چرا جریمهها روز اول سال گران شد؟
در اولین روز سال جدید بود که رئیس پلیس راهور از پنج تا شش برابرشدن نرخ جریمههای رانندگی خبر داد. درباره این موضوع میتوان از چند ناحیه بحث کرد. معمولا عید نوروز مقارن با روزهای شاد و فرحبخش و دوری از دغدغههای مرسوم است. تصمیمها همواره برای بعد از تعطیلات نوروزی به مرحله اجرا میرسند و طبق قانون نانوشته، متولیان امر تلاش میکنند در این ایام روی اعصاب مردم راه نروند. همه دنبال ارائه گزارش خدمات و دستاوردهای خود هستند و اعلام هر تصمیم عمومی به بعد از تعطیلات موکول میشود.
در اولین روز سال جدید بود که رئیس پلیس راهور از پنج تا شش برابرشدن نرخ جریمههای رانندگی خبر داد. درباره این موضوع میتوان از چند ناحیه بحث کرد. معمولا عید نوروز مقارن با روزهای شاد و فرحبخش و دوری از دغدغههای مرسوم است. تصمیمها همواره برای بعد از تعطیلات نوروزی به مرحله اجرا میرسند و طبق قانون نانوشته، متولیان امر تلاش میکنند در این ایام روی اعصاب مردم راه نروند. همه دنبال ارائه گزارش خدمات و دستاوردهای خود هستند و اعلام هر تصمیم عمومی به بعد از تعطیلات موکول میشود.
اما سردار حسینی برخلاف قانون نانوشته، این تصمیم را علنی کرد. او برای اینکه حرفش را جدیتر نشان بدهد، گفت این موضوع تصویب شده و فقط منتظر ابلاغ آن هستیم. دلیل این سخن آن است که مدتها بود موضوع افزایش نرخ جریمهها مطرح بود اما اجرائی نمیشد.
دلیل آشکارسازی این تصمیم، آنهم در اولین روزی که مردم بیشترین کار را با خودروهایشان دارند، معلوم نیست. بهطور کاملا واضح مشخص بود که زمان اجرای این تصمیم به بعد از تعطیلات موکول خواهد شد، ولی چرا این مقام نظامی اندکی صبر نکرد تا تعطیلات تمام شود؟ آنگونه که گفته شده، مراحل تصویبخواهی آن به انجام رسیده و افزایش مذکور قطعی و حتمی بود، پس چه ایرادی داشت که بیان این تصمیم دو هفته به تعویق میافتاد؟
منظر دومی که میتوان این خبر را ذیل آن بررسی کرد، به دستورالعمل شورای اطلاعرسانی دولت برمیگردد. اخیرا مصوب شده که هر تصمیمی که به ابعادی از زندگی جمعی مردمی مرتبط میشود، باید پیوستهای رسانهای و اطلاعرسانی داشته باشد. چنین تصمیم مهمی نیز میتواند از این قاعده مستثنا نباشد. چه پیوستهای رسانهای و اطلاعرسانی در پشت این تصمیم وجود دارد؟ اهمیت موضوع در این است که چند روز بعد از اعلام آن تصمیم، رئیس پلیس راهور در مقابل رسانهها توضیحات بیشتری داد. این اتفاق باز هم در میانه تعطیلات نوروزی بود. یعنی به دلیل آنکه آن سخن ابتدایی در زمان نادرستی مطرح شده بود، طبعا توضیحات مربوط به آن نیز در زمان نامناسب ارائه شد. رئیس پلیس راهور گفت هدف از افزایش نرخ جریمه رانندگی، بازدارندگی است تا دیگر شاهد تخلف نباشیم و هیچ قصد درآمدزایی مطرح نیست. این سخن کاملا درست است. شکی نیست که هیچ مبلغی از این افزایش جریمهها به جیب راهنمایی و رانندگی نمیرود بلکه مستقیما به خزانهداری دولتی منتقل میشود. از سوی دیگر، هیچکس به اندازه پلیس راهنمایی و رانندگی خواستار بهبود وضعیت رانندگی و کاهش تلفات، آسیبها و تخلفات رانندگی نیست اما این اظهارات از سوی عامه مردم شکل توجیهگری دارد. ملاحظه میشود که انتخاب نامناسب یک زمان برای اعلام یک تصمیم، چگونه موجب شده بیان صحیح و صادقانه آن مورد تردید قرار بگیرد. به نظر میرسد تصمیم مذکور از همین عارضه رنج میبرد و نمیتواند مورد قبول، پذیرش و استقبال عامه باشد؛ به چند دلیل: ابتدا اینکه ششبرابرکردن نرخ جریمهها، خارج از نرخهای متداول است. چرا یکباره این افزایش تصاعدی حاصل شده است؟ دلیل رسیدن به این نرخ نیز باید در آن پیوستهای رسانهای بهطور شفاف اطلاعرسانی شود. دیگر اینکه همهساله در مقطع نوروز هزاران نفر از هموطنان ما در تصادفات جادهای جان خود را از دست داده یا مجروح و معلول میشوند. اکنون بحث بر سر این است که این میزان تلفات میتواند توجیهکننده افزایش نرخ جریمهها باشد یا خیر؟ در پاسخ به این ابهام بود که رئیس پلیس راهور گفته امیدواریم در سال ۱۴۰۳ در هر ماه پلیس گزارشی ارائه دهد که نسبت به سال گذشته این میزان تخلفات و تصادفات کاهش داشته باشد.
بهطور کلی افزایش نرخهای جریمه باید منجر به بازدارندگی شود، ولی بحث بر سر این است که منابع حاصل از این چندبرابرشدن جریمهها باید منجر به بهبود و رفع نواقص و مشکلات بخش حملونقل شود.
این وضعیت هرچند به پلیس راهور ارتباطی ندارد اما این پلیس میتواند بهعنوان نماینده تمام مردم عمل کرده و برای بهبود این مشکلات فشار بیاورد. اگر چنین اتفاقی بیفتد، پذیرش عمومی در افزایش نرخ جریمهها حاصل میشود.