نشان‌دادن انزوا و تنهایی آدم‌ها، تصاویر محبوب من است

شرق: مسیر فیلم‌سازی برای صورح واحه از سال‌ها قبل آغاز شده است؛ وقتی نخستین قدم‌هایش را در کارگردانی تئاتر برداشت و بعدتر عکاسی را جدی‌تر دنبال کرد. او دانش‌آموخته کارگردانی تئاتر از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران است و نمایش‌هایی مانند لذت یک «فرسایش» و «اضطرار غم» را روی صحنه برده‌. البته عکاسی برای او همچنان اولویت دارد و تا به امروز جوایز بسیاری از‌جمله‌  LoosenART، Art Square New York، Der Greif و Exhibit Aroundloosenart و... برای عکس‌هایش که اعتباری جهانی دارند، کسب کرده است. بهانه گفت‌وگو با او، نامزد‌شدن فیلم کوتاه «تضاد معانی» در فستیوال‌های Cannes World Film Festival،‌ Bomarzo Soulplace Film Festival و Taiga است.

صورح واحه، ‌چرایی ساخت فیلم کوتاه و قدم‌گذاشتن در این مسیر را علاقه‌مندی همیشگی‌اش به هنر عنوان می‌کند. او در‌این‌باره به «شرق» گفت: «نمی‌توانم انکار کنم که همیشه ذهنم سمت کارگردانی سینما بود و بعد از تجربه‌هایی که در تئاتر کسب کردم، فکر کردم وقش است جدی فیلم بسازم. قدم‌های ابتدایی ساخت فیلم کوتاه برای من ساده برداشته شد؛ احتمالا شبیه بسیاری از کارگردان‌های جوانی که دست به تجربه‌های کوچکی می‌زنند. در یک دفتر کار ساده با فیلم‌نامه‌ای از جابر منظری فیلم کوتاه اول را ساختم. فیلم اول کاری کاملا تجربی بود. هر‌چند باید اضافه کنم اصولا علاقه‌مند به تجربه‌گرایی در تمامی رشته‌های هنری هستم و در فیلم‌سازی هم عمیقا باور دارم ‌تجربه‌گرایی نتایج درخشانی به دنبال دارد‌». او در بخش دیگری از این گفت‌وگو اضافه کرد: «تجربه ساخت فیلم اول برایم پر از هیجان بود؛ به‌خصوص اینکه نظرات جالب و مثبتی از حرفه‌ای‌های فیلم‌سازی درباره آن می‌گرفتم و همین موضوع من را به ادامه کار در این حوزه امیدوارتر کرد. فیلم اول با همین تشویق‌ها راهش را به فستیوال‌های جهانی باز کرد و در‌حال‌حاضر فیلم برای سه جشنواره Cannes World Film Festival،‌ Bomarzo Soulplace Film Festival و Taiga انتخاب شده است و مسیر فستیوالی فیلم «تضاد معانی» همچنان ادامه دارد‌». او درباره مضمون فیلم کوتاه اول توضیح داد: «‌تضاد معانی برایم مفهوم پیچیده و در‌عین‌حال عمیقی داشت؛ اینکه عشق از نگاه دو نفر چقدر متفاوت تعبیر می‌شود‌». صورح واحه ادامه داد: «‌مسیر ساخت فیلم بعدی کمی متفاوت‌تر بود. همه‌چیز از کارگاه‌های شهرام مکری شروع شد. او در این کارگاه طرح فیلم‌نامه‌ای را در اختیار همه ما قرار داد تا بر حسب آن، هر‌کدام فیلم خودمان را بسازیم. به‌طور‌کلی فیلم‌نامه تغییر داده شد و درباره طرح جدید با شهرام مکری مشورت کردم و انگیزه ساخت فیلم بعدی را او ایجاد کرد و خوشبختانه از نتیجه کار هم راضی بودیم. فیلمی که بعد از ساخت موسیقی مسیر جشنواره را آغاز خواهد کرد و امیدوارم نتایج خوبی حاصل شود. فیلمی که فضای جدیدی برای خودم داشت‌». او ادامه داد: «دوست دارم درباره انزوا، تنهایی و احساسات آدم‌ها فیلم بسازم؛ چرا‌که احساس می‌کنم همین حس درونی، منجر به اتفاق‌ها و احساس‌های بیرونی آدم‌ها می‌شود. در فیلم «زخمه»، ما با دختری به نام لیلا روبه‌رو می‌شویم که در صحبت‌های خود با دختری به نام سارا، درباره مواجهه با عشق، رهایی و یافتن خود کنکاش می‌کند.»  او درباره رویکردش به بازنمایی تصویر زنان و کودکان در آثارش گفت: «‌در وهله اول شاید چون زن هستم، اول از همه به خودم رجوع می‌کنم و‌ خودم را می‌بینم. بعد از آن انگار ناخودآگاه این احساسات را در خودم پیدا می‌کنم. تنهایی، انزوا، قضاوت‌ها و صداهای ذهنم به من تصاویری ارائه می‌دهند و فرمی که از آنها در ذهنم نقش می‌بندد، اتفاق عجیبی است. به نظرم فیلم‌های کمی هستندی که ما بتوانیم احساسات شرقی خودمان را در آنها ببینیم. تصور می‌کنم جای فیلم‌هایی که احساسات آدم‌های اهل خاورمیانه خصوصا زنان این منطقه را از نزدیک تصویر کنند، خالی است‌». او در بخش دیگری از صحبت‌هایش، درباره نگاه به عشق در اثرش گفت: «به نظرم چه مرد و چه زن در عشق تنها هستند؛ درست مثل بیماری که نمی‌تواند دردش را برای کسی توضیح بدهد. عشق تصمیمی است که وقتی گرفته می‌شود، می‌دانیم در ادامه درد به همراه دارد و بهای لذتی است که می‌چشیم. اما درباره تصویر عشق در آثارم این‌طور نیست که فکر کنم می‌خواهم در مورد عشق یا تنهایی آدم‌ها فیلم بسازم؛ ‌سراغ هر موضوعی می‌روم، انگار این مفهوم را در آن می‌بینم‌». او در بخش دیگری از صحبت‌هایش، در پاسخ به این پرسش که با توجه به حضور آثارش در جشنواره‌های بین‌المللی، فضای پیرامون فیلم‌های کوتاه کارگردانانی ایرانی را چطور ارزیابی می‌کنید، گفت: «‌برای من اتفاق جالبی است که ما دو اسم معتبر عباس کیارستمی و اصغر فرهادی را در سطح بین‌المللی داریم. وقتی به‌عنوان فیلم‌ساز ایرانی در فستیوال‌های جهانی شرکت کنیم، شاهد برخورد دیگری هستیم. سینمای کیارستمی و فرهادی فضایی را پیرامون نام‌های ما شکل می‌دهد که اعتبار حضورمان بیشتر می‌شود و برای من اتفاق شگفت‌انگیزی است‌. هر فستیوالی شرکت می‌کنم، دست‌کم دو ایرانی کنارم هستند؛ این در حالی است که مثلا از خاورمیانه و کشورهای همسایه کمتر فیلم‌ساز می‌بینم. این را در نظر بگیرید که ما در شرایطی هستیم که ارتباط‌مان با جامعه جهانی کم‌رنگ است؛ اما در همین شرایط نیز می‌بینیم چقدر ایرانی‌ها خوب در این عرصه حضور دارند، در‌صورتی‌که در کشورهای همسایه چنین چیزی را نمی‌بینیم. من این موضوع را در عکاسی نیز تجربه کردم؛ با نام‌های معتبر ایرانی مثل شیرین نشاط یا رضا دقتی، ما در عرصه بین‌المللی درخشان ظاهر شده‌ایم. فکر می‌کنم ایرانی‌ها در هنر خیلی خوب پیش رفته‌اند».