۰ آذر را از سال ۲۰۰۳ به‌عنوان «روز جهانی کوهستان» نام‌گذاری کرده است. روز جهانی کوهستان فرصتی برای یادآوری و ارتقای آگاهی درباره اهمیت اکوسیستم کوهستانی است.
در همین زمینه، شیده عطری، کارشناس اکولوژی مناطق کوهستانی، به ایسنا گفته است: «کوه‌ها خدمات اکوسیستمی را به ۱.۱ میلیارد کوه‌نشین و میلیاردها نفر دیگر که در مناطق دشتی وابسته زندگی می‌کنند، ارائه می‌دهند. کوه‌ها تقریبا یک‌چهارم زمین را اشغال کرده و به‌عنوان برج‌های آب طبیعی، آب شیرین را برای نیمی از بشریت تأمین می‌کنند. نقش کوه‌ها در جذب، ذخیره و رهاسازی آب باعث حفظ اکوسیستم‌ها، حمایت از کشاورزی و تأمین انرژی پاک می‌شود. اکوسیستم‌های کوهستانی ذخیره‌گاه طبیعت و دارای طیف گسترده‌ای از منابع مهم از‌جمله حیوانات، گیاهان و همچنین مواد معدنی هستند. از نظر عملکردی، کوه‌ها نقش مهمی در محیط زیست و فرایند اقتصادی زمین دارند. استفاده از کوه‌ها برای جنگل‌داری، باغ‌داری، استخراج مواد معدنی، دامپروری، گردشگری و تفریح از اهمیت اقتصادی زیادی برخوردار است».
او همچنین توضیح داد: «کوه‌ها به‌عنوان سدی در برابر جریان بادهای حامل رطوبت عمل کرده و بارندگی را در مناطق مجاور کنترل می‌کنند. در ارتفاعات بالای بسیاری از کوه‌ها حجم زیادی آب به شکل یخ ذخیره می‌شود. بیش از ۹۰ درصد ذخیره آب شیرین زمین به‌صورت یخچال‌های کوهستانی است که در طول فصول گرم و خشک ذوب و در رودخانه‌ها جاری می‌شوند».
این کارشناس با اشاره به نقش مخرب مدیریت دولتی بر کوههای ایران و آسیب طرح‌‌های دولتی بر اکوسیستم کوهستانهای کشور تأکید کرد: «طرح سیمرغ در سال ۹۵ از سوی فدراسیون کوهنوردی و صعودهای ورزشی به تصویب رسید. از مهم‌ترین اهداف طرح سیمرغ کوهنوردی، تقویت صنعت گردشگری و کمک به اقتصاد روستاییان و بهبود معیشت بومیان منطقه بود تا در نهایت موجب رونق گردشگری‌های روستایی و بوم‌گردی شود. اما به دلیل معرفی کوههای کمتر شناخته‌شده از سوی برخی استان‌ها به این طرح، توجه عموم به آنها جلب و به دلیل آماده‌نبودن زیرساخت‌های لازم، حضور گردشگر تأثیرات مخرب خود را بر این مناطق بکر گذاشت و می‌توان گفت با موفقیت چندانی روبه‌رو نشد».
این کارشناس در ادامه تأکید کرد: «از دیگر تخریب‌هایی که متوجه کوهستانهای کشور است، می‌توان به اثرات زیست‌محیطی استخراج معدن اشاره کرد که در مقیاس محلی، منطقه‌ای و جهانی می‌تواند خود را نشان دهد. در کوه‌ها، تأثیرات خشک‌سالی، سیل و رانش زمین بیشتر است. تغییرات آب‌و‌هوایی به دلیل افزایش دما و تغییر الگوی بارش، سبب ایجاد تغییر در گیاهان و حیوانات موجود در مناطق کوهستانی شده است و زیست‌مندان ساکن این اکوسیستم‌ها را مجبور به سازگاری یا مهاجرت می‌کند. همچنین جانداران کوهستانی به علت جنگل‌زدایی، آتش‌سوزی‌های جنگلی، شکار، شکار غیرقانونی و گسترش شهرها تهدید می‌شوند. مناطق کوهستانی همچنین در معرض خطرات و بلایای طبیعی مانند بهمن، رانش زمین و سیل‌های ناگهانی ناشی از ذوب‌شدن یخچال‌ها قرار دارند».
