ایجاد تغییر در گرو افزایش مشارکت در انتخابات است

روز گذشته هادی طحان‌نظیف، سخنگوی شورای نگهبان، در گفت‌وگوی زنده تلویزیونی به اتمام زمان بررسی صلاحیت داوطلبان شرکت در انتخابات مجلس اشاره کرد و تعداد نامزدهای تأیید‌صلاحیت‌شده انتخابات دوازدهمین دوره مجلس را 115 هزار نفر اعلام کرد. او همچنین گفت در این دور انتخابات، بیش از  73 درصد نامزدها تأیید صلاحیت شدند که نصاب بی‌سابقه‌ای در مقایسه با گذشته است؛ از‌ این‌رو اظهار امیدواری کرد به دلیل این تأیید صلاحیت‌های بی‌سابقه شورای نگهبان که از هر طیف و گروه سیاسی در آن حضور دارند، شاهد انتخابات پرشور و رقابتی در یازدهم اسفند باشیم. اما مسئله‌ای که برخی منتقدان مطرح می‌کنند، نه ‌تأیید صلاحیت‌ها و حتی تأیید‌نشدن برخی چهره‌های اصلاح‌طلب شناسنامه‌دار، بلکه برخی سوءمدیریت‌ها‌ست. البته محمدحسن آصفری، نماینده چند دوره مجلس،  این سوء‌مدیریت‌ها و ایجاد نارضایتی در مردم با تصمیمات نسنجیده در آستانه انتخابات را تلاشی از سوی برخی دانست که در دولت رخنه کرده‌اند تا با ایجاد نارضایتی در مردم و کاهش سطح مشارکت، افراد مدنظر خودشان را به مجلس بفرستند؛ هر‌چند اظهار امیدواری کرد که رفته‌رفته شرایط بهبود یابد.

بنابراین در شرایطی که فقط 20 روز تا انتخابات مجلس شورای اسلامی زمان باقی است، با محمدحسن آصفری، نایب‌رئیس کمیسیون امور داخلی کشور و شوراهای مجلس یازدهم، درباره فضای انتخاباتی فعلی کشور، اصلاح موادی از قانون جدید انتخابات، تخلفات انتخاباتی و همچنین مسئله تبعیض در مواجهه برخی مسئولان فعلی که نامزد انتخاباتی هستند در مقایسه با برخی نامزدهای دیگر گفت‌وگویی داشتیم. در ادامه مشروح گفت‌وگوی نماینده مردم اراک در چند دوره مجلس با «شرق» را می‌خوانید.

‌با توجه به اینکه چیزی تا انتخابات نمانده، فضای انتخاباتی کشور را چطور ارزیابی می‌کنید و برای حضور مردم پای صندوق‌های رأی، مسئولان باید چه کارهایی انجام می‌دادند که امروز مردم با فراغ بال پای صندوق‌های رأی حاضر شوند؟

مشارکت در انتخابات یک موضوع اساسی و مهم است و برای اینکه در عرصه سیاست خارجی حرفی برای گفتن داشته باشیم و پشتوانه محکم تیم مذاکره‌کننده ما باشد تا فشار و تحریم‌های کمتری علیه کشورمان را رقم بزند، باید سطح مشارکت افزایش پیدا کند. بنابراین مردم باید بدانند هرچه سهم مشارکت آنها در انتخابات بیشتر شود، ناامیدی دشمن بیشتر می‌شود؛ چراکه هدف دشمن از این تحریم‌ها و فشارهای اقتصادی بر مردم ایجاد ناامیدی در جامعه ایرانی است.

بالاخره امروزه کسانی تلاش می‌کنند که مشارکت مردم در انتخابات کاهش یابد که هیچ کاری برای کاهش تحریم‌ها از طریق مجامع بین‌المللی انجام نداده‌اند و همیشه رو‌در‌روی مردم قرار گرفته‌اند. بنابراین امروز لازم است سطح مشارکت در انتخابات افزایش یابد. همچنین کسانی که معتقدند باید تغییراتی اعمال شود، این تغییرات باید با انتخاب گزینه خودشان در پارلمان انجام شود؛ پس اگر مردم مشارکت مطلوب نداشته باشند، این تغییرات ایجاد نخواهد شد. اولین گام را هم شورای محترم نگهبان درباره تأیید صلاحیت‌های گسترده از هر طیف ایجاد کرد و تأیید صلاحیت‌های این دوره بیشتر از ادوار گذشته بوده است تا سلیقه‌های سیاسی مختلفی در این رقابت حضور داشته باشند و سطح مشارکت بالا برود و بتوانیم مجلسی قوی و کارآمد داشته باشیم.

‌معتقدید مردم باید پای صندوق‌های رأی بیایند تا دشمن از دشمنی با ایران مأیوس شود؟ بگویید مسئولان برای ترغیب و تشویق مردم برای حضور در انتخابات تا‌کنون چه کرده‌اند؟

البته اعتقاد دارم این دوره یک جریان از داخل در تلاش است سطح مشارکت پایین باشد. هیچ دوره‌ای شاهد این نبوده‌ایم که شب انتخابات قیمت کالاهای اساسی و ارزاق عمومی مردم گران شود و قیمت دلار بالا برود یا برخوردهایی به بهانه مبارزه با قاچاق کالا در آستانه انتخابات انجام شود. این موارد نشان می‌دهد یک جریان داخلی علاقه‌ای ندارد سطح مشارکت مردمی در انتخابات بالا برود تا با رأی حداقلی بتوانند افراد مشخص‌شده‌ای را به مجلس بفرستند. باید امروز مردم این موضوع را متوجه باشند و اصلاحات مدنظر خودشان را در پای صندوق‌های رأی با انتخاب گزینه‌های درست خودشان اعمال کنند. به اعتقاد من دولت باید برای جلوگیری از افزایش قیمت‌ها تلاش کند و برخی رفتارهای دستگاه اجرائی اصلا برخورد مناسبی نیست و باید این برخوردهای تحکمی را کاهش دهد؛ چرا‌که اعمال این برخوردها با مردم آن هم در شب انتخابات اصلا به صلاح کشور نیست. نکته دیگر اینکه نباید بعد از انتخابات هم شاهد برخوردهای سلبی با مردم باشیم و بدانیم مردمی که همواره در انتخابات با هر شرایطی شرکت کرده‌اند، محترم هستند.

‌به نظر شما چه اتفاقی افتاده که برخی صندوق رأی را گزینه مناسبی برای آینده خود نمی‌بینند؟

یکی از دلایل این اتفاق، تلاش یک جریان بیرونی است که از طریق رسانه‌های خود با تولید محتوا و ساخت برنامه و تبلیغات، تلاش گسترده‌ای برای حضورنداشتن مردم در انتخابات انجام داده‌اند. نکته دیگر بی‌شک ناکارآمدی برخی مدیران ما است که در این تصمیم مردم بی‌تأثیر نیست. برخوردها و تصمیمات برخی مدیران ما به‌ویژه در حوزه‌های اقتصادی بدون ‌شک سبب شده مردم دلسرد و دل‌نگران از آینده باشند. البته اگر انصاف را نادیده نگیریم، مجلس یازدهم مصوبات خوبی در حوزه‌های مختلف داشته است و مثلا تلاش برای تعالی خانواده یا مبارزه با سوداگران ارزی یا کم‌کردن مالیات برای تولیدکنندگان از مصوبات خوب مجلس یازدهم بود. اگرچه برخی مصوبات هم مصوبات مطلوبی نبود، اما در کل تصمیمات خوبی در مجلس یازدهم گرفته شد؛ هرچند هنوز نتوانسته است تأثیر خودش را بر زندگی و سفره مردم نشان دهد و نیازمند است که ما مجلسی کارآمد و مردمی داشته باشیم تا بتواند این تأثیرات را بر سفره مردم نشان دهد.

بنابراین ورود کسانی به مجلس که تلاش دارند بیشتر وکیل‌الدوله باشند تا وکیل‌المله نگران‌کننده است و حضور آنها در مجلس برای کشور بسیار خسارت‌بار است؛ پس باید مردم با حضور پای صندوق‌های رأی انتخابی داشته باشند که مجلس مطالبه‌گر باشد و خواسته‌های ملت را دنبال کند.

‌همواره در آستانه انتخابات این زمان، فضای کشور بسیار رقابتی بود. آیا اکنون فضای کشور را رقابتی می‌دانید؟

در مقایسه با روزهای گذشته کمی فضای کشور انتخاباتی‌تر شده است، اما هنوز به آن نقطه مطلوب نرسیده‌ایم و تا آن نقطه فاصله داریم و این نیازمند تلاش‌های بیشتر دولت است. بنابراین دولت در حوزه رضایتمندی مردم در این ایام باید قدم‌های بیشتر و بلندتری را بردارد؛ یعنی گام‌هایی را برای مقابله با افزایش قیمت کالاها بردارد و پیگیر مطالبات مردمی و اجرای پروژه‌های عمرانی برای ایجاد رضایتمندی در بین جامعه باشد.

‌درباره تخلفات انتخاباتی و تغییرات ایجاد‌شده در اصلاح قانون انتخابات در این زمینه هم توضیح دهید.

هیئتی تشکیل شده و دستگاه قضائی ورود کرده و شعب ویژه‌ای برای برخورد با متخلفان شکل گرفته است. هیئت ویژه‌ای در دادسراها شکل گرفته که به صورت خارج از نوبت پرونده‌های انتخاباتی را بررسی می‌کنند و با کسانی که اقدام به تهمت‌زدن و تخریب نامزدها می‌کنند، برخورد می‌شود؛ یا حتی اگر نامزدها خارج از چارچوب قانون عمل کنند، دستگاه قضا اجازه داده که با آنها برخورد شود. فضای مجازی سعی شده در‌این‌باره مدیریت شود.

در قانون جدید انتخابات سعی کرده‌ایم مدیریت فضای مجازی در انتخابات را بگنجانیم و دادگاه‌ها و دادسراها شعب ویژه بررسی با تخلفات انتخاباتی تخریب‌کنندگان نامزدهای انتخاابتی و بررسی تخلفات نامزدها را اضافه کرده‌ایم.

‌درباره برخورد با تبلیغات زودهنگام انتخاباتی هم توضیح دهید.

هیئت‌های اجرائی ملزم به جمع‌آوری تخلفات انتخاباتی و جلوگیری از ادامه تخلفات و سپس ارسال این گزارش‌ها به شورای نگهبان است؛ چرا‌که طبق اصلاح جدید قانون انتخابات، شورای نگهبان می‌تواند حتی بعد از برگزاری انتخابات و تا زمان بررسی اعتبارنامه افراد، درباره صلاحیت منتخبان مجلس هم ورود و با تخلفات برخورد کند. همچنین درباره ولخرجی نامزدها در انتخابات و هزینه‌های خارج از عرف و قانون هم در این اصلاحیه جدید انتخابات آمده است.

‌سؤال آخر درباره حس تبعیضی است که نامزدهای عادی در مقایسه با نامزدهای انتخاباتی دارند که هم‌اکنون مسئولیتی دارند؛ مثلا آقایان قالیباف و رئیسی یا نمایندگان فعلی مجلس شورای اسلامی و خبرگان رهبری به دلیل مسئولیت فعلی خود می‌توانند به بهانه‌های مختلف سخنرانی کنند و از صداوسیما نمایش داده شوند و در جلسات متعدد حضور داشته باشند، یعنی از تریبون‌های مختلف بهره ببرند تا دیده شوند، اما دیگر نامزدهای انتخاباتی این امکان را ندارند. نظر شما درباره این خلأ قانونی چیست؟

این ضعف قانونی است که صرفا مختص به انتخابات مجلس نیست و درباره انتخابات خبرگان و ریاست‌جمهوری هم صدق می‌کند و باید در آینده درباره این خلأ قانونی چاره‌اندیشی شود. من هم تأیید می‌کنم که در‌این‌باره ضعف قانونی وجود دارد.

‌پس شما هم به ضرورت اصلاح قانون در‌این‌باره معتقدید؟

البته باید بپذیریم و بدانیم نمی‌شود کشور برای مدتی بدون مسئول باشد. نامزد انتخاباتی که نماینده فعلی مجلس است، تا هفتم خرداد سال بعد نماینده است و باید در این مدت به وظیفه نمایندگی خود عمل کند و گزارش کار به مردم بدهد یا کاندیدایی که کارمند بانک است، نمی‌تواند در این مدت به مردم خدمات‌رسانی نکند و سر کار نرود. تا حدی کوشیده‌ایم در‌این‌باره عدالت را اجرا کنیم و گفته‌ایم مدیر فلان مجموعه نیازی به استعفا ندارد و می‌تواند کارش را انجام دهد.

‌اما همه کاندیداهای انتخاباتی مسئولیت مدیریتی و امکان استفاده از تریبون‌های عمومی را ندارند و این موضوع می‌تواند یک تبعیض باشد؛ چرا‌که در زمان انتخابات نمی‌تواند مثل دیگر مسئولان و رقبای انتخاباتی از چنین امکاناتی استفاده کند که برایش برد تبلیغاتی داشته باشد. این موضوع را قبول ندارید؟

البته این تبعیض نیست. مثلا فلان شخص امروز مسئول است و یک فرد مسئول را نمی‌توان به دلیل فضای تبلیغات و انتخابات از انجام وظایف خود منع کرد و باید بتواند به کارش ادامه دهد. این فقط مختص به فلان مسئول نیست و همین شخص عادی می‌تواند انتخاب شود و دور بعد این وضعیت به‌عنوان مسئول برای او هم تکرار شود و این چرخه ادامه دارد؛ پس آن را تبعیض نمی‌دانم.

‌برای مخاطبان ما توضیح دهید این ماجرا در زمان ممنوعیت تبلیغات هم صدق می‌کند؟

خیر، این‌طور نیست. در روزهای ممنوعیت تبلیغات، این استثنا برای هیچ مسئولی اجرا نمی‌شود و ما این نکته را در قانون انتخابات گنجانده‌ایم که این دوره ممنوعیت تبلیغاتی برای همه کاندیداها یکسان باشد.