رقابت اصولگرایان برای کاندیدایابی

اگر در میان اصلاح‌طلبان مشکل یافتن کاندیدایی وجود دارد که تأیید صلاحیت شده باشد، در اصولگرایان وفور کاندیدای تأیید صلاحیت شده باعث ایجاد یک بازار و رقابت میان شورای ائتلاف و دیگر جریان‌های سیاسی از جمله شریان و شورای وحدت شده است. این رقابت میان حزب تازه تأسیس شریان (که البته معلوم نیست مجوز آن نهایی شده است یا نه) با جریان اصلی اصولگرایان یعنی شورای ائتلاف به جدال رسانه‌ای هم کشیده شد. تا آنجا که برای چندمین‌بار اعضای حزب شریان (که ظاهرا به دولت نزدیک هستند) به وزارت کشور گلایه کردند که «چرا اطلاعات مربوط به نامزدها را در اختیار همه گروه‌ها قرار نمی‌دهید». این‌طور که پیداست جریان نزدیک به دولت برای یافتن کسانی که در انتخابات ثبت‌نام کردند و بستن لیست‌های انتخاباتی در شهرستان‌های مختلف با مشکل روبه‌رو شدند. مشکل آنها این است که نمی‌دانند چه کسانی ثبت‌نام کردند و در هیئت‌های اجرائی تأیید صلاحیت شدند. در طرف مقابل اصولگرایان سریع به سراغ این افراد رفتند تا با آنها وارد توافق شوند.

نامزدیابی در انتخابات

از معایب ضعف کارکردی احزاب در ایران، موسمی‌بودن و منحصرشدن فعالیتشان به زمان انتخابات است. احزابی که شب انتخابات ناگهان سر از خاک بیرون می‌آورند و برای بستن لیست به دنبال نامزد می‌گردند. این روش‌ها البته نامزدهای محلی در حوزه‌های انتخابیه کوچک را هم وارد یک چرخه معیوب کرده است. آنها سعی می‌کنند رسما عضو هیچ حزبی نباشد تا اگر لازم شد با لیست هر جریانی که به قدرت نزدیک‌تر بود، به انتخابات وارد شوند. این میان بین اصولگرایان و اصلاح‌طلبان یک تفاوت عمده وجود دارد. ردصلاحیت‌هایی که هر دوره بیشتر از گذشته می‌شود، موجب شده تا اصلاح‌طلبان برای یافتن نامزدهایی که تأیید صلاحیت شده باشند، دچار مشکل شوند. تا آنجا که در سال 94 و در شرایطی که برجام به ثمر نشسته بود، لیست امید برای آنکه 30 نفر نامزد خود را در تهران یا در شهرستان‌ها تکمیل کند، فراخوان عمومی صادر کرد که افرادی که فکر می‌کنند با مشی اصلاح‌طلبانه همراه هستند، رزومه خود را برای قرارگرفتن در لیست ارسال کنند. جنس دغدغه اصولگرایان اما متفاوت است. این‌طورکه پیداست شورای ائتلاف از امکانات و منابعی برخوردار است که توانسته دسترسی خوبی به اسامی تأیید صلاحیت‌شدگان داشته باشد. این مسئله با اعتراض اعضای شریان که به دولت نزدیک هستند روبه‌رو شده است. آنها از وزارت کشور می‌خواهند اطلاعات نامزدها را در اختیار همگان قرار دهد.

کار به جایی رسید که مسئول کمیته انتخاباتی شریان در توییتر که یک شبکه اجتماعی فیلترشده است؛ فراخوان داد و نوشت: «انتشار اسامی کاندیداهای انتخابات مجلس به همراه سوابق آنها توسط وزارت کشور منعی ندارد. اما چرا منتشر نمی‌شود ولی یک ائتلاف سیاسی با رانت به آن دست‌ می‌یابد و با کاندیداها ارتباط می‌گیرد!؟ ما هم برای برنامه‌ریزی به این لیست نیاز داریم. اگر کاندیدا هستید یا از کاندیداها اطلاع دارید، اطلاعات خودتان را اعلام کنید».

دبیر کل این حزب هم در گفت‌وگو با ایلنا ضمن بیان اینکه دستگاه‌هایی که اطلاعات در اختیار دارند، فضا را برای همه افراد یکسان ببینند و اطلاعات در اختیار همه جریانات قرار بگیرد» گفته است: «در اینجا قطعا شائبه به وجود می‌آید که چرا یک مجموعه به اطلاعات کاندیداها دسترسی دارد اما سایرین این امکان و فرصت برایشان فراهم نیست؟ قطعا بحث عدالت زیر سؤال می‌رود و این اشکال وجود دارد و شائبه به وجود می‌آید که این رانت فقط در اختیار گروهی خاص است». این‌طور که شنیده شده لیست‌بندی برای تفکر حامی دولت با مشکل روبه‌رو شده است. آنها با هرکس که تماس می‌گیرند پاسخ می‌شوند که قبلا از طرف شورای ائتلاف با آنها تماس گرفته و جلساتی برگزار شده است. یکی از شکایات آنها هم این است که اتفاقا نظر نهایی را به آنها هم اعلام نکردند که حتما در لیست قرار خواهند گرفت یا نه. ازاین‌رو در بلاتکلیفی نگه داشته شدند تا جریانی که می‌خواهد لیست مقابل شورای ائتلاف را از درون اصولگرایان ببندد، دچار مشکل شود.

باید به اینها اضافه کرد انتقادی که شریان به‌صورت علنی به قالیباف و ارتباطات او با وزارت کشور دارد. قالیباف در روز 13 آذر خبر از جلسات منظمی داده بود که با وزارت کشور و شورای نگهبان برای انتخابات برگزار می‌کنند و مسائل مربوط به انتخابات را «رصد» می‌کنند. این رفتار مورد انتقاد شدید حزب نزدیک به دولت قرار گرفته است. آنها از دولت و شورای نگهبان خواستند توضیح دهد چرا قالیباف و اعضای تیمش که خود از نامزدهای انتخابات هستند، باید چنین دسترسی‌هایی داشته باشند. در حالی که دیگران از آن محروم هستند. ادعای قالیباف البته از سوی سخنگوی شورای نگهبان رد شد. اما مشخص نیست قالیباف چرا این حرف را زده بود. همچنین مخالفان قالیباف منتظر واکنش وزارت کشور به ادعای او هستند که چرا با یک نامزد انتخاباتی جلسات هفتگی برای انتخابات برگزار می‌کنند؟

این رقابت در واقع رقابت بر سر یارگیری از افرادی است که در انتخابات ثبت‌نام کرده‌اند و امکان رأی‌آوری بالاتری را در مناطق خود دارد؛ ازاین‌رو به‌هیچ‌عنوان چنین رقابتی را در تهران و لیست شهرهای بزرگ در میان آنها شاهد نخواهیم بود، بلکه اتفاقا آنجا بحث بر سر حذف افراد است تا لیست از میان خودی‌ها نهایی شود. این‌طور که پیداست رقابت برای جمع‌کردن نامزدهای اصولگرایی در شهرستان‌ها تا اینجای کار به نفع شورای ائتلاف پیش رفته و دست جریان شریان خالی مانده است. در این شرایط سؤال این است که آیا ممکن است جریان نزدیک به دولت رقابت برای تصاحب 70 درصد از مجلس را رها کند و به ریاست دوباره قالیباف در مجلس رضایت دهد؟