ضرب و جرح‌های زیر پوست شهر
کمپین معلولان اخیرا از تعرض، تجاوز و ضرب و جرح در یکی از مراکز نگهداری بیماران اعصاب و روان با نام مهرآفرین خبر داده؛ موضوعی که پیش از این هم به اشکال دیگر و در مراکز دیگر محل بحث بوده است. مواردی که حتی منجر به مرگ بیماران شده است
شرق: کمپین معلولان اخیرا از تعرض، تجاوز و ضرب و جرح در یکی از مراکز نگهداری بیماران اعصاب و روان با نام مهرآفرین خبر داده؛ موضوعی که پیش از این هم به اشکال دیگر و در مراکز دیگر محل بحث بوده است. مواردی که حتی منجر به مرگ بیماران شده است. البته این در حالی است که بسیاری از فعالان این حوزه اشاره دارند تعداد این وقایع بیش از آن چیزی است که رسانه‌ای می‌شود و سازمان بهزیستی باید نظارت کامل‌تری داشته باشد.
باید بهزیستی پاسخ‌گو باشد
در روزهای قبل ویدئویی کوتاه از بهروز مروتی، مدیر کمپین معلولان منتشر شد که در آن اطلاعاتی از رفتارهای خشونت‌آمیز در یک مرکز را بازگو می‌کند. در این ویدئو اشاره می‌کند: «در ادامه سلسله فجایع ناگواری که در مراکز تحت پوشش و نظارت سازمان بهزیستی اتفاق می‌افتد و به‌ندرت یکی از آنها رسانه‌ای می‌شود، اخیرا مطلع شدیم در مرکز نگهداری بیماران اعصاب و روان مهرآفرین کرج مواردی از تعرض، تجاوز و ضرب و جرح و اخذ شهریه‌های نامتعارف 20 تا 50 میلیون اتفاق افتاده و این موضوع نه توسط سازمان بهزیستی که توسط خانواده‌ها کشف شده و به تبع آن بهزیستی و دادستان محترم به قضیه ورود پیدا کردند. سؤال اینجاست که چند نفر در این موضوع آسیب دیدند و این افراد الان از لحاظ جسمی و روانی در چه شرایطی به سر می‌برند؟ چه اقدامات قانونی برای اعلام جرم صورت گرفته و پرونده در چه مرحله‌ای است؟ همچنین سؤال مهم دیگری که وجود دارد، این است که ما تا چه زمان باید شاهد این اتفاقات ناگوار باشیم و چرا فکری برای حل این موضوع نمیشود؟ خواهشمندم رسانه‌ها در این موضوع سازمان بهزیستی را پاسخ‌گو کنند».
ضرب و جرح بیمارانی که عاری از هر توانی هستند
در مرداد‌ماه سال جاری هم مواردی از رفتارهای خشونت‌آمیز با معلولان رسانه‌ای شد. ویدئویی که نشان می‌داد در آن مرکز معلولان انواع خشونت‌ها را تجربه می‌کنند. همچنین رئیس کل دادگستری استان بوشهر در رابطه با فیلم منتشر‌شده در فضای مجازی درباره ضرب و جرح و اذیت و آزار معلولان ذهنی مرکز نیلوفر آبی در بوشهر اظهار کرده بود: به محض اطلاع از این موضوع به همراه دادستان مرکز استان، معاون دادستان و مدیر‌کل بهزیستی استان از مرکز نگهداری کودکان معلول نیلوفر آبی بازدید به عمل آمد. فیلم منتشر‌شده در فضای مجازی مربوط به مرداد سال گذشته است و فردی که در فیلم منتشر شده اقدام به ضرب و شتم معلولان کرده است، همان زمان از مرکز اخراج شده است. دستور بازداشت فردی که اقدام به ضرب و شتم معلولان کرده است صادر شد، همچنین برای مرکز نگهداری معلولان در سازمان بهزیستی و دستگاه قضائی پرونده کیفری تشکیل شد. در مرکز نیلوفر آبی ۱۰۵ کودک معلول نگهداری می‌شوند و این کودکان از نظر ذهنی و جسمی مشکلات زیادی دارند که نگهداری از آنها مشکلات بسیاری دارد. در بازدیدی که از این مرکز به عمل آمد وضعیت بهداشتی و نگهداری کودکان مناسب بود و امکانات مناسبی داشت.
ضرب و شتم معلول سندرم داون
یکی دیگر از اخباری که واکنش بسیاری در پی داشت، ضرب و شتم معلول سندرم داونی در سال قبل است. مهر نوشته بود انتشار تصویر معلول مبتلا به سندرم داون که مورد ضرب و شتم قرار گرفته بود، با واکنش‌های تندی در فضای مجازی استان سمنان روبه‌رو شد؛ موضوعی که مسئولان بالاخره آن را تأیید کردند. در‌واقع یک معلول دچار سندرم داون در یکی از مراکز نگهداری معلولان در سمنان مورد ضرب و شتم قرار گرفت تا جایی که وی را به‌سرعت به بیمارستان کوثر سمنان منتقل کرده بودند؛ این جمله‌ای بود که مردم استان سمنان را در روزهای پایان اردیبهشت ۱۴۰۱ به شوک فرو برد. فضای مجازی مملو از اظهار‌نظر درباره حمایت از حقوق معلولان به‌خصوص افراد سندرم داون شده و مردم خواستار بررسی مسائل آن شده‌اند. کار حتی به جایی رسید که نمایندگان مجلس نیز به این رویداد واکنش نشان داده و خواستار بررسی موضوع به‌صورت ویژه شدند.
فیلم ضرب و شتم بیماران اعصاب و روان
با وجود تمام واکنش‌ها به رفتار خشونت‌آمیز در مراکز نگهداری، اما به نظر می‌رسد با رفتار قاطع برای بازدارندگی این موضوع برخورد نمیشود. سال قبل خبر دیگری از این دست هم رسانه‌ای شد. مرکز توانبخشی بیماران اعصاب و روان در مهرشهر کرج پس از انتشار فیلم ضرب و جرح بیماران در محوطه آن تعطیل شد. جام‌جم اعلام کرده بود فیلمی از کتک‌زدن یک بیمار در حیاط مرکز توانبخشی بیماران اعصاب و روان ایرانا در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد. یکی از همسایه‌های این مرکز با مشاهده این صحنه تلخ از آن فیلم گرفته و در شبکه‌های اجتماعی انتشار داد که با واکنش کاربران روبه‌رو شد و خواستار برخورد با متخلفان شدند. بررسی این فیلم در دستور کار مسئولان استان البرز قرار گرفت و مشخص شد این مرکز دو سال قبل با مجوز بهزیستی البرز فعالیت خود را در محله مهرشهر کرج آغاز کرده بود. به همین دلیل جلسه‌ای در اداره بهزیستی البرز تشکیل و رأی به تعطیلی این مرکز داده شد. مهدی عسگری، نماینده مردم کرج، فردیس و اشتهارد در مجلس در جریان پیگیری موضوع گفت: در جلسه بررسی این تخلف قرار شد مرکز تعطیل و پس از انتقال بیماران به مراکز دیگر آنجا پلمب و همچنین پرونده برای برخورد به مرجع قضائی ارسال شود.
مرگ بر اثر ضرب و شتم
در چنین خبرهایی، معمولا روایت‌هایی از رفتار خشونت‌آمیز با معتادان در کمپ هم رسانه‌ای می‌شود. در بهمن سال جاری هم خبرگزاری فارس اعلام کرد: سه‌شنبه سوم بهمن ۱۴۰۲، رئیس پلیس آگاهی پایتخت سردار علی ولیپور گودرزی از دستگیری عوامل قتل مردی حدودا 40ساله در حومه تهران خبر داد. رئیس پلیس آگاهی تهران در توضیح این خبر بیان کرده بود: وقوع مرگ مشکوکی توسط یکی از بیمارستان‌های شهر تهران به پلیس آگاهی تهران اعلام شد و بلافاصله بررسی موضوع در دستور کار تیمی از کارآگاهان اداره دهم این پلیس قرار گرفت. در تحقیقات اولیه کارآگاهان و با حضور مأموران در پزشکی قانونی مشخص شد که متوفی به مصرف مواد مخدر اعتیاد داشته و با اصابت جسم سختی مصدوم شده است. برای کشف حقیقت کارآگاهان هفت نفر از مسئولان کمپ ترک اعتیاد را به‌طور جداگانه تحت پی‌جویی‌های انتظامی قرار دادند و بدین‌ترتیب کارآگاهان به دست می‌آورند مقتول در مدت چهار روز که در کمپ ترک اعتیاد حضور داشته است، ناسازگاری و بی‌نظمی داشته که توسط یکی از مسئولان کمپ مورد ضرب قرار گرفته است. قاتل اقرار داشت که مقتول همواره در کمپ به ایجاد خراب‌کاری و مزاحمت برای سایر افراد می‌پرداخت و به تذکر مسئول کمپ بی‌اعتنایی می‌کرد که یک روز پس از دیدن اینکه به حرف‌های ما بی‌اعتنایی می‌کند، او را مورد ضرب و جرح قرار دادم ولی متوفی از حال رفت و پس از اعزام به بیمارستان با خبر شدم که فوت کرده است.
این در حالی است که حتی سال قبل هم یکی از این اتفاقات مشابه رسانه‌ای شده بود. در بررسی‌های اولیه مشخص شده بود مرد جوان به نام هاشم، نقاش ساختمان بوده و به خاطر ترک اعتیاد به کمپی غیرمجاز در تهرانپارس منتقل شده بود، اما تنها ۲۴ ساعت پس از انتقال به کمپ حالش بد شده و از سوی عوامل کمپ به بیمارستان منتقل شده است. در بازرسی بدنی از هاشم، آثار ضرب و شتم روی سر و صورت او به چشم می‌خورد؛ آثاری که حکایت از شکنجه مرد جوان داشت. بدین‌ترتیب به دستور بازپرس جنایی سه نفر از گردانندگان کمپ بازداشت شدند. یکی از آنها در تحقیقات گفت: هاشم اعتیاد به کوکائین داشت و چون بی‌قراری می‌کرد ما مجبور شدیم که او را تنبیه کنیم، اما ناگهان حالش بد شد و فورا به بیمارستان منتقلش کردیم.
قصد ما کشتن او نبود.
لزوم موانعی برای خشونت
بسیاری از خانواده‌ها که مجبور هستند عزیزانشان را به مراکز نگهداری بسپرند، با وجود چنین اتفاقاتی با نگرانی‌های بسیار همراه هستند؛ بنابراین لازم است تا بهزیستی بررسی جدی‌تری در این زمینه داشته باشد.
